Geri Dön

Toplumsal bellekte Hz. Fatma

Hadrat Fatma in social memory

  1. Tez No: 660109
  2. Yazar: ZEYNEP EROĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLTEN KÜÇÜKBASMACI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 144

Özet

Bu çalışma Türk toplumsal belleğinde önemli bir yeri olan Hz. Fatma'nın etrafında gelişen inanç ve uygulamalar üzerine kurulmuştur. Türk kültüründe kadınlara verilen öneme bağlı olarak İslamiyet öncesinde görülen Umay Ana ile ilgili bilgi verilmiş, Hz. Fatma'nın Fatma/ Fadime Ana inancına dönüşümü izah edilmek istenmiştir. Bunun için öncelikle“toplumsal bellek”kavramı tanımlanarak Hz. Fatma'nın toplumsal bellekteki yeri açıklanmaya çalışılmıştır. Sonrasında ise onun etrafında oluşan algı ve bu algıya bağlı uygulamalar tespit edilerek söylem ve gerçekleştirilme şekillerine dair Anadolu coğrafyasından örnekler verilmiştir. Çalışma“Giriş ”ve“Sonuç”bölümleriyle birlikte yedi bölümden oluşmaktadır. Girişte Fatma Ana kültünden evvel Türk toplumsal belleğinde kadının yeri ve Umay Ana iyesi üzerinde durulmaktadır.“Hz. Fatma'nın Hayatı”bölümünde; Fatma'nın hayatına dair bilgiler aktarılmaktadır.“Toplumsal Bellekte Fatma Ana”bölümünde çeşitli örneklerden hareketle, Fatma isminin kız çocuklarına verilmesi, onun şifa, bereket ve koruyucu unsur olarak kabul edilmesi ve somut kültürdeki varlığı ele alınmıştır.“Hz. Fatma Etrafında Oluşan Uygulamalar”başlıklı bölümde ise; Hz. Fatma'ya atıfta bulunan inanç ve uygulamalara değinilmiştir. Küle su dökmemek, kına yakmak, cumartesi çamaşır yıkanmaması gibi hareket ve söylemlerle Fatma Ana İnancı'nın günümüze yansımaları örneklendirilmiştir. Çalışmanın“Türk Edebiyatında Hz. Fatma”başlıklı bölümünde, Hz. Fatma ve Fatma Ana İnancı'nın edebî sahadaki yansımaları gösterilmiştir.“Sanal Ortamda Hz. Fatma”başlıklı altıncı bölümde ise; Hz. Fatma'nın değişen ve gelişen teknolojiyle beraber sanal ortamdaki varlığı araştırılmıştır. Sonuç olarak tüm bu bilgi ve bulgular ışığında, toplumsal bellekte devam eden“Fatma/ Fadime Ana İnancı”nın sözlü ve somut kültürde devam ettiği görülmüştür.

Özet (Çeviri)

This study is based on the beliefs and practices developed around Hz. Fatma, which has an important place in Turkish social memory. Depending on the importance given to women in Turkish culture, information was given about Mother Umay before Islam, and the transformation of Hz. Fatma to Mother Fatma Faith was tried to be explained. For this, first of all, the concept of“Social Memory”was defined and Hz. Fatma's place in the social memory has been tried to be explained. Afterwards, the perception around her and the practices related to this perception were determined and examples from Anatolian geography were given about the discourse and the ways of realization. The study consists of seven parts with introduction and conclusion parts. In the introduction, before the Fatma Ana cult, the place of women in Turkish social memory and Mother Umay are emphasized. In the“Life of Hz. Fatma”section, information about Fatma's life is given. In the“Hz. Fatma in Social Memory”section, giving the name of Fatma to girls, accepting her as a healing, fertility and protective element and her presence in concrete culture are discussed with reference to various examples. In the“Practices Around Hz. Fatma”section, beliefs and practices referring to Hz. Fatma are mentioned. The reflections of Mother Fatma Faith to the present are exemplified by movements and discourses such as not pouring water into ash, burning henna, not washing clothes on Saturday. In the“Hz. Fatma in Turkish Literature”section of the study, the reflections of Hz. Fatma and Mother Fatma Faith in the literary field are shown. In the“Hz. Fatma in Virtual Environment”section, Hz. Fatma's presence in the virtual environment with the changing and developing technology has been investigated. In the conclusion part, in the light of all these information and findings, the place and importance of“Mother Fatma/ Fadime Faith”, which continues in the social memory, in oral and concrete culture was discussed.

Benzer Tezler

  1. Toplumsal bellekte radyo ve Antalya'da radyo anıları (1937-1977)

    Radio in collective memory and radio memories in Antalya (1937-1977)

    GÖKTUĞ ÖZGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Radyo-TelevizyonAkdeniz Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ÜSTÜN

  2. The 1912 Galata Bridge as a site of collective memory

    Toplumsal bellekte bir mekan: 1912 Galata Köprüsü

    UMUT ŞUMNU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2002

    Mimarlıkİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

    İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DR. NUR ALTINYILDIZ

  3. Toplumsal bellekte kurulan 'adaletsizliğin kürsüsü': Uğur Mumcu örneği

    Commemorating injustice: The case of Uğur Mumcu

    VECDİ OLGAÇ ÖVER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    AntropolojiHacettepe Üniversitesi

    Antropoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MARK SOİLEAU

  4. Toplumsal belleğin yitimi tartışmaları bağlamında harf inkılabı

    Alphabet reform in the context of social memory loss discussion

    EKREM SALTIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    SosyolojiSakarya Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET TAYFUN AMMAN

  5. Toplumsal belleğin taşıyıcı payandası olarak hafıza mekânları: 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin direnme ortamları

    Spaces of collective memory as the load-bearing pillars of social memory: Resistance sites of July 15, 2016 coup attempt

    RABİA ZAMUR TUNCER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    İletişim Bilimleriİstanbul Üniversitesi

    Gazetecilik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ MURAT VURAL