Yapay zekâ ve geleceğin toplumu: Bilimkurgu sineması üzerinden bir yakın gelecek tasavvuru
Artificial intelligence and society of the future: Imagination of near future in terms of the science fiction cinema
- Tez No: 660309
- Danışmanlar: DR. UĞUR DOLGUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Makinenin tarihi insanlığın üretimle beraber şekillenen tarihiyle paraleldir. Makinenin tarih içindeki gelişim ve dönüşüm süreçleri ise bilim ve teknoloji alanındaki gelişmelerle mümkün olmuştur. Bu anlamda makine üretim teknolojilerindeki gelişmelerin neden olduğu tarihteki büyük dönüşüm anları olan sanayi devrimlerinin ortaya çıkmasında da itici güç olmuştur. Kısaca makine, doğa bilimleri ile beşeri bilimlerin araştırma alanının tam ortasında konumlanmaktadır. Bu bakımdan makinenin tarihinin araştırılması ve incelenmesi hem toplumsal süreçleri daha iyi anlamak hem de bilim ve teknolojinin toplumsal etkilerini kavrayabilmek için çok önemlidir. Bu tez de bu düşünceden hareketle makinenin tarihine bu çok katmanlı noktadan bir bakış geliştirmiştir. Makinenin günümüzde geldiği en gelişmiş hali yapay zeka teknolojileridir. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak gün geçtikçe daha kompleks bir hal alan makine kavramı, toplumları ve bireyleri pek çok farklı yönden etkilemeye devam etmektedir. Fakat ilerleme için ilerleme anlayışına paralel bir şekilde üstel hızla gelişen teknolojinin yakın gelecekteki etkileri üzerinde düşünme konusu her zaman pozitif bilimlerin eksik bir alanı olarak kalmıştır. Bu çalışma bu eksik alan üzerine makine kavramı üzerinden bir düşünme denemesidir. Yapay zeka ile ilgili gelişmelerin somut olarak hayatlarımıza dahil olmaya başladığı ve dördüncü sanayi devrimi olarak adlandırılan bir dönem içinde yaşamaktayız. Bu noktadan geleceğe bakarak şu an yaşanan sürecin insanlık için getirilerinin ya da zararlarının neler olacağını düşünmek, insanlığın neredeyse tarihin başlangıcından beri ulaşmaya çalıştığı“daha iyi bir yaşam”ütopyasına ulaşabilmek için atılması gereken en önemli adımdır. Düş kurmak, insanı ait olduğu zamana ve mekana yabancılaştırarak ona uzaktan bakabilmek, onu değerlendirebilmek için bir fırsat sunar. Bilimkurgu sineması ise geleceğe dair bilimsel ve teknolojik gelişmeler ışığında gerçekleşmesi mümkün düş ürünü dünyaları izleyici ile buluşturarak böyle bir değerlendirme yapabilmek için imkan sunar. Bu çalışma bu sebeple geleceğe dair düş kurma gücünü, bilimkurgu sinemasındaki yapay zeka tahayyülleri etrafında şekillenerek yaratılmış dünyaları inceleyerek kullanmak amacındadır. Çalışma 3 bölümden oluşmaktadır. İlk bölümünde makinenin tarihi, sanayi devrimleri öncesi dünyaya kısa bir bakış ile başladıktan sonra birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sanayi devrimleri ekseninde konu edilmiştir. Dördüncü sanayi devrimi, tezin ana konusu olan makinenin günümüzdeki en gelişmiş hali olan yapay zekanın içinde geliştiği dönem olarak ele alınmış ve bu yeni teknolojinin hayatlarımızı nasıl dönüştüreceği incelenmiştir. İkinci bölümde ise yakın gelecek tahayyülü için insanın düş gücüne başvurulmuş ve bilimkurgu sineması yapay zeka bağlamında incelenmiştir. Buna göre insanların makineye karşı fikirlerinin dönemin toplumsal koşulları altında nasıl şekillendiği ve sinemada yansıtıldığı tartışılmıştır. Son olarak üçüncü bölümde distopyan bilimkurgu sinemasına ait yapay zekayı konu edinen örneklerle film analizleri yapılmıştır. Yapay zeka algısı distopyan bilimkurgu filmlerindeki yansımaları ile incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda gelecekte yapay zekanın insan hayatında nerede konumlanacağı, toplumları nasıl etkileyeceği ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The history of the machine is parallel to the history of humanity formed with production. The development and transformation processes of the machine in history were made possible by the developments in science and technology. In this context, while the history of the machine progressed in a way that is intertwined with the history of science and technology, it also played a leading role in the developments that have important turning points in the history of societies such as the Industrial Revolutions. In short, the machine is located in the middle of the natural sciences and the research area of humanities. In this respect, researching and examining the history of the machine is very important both to better understand the social processes and to understand the social effects of science and technology. Based on this idea, this thesis has developed a multi-layered perspective on the history of the machine. The most