Doğu Anadolu Bölgesi referans evapotranspirasyon hesaplamalarında güneş radyasyon verileri ve referans evapotranspirasyon frekans analizi
Using solar radiation data in calculation of reference evapotranspiration and Eastern Anatolia Region reference evapotranspiration frequency analysis
- Tez No: 659493
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ ÜNLÜKARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Referans evapotranspirasyon, Doğu Anadolu Bölgesi, Angstrom katsayıları, frekans analizi, Reference evapotranspiration, Eastern Anatolia Region, Angstrom coefficients and frequency analysis
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bitki su tüketimi hesaplamalarında atmosferin bitki üzerindeki buharlaştırma talebi, referans evapotranspirasyonla (ETo) ifade edilmektedir. Bitki ve bitki gelişme dönemine göre değişen bitki katsayıları (Kc) ile ETo'ın çarpımıyla bitki su tüketimi tahmin edilmektedir. FAO Sulama ve Drenaj Yayınları No.56 tarafından önerilen ETo tahmin yöntemi standart bir yöntem olarak kabul görmüştür. Bu standart yöntemde güneş radyasyonu hesaplamalarında bölgeye özgü Angstrom katsayılarının kullanılması tavsiye edilmektedir. Bu çalışmada birincil amaç Doğu Anadolu Bölgesi için yerel Angstrom katsayılarının saptanmasıdır. Bu katsayılar ile Bölge illerinde meteorolojik kayıt süreleri boyunca aylık ETo değerlerinin belirlenmesi ve çeşitli olasılıklarda (%95, %75, %50, %25, %10 ve %5) frekans analizlerinin yapılması ise çalışmanın ikinci amacını oluşturmuştur. Bunun için gerekli uzun yıllar iklim verileri Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nden temin edilmiştir. Ardahan dışında Erzurum, Erzincan, Muş, Malatya, Van, Tunceli, Bitlis, Bingöl, Kars, Hakkâri, Iğdır, Ağrı ve Elâzığ illerinin Angstrom katsayıları belirlenmiştir. FAO 56 tarafından önerilen (as= 0.25 ve bs= 0.50) katsayılar kullanılarak ETo1, bölgede ölçülen güneş radyasyonu (Rs) verileri kullanılarak ETo2 ve bölgesel Angstrom katsayıları kullanılarak ETo3 aylık serileri hesaplanmıştır. ETo2 serilerine göre ETo3 serilerinin mutlak hatasının daha düşük olduğu saptanmıştır. Tüm illerde Ortalama yıllık toplam ETo en düşük Ağrı'da 738.3 mm ile en yüksek Elâzığ'da 1092.5 mm arasında değişim göstermiştir. Ardahan, Erzurum, Erzincan, Muş, Malatya, Van, Tunceli, Bitlis, Bingöl, Hakkâri, Iğdır ve Kars illerimde sırasıyla yıllık toplam ETo değerleri 784.1, 968.6, 992.9, 909.9, 1050.6, 1067.3, 1030.3, 908.8, 1066.5, 946.8, 875.3 ve 793.9 bulunmuştur. Bölgesel Angstrom katsayıları kullanılarak tahmin edilen referans evapotranspirasyon ile bitki su tüketimi daha iyi tahmin edileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In plant water consumption calculations, the evaporation demand of the atmosphere on the plant is expressed by reference evapotranspiration (ETo). Plant water consumption is estimated by multiplying ETo with the plant coefficients that vary according to crop variety and plant growth periods. The method advised by FAO Irrigation and Drainage Paper No.56 was widely accepted as a standard reference evapotranspiration method. It is recommended primarily by FAO 56 to use local Angstrom coefficients in solar radiation calculations for any region. The first purpose of this study was to determine the local Angstrom coefficients for the Eastern Anatolia Region. The second purpose of this study was calculation monthly reference evapotranspiration values using local Angstrom coefficients along the meteorological recording period for the provinces in this region and performing frequency analysis at some probabilities (95%, 75%, 50%, 25%, 10% and 5%). The long-term climate data required for this study have been obtained from the General Directorate of State Meteorology Affairs. Angstrom coefficients have been determined for Erzurum, Erzincan, Muş, Malatya, Van, Tunceli, Bitlis, Bingöl, Kars, Hakkâri, Iğdır, Ağrı and Elâzığ provinces located in the Eastern Anatolia Region, except Ardahan. Using advised Angstrom coefficients by FAO 56 monthly ETo1 series were obtained. Another series (ETo2 and ETo3) were estimated by using measured solar radiation (Rs) and regional Angstrom coefficients, respectively. According to ETo2 series, ETo3 series gave lower mean absolute errors than ETo1. As minimum and maximum values, mean total annual ETo varied between 738.3 and 1092.5 mm for Ağrı and Elâzığ, respectively. Respective mean total annual evapotranspiration values were found as 784.1, 968.6, 992.9, 909.9, 1050.6, 1067.3, 1030.3, 908.8, 1066.5, 946.8, 875.3 and 793.9 for Ardahan, Erzurum, Erzincan, Muş, Malatya, Van, Tunceli, Bitlis, Bingöl, Hakkâri, Iğdır, Ağrı. It was concluded that better estimation of crop evapotranspiration would be made by ETo values estimated using regional Angstrom coefficients.
Benzer Tezler
- Türkiye'de bitki su tüketimleri tahmininde kullanılacak bitki katsayılarının belirlenmesi
Determination of crop coefficients used for estimation of crop water consumption in Turkey
ADEM İLBEYİ
Doktora
Türkçe
2001
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN KODAL
- Standartlaştırılmış yağış evapotranspirasyon indeksinin (SPEI) farklı evapotranspirasyon metotlarıyla hesaplanması ve Türkiye ölçeğinde SPI ile karşılaştırmalı kuraklık analizi
Calculation of standardized precipitation evapotranspiration index (SPEI) by different evapotranspiration methods and nation-wide (Türkiye) comparative drought analysis with SPI
FATİH SEKENDUR
Doktora
Türkçe
2022
ZiraatErciyes ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÜNLÜKARA
- Doğu Anadolu Bölgesi'nde indirekt yöntemle hemogram parametrelerinin referans aralıklarının belirlenmesi
Determination of reference ranges of hemogram parameters by indirect method in Eastern Anatolia Region
HATİCE GÜNEŞ ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyokimyaAtatürk ÜniversitesiTıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURİNNİSA ÖZTÜRK
- Doğu anadolu'da yetişen bazı armut gen kaynaklarının SSR's (Simple Sequence Repeats) markörlere dayalı genetik karakterizasyonu
Genetic characterization of east anatoilan pear germplasms based on SSR?s
HATİCE ALTINBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
BiyoteknolojiAnkara ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ERGÜL
- Çoruh Vadisi'ndeki armutların (Pyrus spp.) moleküler karakterizasyonu
Molecular characterization of Coruh Valley pears (Pyrus spp.)
MEHMET RAMAZAN BOZHÜYÜK