Klinik biyokimya laboratuvarında analitik dönem altı sigma düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of analytical period six sigma levels in theclinical biochemistry laboratory
- Tez No: 659233
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMED SEYİTHANOĞLU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Biyokimya, Biochemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Amaç: Günümüzde tümör belirteci olarak kullanılan testler; kanser hastalarının erken tanısı, prognozlarının belirlenmesi ve tedavi sonrası nükslerin tespit edilmesi gibi konularda birçok yararlar sağlamaktadır. Bu tezde laboratuvarlarda tümör belirteci olarak sıklıkla kullanılan Alfa-fetoprotein (AFP), CA15-3, CA19-9, CA125, Karsino-embriyonik antijen (CEA), total prostat spesifik antijen (TPSA) testlerinin analitik sigma skorlarını hesaplayarak bu testlerin laboratuvarımızdaki analitik performanslarını belirlemek ve değerlendirmek ayrıca; sigma skorlarının hesaplanması konusundaki bazı farklılıkları incelemek amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Laboratuvarımızda 2019 yılının Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında tümör belirteçleri için çalışılan iç kalite kontrol (İKK) ve dış kalite değerlendirme (DKD) sonuçları toplandı. Elde edilen bu değerlere göre ortalama, SD, %CV, %bias ve sigma skorları hesaplandı. Sigma skorları belirlenirken; farklı total kabul edilebilir hata (TEa) kaynaklarına göre, İKK ve DKD bias değerlerine göre aylık ve kümülatif olarak ayrı ayrı sigma skoru hesaplamaları yapıldı. Bulgular: Çalışmamıza dahil ettiğimiz testlerin performansına genel olarak baktığımızda en başarılı test olarak CA 125 göze çarpmaktaydı. Her üç ayda ve iç kalite kontrolün her iki seviyesinde elde edilen tüm sigma skoru düzeyleri CA 125 için Dünya standartlarında (>6 σ) bulundu. Bu testi ise sırasıyla TPSA ve AFP'nin takip ettiği görüldü. En başarısız test olarak ise CA 15.3 göze çarpmaktaydı. Tüm testler için hesaplanan sigma skorlarının en düşüklerinin RCPA' dan referans alınan TEa değerleriyle elde edildiği, en yüksek sigma skorlarınn ise TPSA, CA 19.9 ve CA 125 için BV'dan; AFP, CEA ve CA 15.3 için ise EQA' dan referans alınan TEa değerlerine göre hesaplandığı görüldü. Sonuç: Laboratuvarların tümör belirteçlerinin analitik performanslarını sigma-metrik yöntemle değerlendirmeleri; bu testler için performansa uygun kalite kontrol kurallarını ve kalite kontrol sıklığını belirlemede yol gösterici olacaktır. Bu sayede gereksiz kalite kontrol sonucu reddinin önüne geçilecektir. Bu çalışmada farklı referanslardan elde edilen TEa değerlerine göre hesaplanan sigma skorlarında değişiklikler olduğu, bu nedenle her laboratuvarın hangi TEa referansını kullanacağına karar vermesi gerektiği ve uzun süreçte aynı referansla performans izlemi yapılması gerektiği saptandı. Ayrıca kümülatif sigma skorlarının geçmiş dönemde meydana gelen sorunları yansıtmakta yetersiz kalabileceği; dolayısıyla laboratuvarların sigma skorlarını aylık olarak hesaplaması ve elde ettikleri verilere göre düzeltici önleyici faaliyetlerde bulunması gerektiği saptandı. İKK ve DKD verilerinden elde edilen bias' larla hesaplanan sigma skorları incelendiğinde TPSA, CA 125 ve CA 19.9 testleri için elde edilen sigma skorları arasında pearson korelasyon analizinde kuvvetli bir ilişkinin olduğu; ancak tüm testler için İKK ve DKD verilerinden elde edilen bias' larla hesaplanan sigma skorları arasında farklılıklar olduğu görüldü. Laboratuvarların analitik performansını değerlendirmek için sigma skoru hesaplamalarında İKK verilerinden %CV değerinin, DKD verilerinden ise %bias değerinin kullanılması iki ayrı kalite kontrol materyalinin birlikte değerlendirilmesine olanak sağlaması açısından daha faydalı olacaktır.