advanced version of the machine today is artificial intelligence technologies. The concept of machinery, which has become more complex day by day due to technological developments, continues to affect societies and individuals in many different ways. If we consider the pace of developments in artificial intelligence, it is possible to see that these effects will be more intense day by day. However, in parallel with the understanding of progress for progress, the issue of thinking about the effects of technology developing exponentially in the near future has always been a deficient area of positive sciences. This study is an attempt to think about this missing area. We live in an era called the fourth industrial revolution, where developments in artificial intelligence have begun to be incorporated into our lives. From this point on, looking at the future, thinking about what the benefits or harms of the current process will be for humanity is the most important step that must be taken in order to reach the“better life”utopia that humanity has been trying to achieve since the beginning of history. Creating a dream provides an opportunity to look at it from a distance and evaluate it by alienating people from time and place. Science fiction cinema, on the other hand, provides the opportunity to make such an evaluation by bringing the dream worlds, which can be realized in the light of scientific and technological developments about the future, with millions of people. For this reason, this study aims to use the power of dreaming about the future by analyzing the worlds created by shaping around artificial intelligence in science fiction cinema. The study consists of 3 parts. In the first part, the history of the machine started with a brief overview of the world before the industrial revolutions, and the first, second, third and fourth industrial revolutions were discussed. The fourth industrial revolution has been considered as the period in which the machine, which is the main subject of the thesis, developed in artificial intelligence, and how this new technology will transform our lives is examined. In the second part, human imagination is used for the near future imagination and science fiction cinema is examined in the context of artificial intelligence. Accordingly, it was discussed how people's ideas against the machine were shaped under the social conditions of the period and reflected in the cinema. Finally, in the third chapter, film analyzes were made with examples of artificial intelligence from dystopian science fiction cinema. Artificial intelligence perception has been studied with its reflections in dystopian science fiction movies. As a result of this examination, it has been tried to reveal where artificial intelligence will be located in human life and how it will affect societies in the future.
Benzer Tezler
- Geleceğin alışveriş merkezi tasarımına yönelik bir tahmin modeli
A forecast model for the design of the future shopping center
ZEYNEP YILDIZ
Doktora
Türkçe
2023
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGEHAN YILMAZ ÇAKMAK
- How to govern military ai: On the global governance of artificial intelligence from an international security perspective
Askeri yapay zeka nasıl yönetilmeli: Uluslararası güvenlik perspektifinden yapay zekanın küresel yönetimi
ONUR TÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim, Teknoloji ve Toplum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ASLI ÇALKIVİK
- 2000 sonrası Amerikan post-apokaliptik bilimkurgu sinemasında kıyamet ideolojisi
Apocalyptic ideology in American post-apocalyptic science fiction movies after 2000
MİKAİL BOZ
Doktora
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK TAKIMCI
- 'Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi?' ve 'Neuromancer' eserlerinde fabülasyon tanımı üzerinden bilim-kurgu: Siberpunk, gerçeklik, yapay zekâ ve insan olmak
Science fiction through the definition of fabulation in the works of 'Do Androids Dream Electric Sheep?' and 'Neuromancer': Cyberpunk, reality, artificial intelligence and being human
REMZİ MERT ÖCALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Batı Dilleri ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiKarşılaştırmalı Edebiyat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZEN
- Futuristik grafik tasarım dilleri ile hareketli grafikler ve illüstrasyon
Motion graphics and illustration with futuristic graphic design languages
NİHAT DURSUN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2020
Güzel Sanatlarİstanbul Arel ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. AHMET SÜREYYA KOÇTÜRK