Beliren yetişkinlerde erken dönem uyumsuz şemalar ile çocukluk çağı travmalarının romantik ilişki doyumu üzerindeki etkisi: Duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü
The effect of early maladaptive schemas and childhood traumas on romantic relationship satisfaction in emerging adults: The mediating role of emotion regulation difficulties
- Tez No: 931160
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MUAZZEZ MERVE AVCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk Çağı Travmaları, Duygu Düzenleme Güçlüğü, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Romantik İlişki Doyumu, Childhood Psychological Traumas, Early Maladaptive Schemas, Emotional Dysregulation, Romantic Relationship Satisfaction
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: Belirtilmemiş.
Özet
Bu araştırmanın amacıbeliren yetişkinlerde erken dönem uyum bozucu şemalar ile çocukluk çağı travmalarının romantik ilişki doyumu üzerindeki etkisinde duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünü incelemektir. Bu doğrultuda araştırmaya 406 yetişkin bireydahil edilmiştir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden birisi olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır ve araştırmaya dahil edilen katılımcılar amaçsal örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışmaya katılan kişilere sosyo demografik form, Çocukluk Çağı Travma Ölçeği, Young Şema Ölçeği-Kısa Form 3, İlişki Doyumu Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği sunulmuştur. Araştırmada toplanan veriler SPSS 25.0 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analizler gerçekleştirilmeden önce veri setinin normal dağılıp dağılmadığına bakılmış ve Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği'nin fiziksel taciz ve cinsel taciz alt boyutları dışında tüm araştırma değişkenlerinin normal dağıldığı saptanmıştır. Araştırma değişkenlerinin birçok demografik değişkene göre anlamlı şekilde farklılaştığı saptanmıştır. Çocukluk çağı travmaları toplam puanı, fiziksel taciz, fiziksel ve duygusal ihmal alt boyut puan ortalamaları erkeklerde daha yüksek bulunurken, cinsel taciz alt boyutuna ilişkin alt boyut puan ortalaması kadınlarda daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca cinsiyete ilişkin diğer sonuçlara bakıldığında kopukluk şema alanının erkeklerde daha aktif olduğu ve ilişki doyumu düzeyinin kadınlarda daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Lise ya da daha düşük düzeye sahip olan katılımcıların çocukluklarında daha çok fiziksel ihmale uğradıkları saptanmıştır. Gelir düzeyi düşük olan bireylerin çocukluklarında daha yoğun fiziksel taciz, fiziksel ihmal ve cinsel taciz yaşadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre, çocukluk çağı travmaları, erken dönem uyum bozucu şemalar, ilişki doyumu ve duygu düzenleme güçlüğü arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Çoklu regresyon analizi kullanılarak kopukluk ve zedelenmiş otonomi şema alanının ilişki doyumu üzerinde anlamlı bir yordayıcı etkisi olduğu görülmüştür. Duygu düzenleme güçlüğünün ise bu yordayıcılık etkisinde anlamlı bir aracılık etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlar Türk aile yapısı, toplumsal cinsiyet rolleri, bağlanma,psikometrik özellikler ve sosyal istenirlik faktörleri çerçevesinde tartışılmıştır. Ayrıca araştırma sonuçları ile literatür bulguları arasındaki benzerlik ve farklılıklar ortaya konmuştur. Buna ek olarak, araştırma sonuçları bağlamında araştırmacılara, klinisyenlere ve devlete çeşitli önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mediating role of difficulty in emotion regulation in the effect of early maladaptive schemas and childhood traumas on romantic relationship satisfaction in emerging adults. Accordingly, 406 adult individuals were included in the study. The research was based on the relational screening model, which is one of the quantitative research methods, and the participants included in the research were determined by the purposive sampling method. Sociodemographic form, Childhood Trauma Scale, Young Schema Scale-Short Form 3, Relationship Satisfaction Scale, and Difficulty in Emotion Regulation Scale were presented to the participants in the study. The data collected in the research were analyzed using the SPSS 25.0 package program. Before the analyzes were performed, it was checked whether the data set was normally distributed and it was determined that all research variables were normally distributed, except for the physical abuse and sexual harassment sub-dimensions of the Childhood Trauma Scale. It was determined that the research variables differed significantly according to many demographic variables. While the total score of childhood traumas, physical abuse, physical and emotional neglect sub-dimension mean scores were higher in men, the mean sub-dimension score in sexual abuse sub-dimension was higher in women. In addition, when looking at the other results related to gender, it was determined that the disconnection schema area was more active in men and the level of relationship satisfaction was higher in women. It was determined that the participants with a high school level or lower were exposed to more physical neglect in their childhood. It was concluded that individuals with low income levels experienced more intense physical abuse, physical neglect and sexual abuse in their childhood. According to the results of the correlation analysis, significant relationships were found between childhood traumas, early maladaptive schemas, relationship satisfaction and difficulty in emotion regulation. Using multiple regression analysis, it was seen that disconnection and impaired autonomy schema domain had a significant predictive effect on relationship satisfaction. It was determined that difficulty in emotion regulation did not have a significant mediating effect in this predictive effect. The results obtained within the scope of the research were discussed within the framework of Turkish family structure, gender roles, attachment, psychometric characteristics and social desirability factors. In addition, the similarities and differences between the research results and the literature findings were revealed. In addition, various suggestions were made to researchers, clinicians and the government in the context of the research results.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlik dönemindeki kadınlarda toplumsal cinsiyet rolleri ve anne baba tutumlarının erken dönem uyumsuz şemalar ile ilişkisinin incelenmesi
The investigation of relationship between gender roles, parenting styles and early maladaptive schemas of women in emerging adulthood
VEYSEL EREN BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF MUTLU
- Erken dönem uyum bozucu şemalar ile beliren yetişkinlikte bireyleşme düzeyi ve ayrılma anksiyetesi ilişkisinin incelenmesi
The relationship between early maladaptive schemas and emerging adulthood individuation and seperation anxiety
ZEHRA DİLARA ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYDEH FARAJI
- Beliren yetişkinlerde öz şefkatin affetme ve mükemmeliyetçilik açısından incelenmesi
Examination of self-compassion in emerging adults in terms of forgiveness and perfectionism
CEREN GÜL ÖZBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP ÖZDEMİR BİŞKİN
- The mediating role of parental bonding in the relationship between parental acceptance-rejection and quarter-life crisis among emerging adults
Beliren yetişkinlerde ebeveyn kabul-reddi ve çeyrek yaşam krizi arasındaki ilişkide ebeveyn bağlanmasının aracı rolü
NERMİN ÖZYURT
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Psikolojiİzmir Ekonomi ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. MUSTAFA FALİH KÖKSAL
- Mod Modeli temelli çevrimiçi grupla psikolojik danışmanın beliren yetişkinlerin şema modları ve psikolojik ihtiyaç doyum düzeylerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of Mode Model-based online group counseling on the schema modes and satisfaction levels of psychological needs of emerging adults
ECE EKEN
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK YELDA KAĞNICI