Ekrana maruz kalmanın çocukların iyilik hali üzerindeki etkisi: Duygu düzenleme ve aile işlevselliğinin rolü
The effect of screen exposure on children' psychological well-being: Emotion regulation and family functioning role
- Tez No: 659639
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN DAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Dijital ekranlar son yıllarda sadece yetişkinler değil, ergenler, orta yaş grubundaki çocuklar hatta okul öncesi dönemdeki çocukları etkileyen ve tüm bu grupların üzerinde, aile yaşamları, iletişimleri, ilişkileri üzerinde çeşitli etkiler yaratan bir olgu haline gelmiştir. Bir yandan insan ekran ilişkisi bir yandan da ekranın insan insana etkileşimin arasına bu denli girmesi ekran kullanımının önemli bir araştırma konusu haline gelmesine sebep olmuştur. Bu noktada, ekran kullanım süresini yordayan faktörlerin araştırılması ve bu doğrultuda risk gruplarının belirlenmesi açısından önemli hale gelmiştir. Araştırmanın amacı, ekrana maruz kalma süresinin kendini düzenleme, duygu düzenleme ve psikolojik iyilik hali üzerindeki etkilerini anlamaya çalışmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Ankara ili içinde ağırlıklı olarak 6 farklı ortaokuldan veri toplanmıştır. Toplamda 326 çocuk ve bu çocukların ebeveyni (anne veya babasından biri) araştırmaya katılmıştır. Öğrenciler 11-14 yaş aralığında, 204'ü kız, 122'si erkek öğrencidir. Bu çocukların anne veya babasının yalnızca birinden çalışmaya dahil olması istenmiştir. Çalışmaya 250 anne, 76 baba dahil olmuştur. Çalışmada, ekrana maruz kalma süresi hakkında ayrıntılı bilgi istenmiştir. Ayrıca, Güçler ve Güçlükler Anketi, Ergenler için Öz Düzenleme Ölçeği ve Duygu Düzenleme Anketini doldurmaları istenmiştir. Ebeveynler bu ölçeklerin yanında kendileri için Kısa Semptom Envanteri, Ebeveynlik Stres Ölçeği ve Çiftler Uyum Ölçeğini doldurmuşlardır. Çocukların ekran kullanım süresi hem kendi bildirimleri hem de ailelerinin bildirimleri ile çocukların duygu düzenleme becerileri, öz düzenleme becerileri ve iyilik hali ayrıca ebeveynlerin psikolojik semptomları, ebeveynlik stresi ve eşleri ile uyumu korelasyon ve hiyerarşik çoklu regresyon analizleriyle incelenmiştir. Çalışmanın üç temel amacı vardır. İlk olarak demografik değişkenlerin çalışma değişkenleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, demografik değişkenlerin -cinsiyet, yaş, ebeveyn eğitimi, ailenin gelir düzeyi ve kardeş sayısı-ekrana maruz kalma süresi, farklı dijital aletlerin kullanım süresi, ergenlerin iyilik hali, kendini düzenleme ve duygu düzenleme becerileri üzerindeki etkisi alanyazını kapsamında ele alınmıştır. Bunun ardından hem çocukların ve hem de anne/babanın çocuklar için yaptığı bildirim arasındaki fark alanyazındaki bilgiler dahilinde ele alınmıştır. Buna göre, çocuklar kendilerinin duygu düzenleme, kendini düzenlemede daha yetkin olduğunu bildirirken, anne/babanın çocuklarının daha az düzenleme becerilerine sahip olduğunu düşündüğü bulunmuştur. Çalışmanın üçüncü amacına yönelik olarak, çocuğun iyilik halini, kendini düzenleme becerileri ve duygu düzenleme becerilerini yordayan faktörler incelenmiştir. Ekrana maruz kalma süresinin özellikle kendini düzenleme becerilerinde ve çocuğun iyilik halini yordamada önemli etkisi olduğu görülmüştür. Bu bulgular güncel alanyazını kapsamında ele alınmıştır. Son bölümde, çalışmanın sınırlılıkları, gelecek çalışmalar için öneriler ve çalışmanın klinik doğurguları aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Digital screen affects not only adults but also adolescent and children and even preschool children. It becomes phenomenon that creates an effect on those groups, family life, communication and interaction among them. Digital screen becomes research issue that focus on not only relation between human being and screen but also interruption person to person interaction. When factors that predict screen exposure time are found, risk groups can be determined. That's why it is important to explore risk factors and risk group related to screen exposure time. The purpose of this study is to determine effect of exposure time on self-regulation, emotion regulation and psychological well-being of middle school aged children. For this purpose, the data was collected mainly 6 secondary school in Ankara. 326 children and their parent (either mother or father) participated in the current study. 204 of them are female students and 122 of them are male students and their age range was 11 to 14. Daily and weekly screen exposure time was taken from children. Children's questionnaire set consisted of scales that are Demographic Variable Sheet, Strength and Difficulties Questionnaire (SDQ), Adolescent for Self-Regulation Inventory (ASRI), Emotion Regulation Questionnaire (ERQ). Similarly, parent's questionnaire set consisted of scales that are Demographic Variable Sheet, Strength and Difficulties Questionnaire, Adolescent for Self-Regulation Inventory, Emotion Regulation Questionnaire for their children and Short Symptom Inventory, Abidin Parent Stress Inventory, and lastly Dyadic Adjustment Scale for themselves. The study consists of three different purposes. First, discrepancies between parent' and children' reports on children' exposure time, self-regulation difficulties, emotion regulation difficulties and psychological well-being were examined. Second, factors associated with children' screen exposure time such as self-regulation and emotion regulation difficulties, psychological well-being, parental stress and parental marriage adjustment were studied. The results indicated that children reported higher level of screen time, psychological problems as compared to reports of parent for their children. As expected, children's regulation abilities were significantly associated with their screen exposure even after controlling the effects of socio- demographic variables, parental stress and their marriage adjustment. Finally, regression analysis was conducted to determine factors associated with children's psychological well-being. The results showed that children's psychological well-being was significantly associated with both screen exposure time and regulation abilities even after controlling the effects of socio- demographic variables, parental stress and their marriage adjustment. Findings were discussed within the relevant literature. At last, limitations of the study, suggestions for new studies and clinical implications of the study were stated.
Benzer Tezler
- Ana sınıfı çocuklarında (5-6 yaş) ekrana maruz kalma süresinin uyku üzerine etkisi
The effect of screen exposure time on sleep in kiindergarten children (5-6 years old)
SEDA YAYLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikKaradeniz Teknik ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HACER KOBYA BULUT
- PDLC film tabanlı ışık filtreleme kontrol sistemi tasarımı
Design of PDLC film-based light filtering control system
SONER MUHAMMED TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mühendislik BilimleriHitit ÜniversitesiEnerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN DİŞLİTAŞ
- Özel okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin pandemi sürecinde uzaktan eğitim ile ilgili görüşleri
Opinions of class teachers working in private schools on distance education during the pandemic process
ÜMRAN KIRCI ŞINIĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SABANCI
- Okul öncesi dönemdeki çocukların yürütücü işlevlerinin ekrana maruz kalma durumlarına göre incelenmesi
Examination of preschool children's executive functions according to screen exposure
SONGÜL DAĞAYNASI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NECDET TAŞKIN
- Ergoterapinin ekran maruziyeti bulunan çocuklarda duyusal ve davranışsal etkileri
Sensory and behavioral effects of occupational therapy in children with screen exposure
TALHA TAYFUN ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ErgoterapiÜsküdar ÜniversitesiErgoterapi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVDA ASQAROVA