19. yüzyıl İngiliz seyahatnamelerinde Kürtler
The Kurds in 19th century British travel books
- Tez No: 659380
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAYREDDİN KIZIL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 303
Özet
19. yüzyıl, tüm Dünya'da olduğu gibi Kürtlerin yaşadığı coğrafyalarda da büyük değişimlere sahne olmuştur. Sömürgecilik faaliyetlerinin en üst düzeye çıktığı bu dönemde, Britanya'nın sömürgesi olan Hindistan'a giden yollar üzerinde bulunan Kürdistan, bu özelliğiyle alakalı olarak birçok asker, jeolog, ajan, diplomat ya da misyoner seyyah tarafından ziyaret edilmiştir. Kürdistan'ı ziyaret eden seyyahların bir kısmı, Kürtler ve Kürdistan hakkında önemli bilgiler içeren notlarını daha sonra seyahatname olarak yayımlamıştır. Bu eserler seyyahlar tarafından, Kürtlerin arasında kalınarak ve birincil gözlemlere dayanılarak yazıldıkları için hem yönetici, hem de sıradan Kürtlerin yaşam pratikleri hakkında geniş bilgiler içermektedir. Yöneticiler ya da hanedan aileleri dışında özellikle reaya Kürtler hakkında içerdikleri geniş bilgiler, seyahatnamelerin tarihi, sosyolojik ve antropolojik çalışmalarda kullanılmasına olanak vermektedir. Çalışma bu perspektifle 19. Yüzyılda İngiliz seyyahlar tarafından yazılan ve Kürtlere dair bilgilerin yer aldığı seyahatnamelerden elde edilen bilgilerle, farklı kaynaklarda üzerinde daha az durulan Kürtlerin dini, ekonomik, toplumsal ve idari yapısını analiz etmeye ve genel olarak Kürtlerin gündelik yaşam pratiklerini ortaya koymaya çalışmıştır. Çalışmada 19. yüzyıl boyunca Kürdistan'ın idari yapısında meydana gelen değişiklikler ve bunların Kürtlere yansımaları üzerinde de durulmuştur. Bunun yanı sıra Kürtlerin kim oldukları, nasıl göründükleri, nasıl giyindikleri, nasıl savaştıkları, nerelerde ve nasıl yaşadıkları, neler yiyip içtikleri, evlikleri, yasları, gün içi eğlenceleri, ritüelleri, hangi inançlara sahip oldukları, nelere saygı duydukları, nasıl geçindikleri, hangi ticari faaliyetlerle ilgilendikleri, neden hoşlandıkları, neden şikayetçi oldukları ve başkaları tarafından nasıl algılandıkları gibi konular incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The 19th century witnessed major changes in the geographies where Kurds live, as in the rest of the world. In this period when the colonial activities were at the highest level, Kurdistan, which was on the roads to India, the colony of Great Britain, was visited by many soldiers, geologists, agents, diplomats or missionary travelers because of this feature. Some of the travelers who visited Kurdistan later published their notes containing important information about Kurds and Kurdistan as a travel book. These works contain extensive information about the life practices of both the ruler and ordinary Kurds, as they are written among the Kurds and based on primary observations. Rather than the rulers or the dynastic families, the extensive information they contain about the subject Kurds, allows the travel books to be used in historical, sociological and anthropological studies. With this perspective, our study tried to analyze the religious, economic, social and administrative structure of the Kurds, which were less emphasized in other sources, and to reveal the daily life practices of the Kurds in general, via the information obtained from the travel books written by the British travelers containing information about the Kurds. In our study, it is emphasized on the changes in the administrative