Çankırı-Çorum Havzasındaki lütesiyen yaşlı çökel sistemlerinin evrimi, İç Anadolu, Türkiye
Evolution of the lutetien-aged depositional systems in Çankırı-Çorum Basin, Central Anatolia, Turkey
- Tez No: 66169
- Danışmanlar: Belirtilmemiş.
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
ÖZET Çankm-Çorum Havzası kuzey kesimi, Lütesiyen'de çökelmiş, genel olarak kaba taneli ve kalınlığı yer yer 1 km'ye ulaşan bir sediman kamasını içerir. Bu çalışma, bu sedimanter paketin, batıda Hacıhalil'den kuzeyde Osmancık'a ve güneydoğuda Çorum'a kadar olan geniş bir alanda, çökeldiği ortamların belirlenmesi, buradan hareketle Lütesiyen paleocoğrafyasının ve bundan sorumlu paleotektonik süreçlerin aydınlatılmasını amaçlamıştır. Seçilen bir dizi ölçülü kesit üzerindeki ortamsal çalışmalardan elde edilen verilerin değerlendirilmesi, inceleme alanında havza gelişiminin Orta Lütesiyen'de yerel alanlarda, olasılıkla ters fay/bindirmelere bağlı olarak başladığını ortaya koymuştur. Havza gelişiminin bu Erken evrelerinde havzanın genel görünümü, kabaca D-B doğrultulu, içinde alüviyal fanlarda çökelimin gerçekleştiği ve kuzey kenarları faylarla sınırlanmış 3 asimetrik çöküntü alanından ibarettir. Zaman içinde güneydeki alanlarda olasılıkla fay aktivitesinin sınırlı kalması nedeniyle denizel alanların yayılımı artmış, yer yer karbonat yığışımları, sığ denizel çamurtaşları ve bu sonuncularla ardalanan firtma kökenli kumtaşlarının çökelimi gerçekleşmiştir. Kuzey alanlardaki çökelim ise bu çalışmada Dereseki-Ovacıksuyu Fayı (DOF) olarak adlanan fayın atası bir havza kenar fayı tarafından sürekli kontrol edilmiştir. Böylece bu kesimde havza kenar fayındaki hareket nedeniyle sürekli yükselen kuzeydeki alanlardan beslenen bir fan delta sistemi (Osmancık Fan Delta Sistemi) ve daha güneyde (ıraksak kesiminde) bununla ilgili bir türbidit sistemi (Berkköy Türbidit Sistemi) gelişmiştir. Havza evriminin izlenebilen son dönemlerine kadar, Osmancık Fan Delta Sistemi havza kenar fayındaki yükselmeler nedeniyle kıyı çizgisini sürekli güneye doğru taşımış, böylece stratigrafîk kayıtta yukarı doğru sığlaşan bir desen ortaya çıkmıştır. Geç Lütesiyen'de başlayan bölgesel yayılıma sahip bir volkanizma jeotektonik stilin yansıması olan bu sedimanter deseni bozarak havzadaki silisiklastik sedimantasyonun bitişini belirlemiştir. ANAHTAR KELİMELER: Çankırı-Çorum Havzası Kuzeyi, Fay Kontrollü Çökelim, Alüviyal Yelpaze, Fan Delta, Fan Delta ile İlgili Türbidit Sistemi, Paleocoğrafya, Lütesiyen.
Özet (Çeviri)
IV ABSTRACT The northern Çankırı-Çorum Basin is characterized by a generally coarse grained and thick (up to 1 km) sedimentary wedge of Lutetian age. The present study aims to reconstruct the Lutetian paleogeography and related paleotectonics. For that purpose, Lutetian depositional environments between Hacihalil at the nortwest, Osmancık at the north and Çorum at the southeast were determined. Evaluation of the sedimentological data which is obtained from a series of measured sections, indicates that the basin formation within the study area was initiated in the middle Lutetian, probably by means of thrusts and reverse faults. This early times of basin evolution, three E-W oriented, fault-bound assymetrical depressions where predominantly alluvial sedimentation occured, were the main lines of the basin configuration. As time elapsed, stormy marine realm which includes carbonate shoals and muddy shelf covered wider areas probably due to decrease in tectonic activity at the south. On the other hand, sedimentation at the northern part, was governed by a syn-sedimentary fault (ancestor of Dereseki-Ovaciksuyu Fault (DOF)). In that way, a fan delta system (Osmancık Fan Delta System) in front of this basin margin fault and a turbidite system (Berkköy Turbidite System) more basinward (southward) were developed. During the Lutetian, Osmancık Fan Delta System progressed southward probably due to progressive uplift at the hanging wall of the basin margin fault, forming an upward-coarsening/shoaling pattern in the stratigraphic record. A volcanic episode of regional extent at late Lutetian, obliterated the sedimentary pattern produced by the fore-mentioned geotectonic style, and terminated the siliciclastic sedimentation in the basin. KEY WORDS: Northern Çankın-Çorum Basin, Fault-controlled Deposition, Alluvial Fan, Fan Delta System, Fan Delta-related Turbidite System, Paleogeography, Lutetian.
Benzer Tezler
- Çankırı-Çorum Havzası orta eosen yaşlı Kocaçay formasyonu Mollusk faunası (gastropoda, bivalvia) sistematiği ve biyostratigrafisi
Biostratigraphy and systematic of the mollusc fauna (gastropoda, bivalvia) of middle eocene Kocaçay formation Çankırı-Çorum basin
MÜJDE GÜRSOY
Doktora
Türkçe
2020
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN GÖRMÜŞ
- Çankırı-Çorum havzasındaki orta eosen, erken miyosen tortullarının sedimantolojisi
Sedimentology of middle eocene and early miocene deposits in Çankırı-Çorum basin
LEVENT KARADENİZLİ
Doktora
Türkçe
1999
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KAZANCI
- Çankırı-Çorum havzasındaki oligosen yaşlı dev gergedanın (Paraceratherium, rhinocerotoidea, mammalia) tanımı, evrimi ve paleocoğrafyası
Description, evolution and paleogeography of the giant rhinoceros (paraceratherium, rhinocerotoidea, mammalia) from the oligocene of the Çankırı-Çorum basin
NEŞE OYAL
Doktora
Türkçe
2016
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL TUNOĞLU
- Geology, mineralogy-petrography and economic potential of the upper miocene evaporites in the Beypazarı and Çankırı-Çorum basins
Beypazarı ve Çankırı-Çorum havzasındaki üst miyosen yaşlı evaporitlerin jeolojisi, mineraloji-petrografisi ve ekonomik potansiyeli
İBRAHİM GÜNDOĞAN
- Çankırı-Çorum havzası klinoptilolize tüfleri kullanılarak atık su ve sızıntı suyundan amonyak azotu, kurşun ve kadmiyum giderimi
Removal of ammonia-nitrogen, cadmium and lead lons from wastewater and leachate by using clinoptiblized tuffs of Çankırı-Çorum basin
AYŞE KULEYİN
Doktora
Türkçe
1999
Çevre MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN N. ERGUN