Özet (Çeviri)
Objective: Tests used as tumor marker today; It provides many benefits in matters such as early diagnosis of cancer patients, determination of prognosis and detection of recurrence after treatment. In this thesis, Alpha-fetoprotein (AFP), CA15-3, CA19-9, CA125, Carcino-embryonic antigen (CEA), and total prostate specific antigen (TPSA) tests, which are frequently used as tumor markers in laboratories, were studied. It was aimed to determine and evaluate the analytical performance of tumor markers in our laboratory by calculating the analytical sigma scores. Additionally, the calculation of sigma scores was aimed to examine some differences. Material And Method: Internal quality control and external quality assessment results for tumor markers were collected in our laboratory in April, May and June 2019. Based on these values; mean, SD, % CV, % bias and sigma scores were calculated. Sigma score calculations were made separately; monthly and cumulatively according to different total acceptable error sources. In addition, the sigma scores were calculated separately according to the bias values obtained from the internal quality control and external quality evaluation results. Results: When we look at the performance of the tests we included in our study in general, the CA 125 was the most successful test. For the CA 125, all sigma score levels obtained at both levels of internal quality control in March, April and May were at World standards (> 6 σ). It was seen that this test was followed by TPSA and AFP, respectively. CA 15.3 was the worst test. It was observed that the lowest sigma scores calculated for all tests were obtained using TEa values taken as reference from RCPA. It was seen that the highest sigma scores for TPSA, CA 19.9 and CA 125 were calculated according to TEa values taken as reference from BV. Conclusion: Evaluation of analytical performances of laboratories of tumor markers by sigma-metric method; for these tests, it will guide in determining the quality control rules and quality control frequency suitable for the performance. In this way, unnecessary quality control result rejection will be prevented. In this study, it was determined that there were changes in sigma scores calculated according to TEa values obtained from different references, so each laboratory should decide which TEa reference to use and perform performance monitoring with the same reference in the long term. In addition, cumulative sigma scores may be insufficient to reflect the problems occurred in the past; Therefore, it was determined that the laboratories should calculate the sigma scores monthly and take corrective and preventive actions if necessary. There is a strong correlation in Pearson correlation analysis between sigma scores obtained for TPSA, CA 125 and CA 19.9 tests; however, for all tests, it was observed that there were differences between sigma scores calculated with bias obtained from internal quality control and external quality assessment data. To evaluate the analytical performance of laboratories, it is more useful to use % CV value from internal quality control data and % bias value from external quality assessment data in sigma score calculations, as it allows two separate quality control materials to be evaluated together.
Benzer Tezler
- İdrarda total protein ve albümin düzeyinin tayininde kullanılan yöntemlerin performans özelliklerinin belirlenmesi
Determination of performance characteristics of methods used for total protein and albumin measurements in urine
TUBA ESEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
BiyokimyaKaradeniz Teknik ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN DEĞER
- Determination of lithium in human blood serum by discrete nebulization flame atomic emission spectrometry
İnsan kan serumunda kesikli sisleştirme alevli atomik emisyon spektrometresiyle lityum tayini
EDA AYŞE AKSOY
Yüksek Lisans
İngilizce
2001
KimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. O. YAVUZ ATAMAN
- Obez adölesanlarda B12 vitamin eksikliğinin serum metilmalonik asit ve homosistein düzeyleri ile incelenmesi ve normal kilolu adölesanlarla karşılaştırılması
Investigation of B12 vitamin deficiency with the serum metylmalonic acid and homocysteine levels in obese adolescents and comparison with normal weight adolescents
RECEP TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyokimyaDokuz Eylül ÜniversitesiMoleküler Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL HÜRAY İŞLEKEL
- Klinik biyokimya testlerinin analitik süreç performanslarının altı sigma metodu ile değerlendirilmesi
Evaluation of analytical process performance of clinical biochemistry tests with six sigma method
BİRAND ÇELİK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
BiyokimyaSağlık BakanlığıTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERCAN SARUHAN
- Trabzon'daki 16 klinik biokimya laboratuvarında 10 rutin biokimya parametresi için eksternal kalite kontrol programı uygulaması
An external quality control program study for 10 rutine biochemical parameters in 16 clinical biochemical biochemistry laboratory in Trabzon
SALİH KÖROĞLU
Doktora
Türkçe
1998
BiyokimyaKaradeniz Teknik ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN DEĞER