Ters çok kriterli sıralama problemi için bulanık matematiksel modeller
Fuzzy mathematical models for inverse multiple criteria sorting problem
- Tez No: 659653
- Danışmanlar: PROF. DR. METİN DAĞDEVİREN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Sınıflandırma problemi, nesnelerin önceden belirlenmiş kurallara bağlı olarak sınıflara atanmasına odaklanan bir çok kriterli karar verme problemi türüdür. Sınıflandırma problemleri, nesnelerin atanacağı sınıfların arasında tercih sırası olup olmadığına göre çok kriterli sınıflandırma ve sıralama problemleri olarak iki grupta incelenmektedir. Bu problem türlerinden sıralama problemlerinin bir uzantısı olarak Ters Çok Kriterli Sıralama problemi ilk kez 2015 yılında literatüre sunulmuştur. Bu problemin literatüre katkısı, karar vericilerin nesnelerin mevcut durumlarını iyileştirecek eylemler arasında seçim yaparak nesneleri daha öncelikli olarak tercih edilen sınıflara yükseltmesine imkân sağlamasıdır. Ters çok kriterli sıralama problemi, nesnelerin kriter bazında puanlarını değiştirecek eylemleri belirleyerek yeni durumdaki sınıflandırmanın karar verici tarafından istenen durumu sağlamasını hedefler. Bu tez çalışmasında, Ters Çok Kriterli Sıralama probleminin bulanık belirsiz parametrelerle ifade edildiği durum ele alınmaktadır. Çeşitli problem varsayımları, amaç fonksiyonları ve sıralama yaklaşımları dikkate alınarak bulanık parametreler içeren beş yeni bulanık matematiksel programlama modeli önerilmiştir. Enerji, eğitim, araştırma ve turizm alanlarından örnek problemler için modeller çözülerek elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır. Sınıflandırma probleminin geniş bir uygulama alanına sahip olması nedeniyle, önerilen modellerin problem parametrelerindeki belirsizliği göz önünde bulundurarak optimum iyileştirme planı geliştirmek isteyen karar vericilerin kullanımı için faydalı bir karar destek aracı olabilecektir.
Özet (Çeviri)
Classification applications is a multiple criteria decision making application class, which focuses on the assignment of objects into classes based on predefined classification rules. Classification applications are divided into two groups as classification problems and sorting problems in views of existence of preference order between classes. Inverse Multiple Criteria Sorting problem was introduced into literature in 2015 as an extension of multiple criteria sorting problems. The contribution of this problem to the literature is that the problem allows decision makers to change the class assignments of objects to more preferred classes by selecting among actions that improve the present conditions of objects. Inverse multiple criteria sorting problem aims to ensure the desired classification of objects by the decision maker by determining the actions that change the initial score of objects in views of sorting criteria. In this thesis study, existence of fuzzy parameters in the first proposed Inverse Multiple Criteria Sorting model is considered. Five new fuzzy mathematical programming models with fuzzy parameters were proposed by taking various problem assumptions, objective functions and sorting approaches into account. The proposed models were solved for several examples of energy, education, research and tourism areas and obtained solution results were interpreted. Due to the wide application area of classification problems, the proposed models can be considered as useful decision support tools for decision makers, who wants to develop optimum improvement plans by considering parameter uncertainties.
Benzer Tezler
- Ranking of families applying for social aids to municipalities according to their degree of neediness
Belediyelere sosyal yardım başvurusu yapan ailelerin muhtaçlık derecesine göre sıralanması
MERT YİĞİT ALADAĞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GAYE KARAÇAY AYDIN
- L'evaluation des alternatives de paiement electronique avec des methodes floues d'aide a la decisions
Elektronik ödeme alternatiflerinin bulanık çok ölçütlü karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi
GÜLFEM IŞIKLAR
Yüksek Lisans
Fransızca
2003
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. H. ZİYA ULUKAN
- Faktör analizi ve çok kriterli karar verme teknikleri ile tedarikçi analizi
Supplier evaluation with factor analysis and multi-criteria decision making techniques
GÖKÇE GEZMİŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiSakarya ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLTEKİN ÇAĞIL
- İstatistiksel varyans prosedürü ile bütünleşik analitik hiyerarşi prosesi: Çok kriterli kuruluş yeri seçiminde bir uygulama
Statistical variance procedure based analytical hierarcy process: An application on multicriteria facility location selection
HALİT ALPER TAYALI
Doktora
Türkçe
2016
İstatistikİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHPARE TİMOR
PROF. DR. NECDET ÖZÇAKAR
- Çok kriterli karar verme yöntemlerinin karşılaştırılması ve bütünleştirilmesi: OECD verileri üzerine bir uygulama
Comparison and integration of multi-criteria decision-making methods: OECD an application on the data
RAHİM ARSLAN
Doktora
Türkçe
2018
İşletmeSivas Cumhuriyet Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜDAVERDİ BİRCAN