structure of Kurdistan in the 19th century and their reflections to the public. Moreover it is emphasized on topics such as who Kurds are, how they look like, how they dress, how they fight, where and how they live, what they eat and drink, what beliefs they have, what they respect, what commercial activities they are interested in, what they like, what they complain about, their marriages, mourning, daytime entertainments, rituals, what they are interested in in general, and how they are perceived by others. Sedsala 19em hem li dinyayê hem jî li jîngehên Kurdan bûye şahidê guherînên mezin. Fealiyetên mêtingeriyê di vê serdemê de gihîştibûn asta xwe ya herî bilind. Ji ber ku Kurdîstan li ser rêya Hindistanê bû û Hindistan jî mêtingeha Brîtanyayê bû, gelek leşker, jeolog, sîxur, dîplomat an seyyahên misyoner berê xwe dabûne Kurdistanê. Hin seyyahên ku hatibûne Kurdistanê, piştî vegera xwe seyahatname weşandine ku ev seyahatname derbarê Kurdan û Kurdistanê de gelek agahiyên girîng dihewînin. Ji ber ku seyyah, di nav civata Kurdan de mane, berhemên wan çavdêriyên wan ên rasterast in û derbarê Kurdên rêveber û Kurdên jirêzê de xwedî agahîyên berfireh in. Seyahatname ji malbatên xanedanan wêdetir, behsa Kurdên reaya dikin, ji ber vê taybetiya wan, mirov dikare wan di xebatên dîrokî, sosyolojîk û antropolojîk de bi kar bîne. Vê xebatê bi vê perspektîfê hewl daye ku bi rêya xwendina seyahatnameyên ku di sedsala 19em de ji aliyê seyyahên Îngîlîz ve hatine nivîsîn, agahiyan bi dest bixe û binyada dînî aborî, civakî û îdarî ya Kurdan dahûrîne û bi giştî pratîkên rojane yên Kurdan bipeyitîne. Ev xebat li ser guherîna binyada îdarî ya Kurdistanê û bandora wê ya li ser kurdan jî disekine. Ji bilî vê jî, van mijaran vedikole: Kurd kî ne, çawa dixuyên, cil û bergên çawa li xwe dikin, çawa şer dikin, li ku û çawa dijîn, çi dixwin û vedixwin, şîn û şahiyên wan çawa ne, nava rojê çi dikin, rîtuelên wan çi ne, xwedî kîjan baweriyan in, rêz li çi digirin, çawa debara xwe dikin, bi kîjan karan mijûl in, kêfa wan ji çi re tê, ji çi gilî dikin û biyanî wan çawa dibînin.
Benzer Tezler
- 18.-19. yüzyıl İngiliz seyyahlarına göre Osmanlı kenti (Bursa, Konya, Trabzon)
Ottoman city according to 18th-19th century English travelers (Bursa, Konya, Trabzon)
PELİN SANDIKÇI
- Seyahatnamelerin aynasında Orta Asya ve Sibirya: 19. yüzyıl İngiliz seyahatnamelerinde Türk boylarının inanç unsurları
Central Asia and Siberia in the mirror of travel books: Belief elements of Turkish people in 19th century British travel writings
MUSTAFA ÖZBAŞ
Doktora
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN EKİCİ
- Ondokuzuncu yüzyılda İngiliz seyahatnamelerine göre Türkiye ve Türkler (W.Wittman-1803, R.R.Madden-1829, C.Fellows-1852, E.J.Davis-1879, W.J.J.Spry-1895)
Turkey and Turks according to 19th century English travelbooks (W.Wittman-1803, R.R.Madden-1829, C.Fellows-1852, E.J.Davis-1879, W.J.J.Spry-1895)
GÜRSOY ŞAHİN
- 19. yüzyıl İngiliz ve Amerikan seyahatnamelerinde Kıbrıs
Cyprus in 19th century English and American travel books
GÜLŞEN ÇİĞDEM KARİP
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Batı Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET UYSAL
- Representations of the Turks in 20th century British travel writing on Asia minor
20. yüzyılda Batı Anadolu'ya dair yazılan İngiliz seyahatnamelerinde Türk imajının incelenmesi
VEYSEL İŞÇİ
Doktora
İngilizce
2020
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SILA ŞENLEN GÜVENÇ