Liderin Makyavelist davranışlarının algılanan lider etkililiği üzerindeki etkisinde çalışan karanlık kişilik özelliklerinin düzenleyici etkisi
The moderating effect of employee dark personality on the relationship between leader's Machiavellian behaviors and perceived effectiveness of leader
- Tez No: 661961
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SAVAŞ CEYLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Liderlik, uzun yıllardır birçok bilim dalı tarafından incelenen ve çeşitli kuramlar ile açıklanmaya çalışılan kavramlardan bir tanesidir. Farklı kuramsal yaklaşımlarla liderler nasıl seçilir, hangi liderler etkili algılanır ve bu etkiyi yaratan özellikler liderlik araştırmacıları tarafından yıllardır çalışılmaktadır. Bazı kuramlar liderliği kişilik özellikleriyle, bazı kuramlar ise davranışlarla açıklamaya çalışmaktadır. Bu kuramların hemen hepsinin ortak noktası“olumlu”özellik ve davranışlara odaklanmalarıdır. Fakat gerçek hayatta, siyasette, iş dünyasında, sporda aslında“olumsuz”ya da“karanlık”kişilik özelliklerine sahip kişilerin de liderlik elde ettiği ve kitlelerce etkili liderler olarak algılandığı görülmektedir. Karanlık kişilik özellikleri arasında sınıflandırılan Makyavelizm kavramı bu tez araştırmasının temel değişkenlerinden biridir. Mevcut araştırmanın temel amacı, liderin Makyavelist davranışlarının düzeyinin algılanan liderlik etkililiğinde rolünü incelemek ve ilişkide çalışan Makyavelizm düzeyinin düzenleyici etkisini araştırmaktır. Bu doğrultuda biri ölçek geliştirme çalışması olmak üzere iki ayrı araştırma yürütülmüştür. Birinci çalışmada, 36 katılımcı ile kritik vaka toplama tekniği kullanılarak birebir görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerden elde edilen vakalardan oluşan Makyavelist Liderlik Davranış Listesi (MLDL) adı verilen ölçüm aracı geliştirilmiştir. İkinci çalışmada ise liderin Makyavelizm düzeyine göre algılanan liderlik etkililiği ve çalışan karanlık kişilik özellikleri ölçülmüştür. Araştırma bulgularına göre liderin Makyavelist davranışları ile algılanan liderlik etkililiği arasında negatif yönde, doğrusal bir ilişki olduğu görülmüştür. Ek olarak, karar ağacı yöntemiyle yapılan analizler sonucunda katılımcıların Makyavelizm düzeyi yüksek olduğunda, katılımcının yüksek Makyavelist lideri düşük Makyavelist lidere göre daha etkili bulduğu görülmüştür. Benzer şekilde, katılımcının Makyavelizm düzeyi düşük olduğunda, düşük Makyavelist lideri yüksek Makyavelist lidere göre daha etkili bulmaktadır. Araştırma bulguları ilgili alanyazın temelinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Leadership has been studied extensively from the lens of various disciplines and through a variety of theoretical perspectives. Several theories of leadership investigate the selection of leaders, perceptions of effectiveness, and characteristics of leaders for a long time. Some of the theories focused on personality traits while others investigated the specific behaviors of leaders. Most of the efforts to study leadership concentrated on positive traits or behaviors demonstrated by leaders. However, real life examples of leaders in politics, business world, and sports shows that negative or dark behaviors of leaders could intensify their perceptions of effectiveness. One of the dark personality traits, namely Machiavellianism is studied through leadership viewpoint in the current study. The main aim of the current study is to examine the role of different level of leader's Machiavellian behaviors on the perceived leadership effectiveness, and to investigate the moderating role of the employee's Machiavellianism level. In line with this purpose, two studies were conducted. In the first study, one-to-one interviews were conducted with the 36 participants by using critical incident technique. With the cases obtained from interviews, a scale named Machiavellian Leadership Behavior List (MLDL) was developed. In the second study, perceived leadership effectiveness according to the level of leader's Machiavellian behavior and employee's Machiavellianism were measured. Findings of the research revealed that there is a negative linear relationship between leaders' Machiavellian behaviors and perceived leadership effectiveness. In addition, as a result of the analysis conducted with the decision tree method, employee's Machiavellianism moderated the relationship between leader's Machiavellian behaviors and perceptions of effectiveness. In other words, when the participants' level of Machiavellianism was high, participant found leader's Machiavellian behavior more effective and vice versa. The research findings were discussed on the basis of the relevant literature.
Benzer Tezler
- Liderlik kuramları açısından PKK terör örgütünde liderlik ve Abdullah Öcalan
Leadership and Abdullah Öcalan in PKK terrorist organization in terms of leadership theories
ÖMER AYDIN
Doktora
Türkçe
2020
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK ERDEM
- Liderin karanlık kişilik özellikleri ile çalışanın tükenmişliği arasındaki ilişkide çalışanın karanlık liderlik algısının aracı rolü: Çok düzeyli bir araştırma
Employee's perceived dark leadership as a mediator of the relationship between leader's dark triad and employee's burnout: A multi level research
UFUK BAŞAR
- Zihinselleştirme ve empatinin liderin uyguladığı güç türüne etkisinde makyevellist kişiligin şartlı değişken rolü.
The conditionally variable role of the mechanic in the effect of mentalization and empathy on the type of power applied by the leader.
MERYEM CAMGÖZ PEKTEZOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ H.ULAŞ OZCAN
- Liderin karanlık kişilik özelliklerinin çalışanın mobbing algısı üzerindeki etkisi: Türkiye üniversiteleri üzerine bir araştırma
The effect of the leader's dark personality traits on the employee's perception of mobbing: A study on Turkish universities
HANDE ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeKarabük ÜniversitesiGirişimcilik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET MURAT TUNÇBİLEK
- Liderin güç kaynaklarının örgütsel bağlılık üzerine etkisinde duygusal bulaşmanın aracılık rolü: Kafe işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma
The mediating role of emotional contagion in the effect of leader's power supplies on organizational commitment: A study on cafe employees
İBRAHİM TEKELİ
Doktora
Türkçe
2022
İşletmeBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KÜRŞAT ÖZDAŞLI