Geri Dön

Öğretmen algılarına göre mesleki tükenmişlik, liderlik tarzları ve örgüt kültürü ilişkisi

Professional burnout, leadership styles and organizational culture relationship according to teacher perceptions

PDF İndir

  1. Tez No: 660384
  2. Yazar: SILA İNCEAĞAÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MUAMMER ERGÜN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Eğitim, Öğretmen, Okul Yöneticileri, Mesleki Tükenmişlik, Liderlik Tarzları, Örgüt Kültürü, Education, Teachers, School Administrators, Professional Burnout, Leadership Styles, Organizational Culture
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 305

Özet

İnsan, duygu ve düşünceler bağlamında psikolojik, etkileşim içerisinde olduğu çevre bağlamında ise sosyal bir varlık olarak nitelendirilebilir. Dolayısıyla insanın karmaşık bir varlık olarak değerlendirilmesinin temelinin de insanın, psikolojik ve sosyal yönden bir bütünü oluşturması olarak düşünülebilir. Bu doğrultuda insanı anlayabilmek ve beklentilerine cevap verebilmek için öncelikle insanın karmaşık bir doğasının olduğunu fark etmenin önem taşıdığı söylenebilir. Öyle ki, bu durumun farkındalığı insanın yaşamın her alanında motivasyonunu, isteğini, ilgisini ve dikkatini doğru bir şekilde amaca kanalize etmesini sağlayarak istenilen verimin elde edilmesine olanak tanıyabilir. Genel olarak bakıldığında günün çoğunluğunun çalışma ortamında geçirildiği düşünülecek olursa, iş yerindeki yöneticilerin liderlik tarzı, davranışları ve tutumu ile bütünüyle çalışma ortamı ve kültürünün, birey üzerinde büyük oranda bir etki alanına sahip olduğu düşünülebilir. Bireylerin yaşadığı tükenmişlik duygusunun da kaynağının etkileşimde olduğu yaşadığı çevre ile bağlantılı olarak gelişebilmekte olduğu söylenebilir. Tükenmişliğe neden olan durumları anlayabilmek ve bu durumdan dolayı ortaya çıkabilecek bireysel ve örgütsel olumsuzluklara karşı önlemler alabilmek adına, mesleki tükenmişliğin çeşitli değişkenler, liderlik tarzları ve örgüt kültürü ile olan ilişkisini incelemenin bir gereklilik olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, farklı değişkenlere göre mesleki tükenmişlik, liderlik tarzları ve örgüt kültürü ilişkisinin olup olmadığını ilkokul ve ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin algılarına göre incelemektir. Bu çalışma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı Kastamonu ve Bartın illerinde bulunan merkez devlet okullarının ilkokul ve ortaokul kademelerinde görev yapan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmaya, gönüllük esasına dayalı olarak Kastamonu ilinden ortaokulda görev yapan 190'ı kadın, 103'ü erkek öğretmen olmak üzere toplam 293 kişi katılım sağlamış, ilkokulda görev yapan 188'i kadın, 84'ü erkek öğretmen olmak üzere toplam 272 kişi katılım sağlamıştır. Bartın ilinden ise ortaokulda görev yapan 105'i kadın, 85'i erkek öğretmen olmak üzere toplam 190 kişi katılım sağlamış, ilkokulda görev yapan 70'i kadın, 56'sı erkek öğretmen olmak üzere toplam 126 kişi katılım sağlamıştır. Her iki ilin toplamında ise Kastamonu'dan 565, Bartın ilinden ise 316 kişi olmak üzere toplam 881 kişi araştırmaya katılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak; kişisel bilgi formu, Maslach ve Jackson (1981) tarafından geliştirilerek daha sonra Maslach, Jackson ve Schwab tarafından düzenlenen, İnce ve Şahin (2015)'in Türkçe'ye uyarladığı“Maslach Tükenmişlik Envanteri-Eğitimci Formu”, Bass ve Avolio (1985) tarafından geliştirilen Korkmaz (2005) tarafından Türk Kültürü ve Türk Eğitim Sistemine uyarlanan“Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği (MLQ)”ve Terzi (2005) tarafından geliştirilen“Okul Kültürü Ölçeği”kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler 'SPSS' paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, mesleki tükenmişlik, liderlik tarzları ve örgüt kültürü arasında anlamlı bir ilişki olduğu; okul müdürlerinin sergilediği liderlik tarzlarına yönelik davranışlar ile örgüt kültürünün, öğretmenlerin yaşadığı duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıda azalma hissi üzerinde etkisi olduğu görülmektedir.

Özet (Çeviri)

A person can be characterized as a psychological being in the context of emotions and thoughts, and a social being in the context of the environment in which he interacts. Therefore, the basis of evaluating a person as a complex being can also be considered as the fact that a person forms a whole from a psychological and social point of view. In this direction, in order to understand a person and respond to his expectations, it can be said that it is important to first realize that a person has a complex nature. So that awareness of this situation can allow a person to achieve the desired efficiency by ensuring that he correctly channels his motivation, desire, interest and attention to the goal in all aspects of life. In general, given that most of the day is spent in the working environment, it can be considered that the leadership style, behavior and attitude of managers at work, as well as the work environment and culture in its entirety, have a large impact on the individual. It can be said that the sense of burnout experienced by individuals can also develop in connection with the environment in which they interact. It can be argued that it is a necessity to examine the relationship between professional burnout with leadership styles, various variables and organizational culture in order to take measures against individual and organizational problems and understand the conditions that cause burnout. The aim of this study is to examine whether there is a relationship between professional burnout, leadership styles and organizational culture according to different variables according to the perceptions of teachers working in primary and secondary schools. This study consists of teachers working at the primary and secondary levels of Central Public Schools located in Kastamonu and Bartın provinces under the Ministry of Education in the 2018-2019 academic year. From Kastamonu province, a total of 293 people, 190 women, 103 male teachers, who worked in secondary schools, a total of 272 people, 188 women and 84 male teachers, who worked in primary schools participated in our research based on volunteering. From Bartın province, a total of 190 people, 105 of whom were women, 85 of whom were male teachers attended from secondary schools and a total of 126 people attended in primary schools 70 of whom were women, and 56 of whom were male teachers. A total of 881 people, including 565 from Kastamonu and 316 from Bartın province, participated in our research. As data collection tools in our research; a personal information questionnaire, developed by Maslach and Jackson (1981) and later edited by Maslach, Jackson and Schwab, İnce and Şahin's (2015) Turkish adaptation of“Maslach Burnout Inventory-Educators Form”, developed by Bass and Avolio (1985) and Korkmaz (2005) adapted to Turkish culture by Turkish education system,“Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ),”and developed by the Terzi (2005), the“School Culture Scale”was used. The data obtained from the research was analyzed using the SPSS package program. As a result of this research, there was a significant relationship between professional burnout with leadership styles and organizational culture; school principals' behaviors exhibited towards leadership styles and organizational culture has an impact observed on teachers emotional exhaustion, depersonalization, and a decrease in the feeling of personal achievement.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    206459

    Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik anlayışı ile öğretmenlerin mesleki tükenmişliklerinin karşılaştırılması: Çaycuma örneği

    Comparison of instructional leadership apprehension of school managers and teachers' burnout : Çaycuma sample

    GÜLGÜN ARSLAN (ÖZYURT)

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    İşletmeZonguldak Karaelmas Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. HALİL YILDIRIM

  2. Tez No

    481780

    Okul yöneticilerinin toksik (zehirli) liderlik davranışları ile öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki

    The Relationship Between The Toxic Leadership Behaviours of School Principals and The Level of Burnout of Teachers

    HAKAN ÇETİNKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimPamukkale Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYDAN ORDU

  3. Tez No

    345180

    Öğretmenlerin tükenmişliği ile yöneticileri için algıladıkları liderlik davranışları arasındaki ilişki düzeyi üzerine bir araştırma uygulaması: Mersin ili örneği

    The relation level between the burn out of teachers and their perception of leadership behaviors of their administrators: Sample of Mersin province

    ADEM NANE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    İşletmeÇağ Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ERTUĞRUL GÖDELEK

  4. Tez No

    844983

    Okul yöneticilerinin toksik liderlik davranışları ile beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi

    Review of the school managers between the textical leadership behavior and the vocational consultancy levels of sports teachers

    MEHMET ÜNSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    SporBayburt Üniversitesi

    Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL KARATAŞ

  5. Tez No

    894167

    Öğretmenlerin mesleki tükenmişlikleri ile okul yöneticilerinin yeterlikleri ve hizmetkar liderlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Examining the relationship between teachers' professional burnout and school administrators' competencies and servant leadership

    BESTE NUR BULDUK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ YİĞİT KUTLUCA

Geri Dön