Kosova'da Türkçe öğretimi
Turkish teaching in Kosovo
- Tez No: 661962
- Danışmanlar: PROF. DR. NECATİ DEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 311
Özet
Kosova'da azımsanamayacak sayıda öğrenci Türkçe ana dilinde eğitim almaktadır. Kosova'da Türkçe eğitimini çeşitli açılardan eli alan yayınlara rastlanmakla birlikte, literatürde bütüncül ve kapsamlı bir çalışma eksikliği göze çarpmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, Kosova'da görev yapan Türkçe öğretmenleri ve Türkçe eğitimi uzmanlarının Türkçe eğitimiyle ilgili görüşlerinin, Kosova'da Türkçe eğitim gören ortaokul öğrencilerinin, Türkçe temel dil becerilerindeki başarı düzeylerinin, Türkçeye ve Türkçe dersine yönelik tutumlarının tespit edilmesi ve çeşitli değişkenlerle ilişkilerinin ortaya çıkarılmasıdır. Söz konusu değişkenler; cinsiyet, iki dillilik, evinde Türkçe yayınlar bulundurma, öğrencinin yaşadığı yer, ebeveynin meslek ve eğitim durumudur. Çalışmada nitel ve nicel veri analizleri yapılması dolayısıyla karma yöntem kullanılmıştır. Nicel verilerin elde edilmesinde tarama modeli, nitel verilerde ise olgubilim deseni kullanılmıştır. Çalışma evreni Kosova'da Türkçe sınıflarında eğitim alan 953 ortaokul öğrencisi ve bu sınıflarda Türkçe eğitimi veren 18 Türkçe öğretmenidir (2018 yılı verilerine göre). Ölçütlü örneklem alma yöntemiyle evreni yansıtacağı varsayılan bir örneklem belirlenmiş, çalışma grubu buna göre ortaya çıkmıştır. Çalışma grubu, 163, 7. sınıf öğrencisi; 9 Türkçe öğretmeni ve 1 Kosova'da Türkçe eğitim uzmanından oluşmaktadır. Veri toplama tekniklerinden, gözlem, görüşme ve anket; veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Veri toplama araçları; Dinleme Becerisi Ölçeği, Konuşma Becerisi Ölçeği, Okuma Becerisi Ölçeği, Okuduğunu Anlama Becerisi Ölçeği, Yazma Becerisi Ölçeği, Türkçe ve Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği, Öğrenci Bilgi Formu, Öğretmen ve Uzman Görüşme Formu'dur. Ölçeklerden elde edilen nicel verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini anlamak için çarpıklık ve basıklık durumlarına bakılmış, ardından normal dağılım varsayımının test edilebileceği Kolmogorov-Smirnov testi uygulanmıştır. Buna göre tüm ölçeklerden elde edilen veriler normal dağılmıştır. Veri analizi kapsamında; güvenirlik analizi yapılmış, frekans tabloları ve betimleyici istatistikler çıkarılmıştır. İki bağımsız gruptan oluşan değişkenlere ilişkin yapılan analizlerde bağımsız örneklem t-testi kullanılmış, üç ve daha fazla gruba sahip karşılaştırmalarda tek yönlü ANOVA kullanılmıştır. Tek yönlü ANOVA'da ikili karşılaştırmalar (Post-Hoc) için Scheffe testi kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin araştırılmasında korelasyon analizi tekniği kullanılmıştır (Pearson testi). Bulguların yorumlanmasında α=0,05 anlamlılık düzeyi esas alınmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda öğretmenler ve alan uzmanı ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen veriler, içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Söylemler ayrı ayrı kodlanmış, tüm kodlar bir araya getirilip kategoriler oluşturulmuş, kategoriler arasında yapılan gruplamalar sonucunda da üst başlık olarak temalar belirlenmiştir. Tema, kategori ve kodlar tek bir yapıda birleştirilmiş, bu yapının yorumlanması suretiyle bulgular elde edilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre; dinleme becerisi başarı oranı %63, konuşma becerisi başarı oranı %64, okuma becerisi başarı oranı %61, okuduğunu anlama becerisi başarı oranı %65, yazma becerisi başarı oranı %26 oranındadır. Kız öğrenciler okuduğunu anlama konusunda daha başarılıdır, diğer becerilerde anlamlı ilişki yoktur. İki dillilikle dil becerilerinin hiçbirisi arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır. Şehir yerleşimlerinde yaşayan öğrenciler, kırsaldakilere göre dinleme becerisinde anlamlı düzeyde daha başarılıdır, diğer becerilerde anlamlı bir ilişki yoktur. Babası ve annesi gelir seviyesi yüksek mesleklerde çalışanların dil becerileri başarıları, anlamlı düzeyde daha yüksektir. Ebeveyn eğitim seviyesinin artması dil becerilerinin tamamını anlamlı düzeyde olumlu etkilemektedir. Evinde Türkçe kitap bulundurma durumu, okuduğunu anlama becerisi başarı düzeyi ile anlamlı derecede ilişkili olmaktadır, diğer becerilerde anlamlı bir ilişki yoktur. Türkçe ve Türkçe dersine yönelik olumlu tutumlar arttıkça, dil becerilerinden konuşma, okuma ve okuduğunu anlama becerileri başarıları arasında anlamlı düzeyde ilişki varken diğer beceriler arasında böyle bir ilişki tespit edilmemiştir. Türkçe ve Türkçe dersine yönelik öğrenci tutumları olumlu düzeydedir. Türkçe ve Türkçe dersine yönelik tutumun çeşitli değişkenlerle ilişkisine dair sonuçlara göre; şehir yerleşimlerindeki öğrencilerin tutumları daha olumludur. İki dillilik durumunda ve evinde Türkçe yayın bulundurma durumunda anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir. Bu bulgular çalışmanın nicel boyutudur. Nitel veri analizi sonucu elde edilen bulgulara göre, ek kaynaklar ve Türkçe ders kitaplarının işlevselliği konusunda sorunlar vardır. Türkçeye ve Türkçe derslerine yönelik öğrenci tutumları, çok dilli ortam ve Türkçe eğitimin geleceği konularında çoğunlukla olumlu görüşler ağır basmaktadır. Türkçe ders kitapları ile öğretim programları arasında birçok uyumsuzluk vardır. Sonuç olarak, dinleme, okuma, okuduğunu anlama ve konuşma becerilerinde öğrenciler orta düzeyde başarılıdır. Yazma becerisinde ise öğrenciler yetersiz düzeydedir. Öğrencilerin dil becerilerini etkileyebilecek değişkenlerden ebeveynin meslek ve eğitim durumu, Türkçe ve Türkçe dersine yönelik tutum ve cinsiyet öne çıkmaktadır. Türkçe ve Türkçe dersine yönelik tutuma, yaşanılan yer değişkeni etki etmektedir. Çalışma neticesinde, yazma eğitiminin yeniden değerlendirilmesi, ders kitaplarının güncellenmesi, öğretim programlarıyla uyumlu hale getirilmesi, Kosova'daki Türkçe eğitim faaliyetleri ile ilgilenen Kosova ve Türkiye kurumları ile Kosovalı Türkçe öğretmenlerinin çalışmanın sonuçları doğrultusunda sürece katkılar sunmaları önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
In Kosovo, a considerable number of students receive Turkish education in their mother tongue. Although there are publications about Turkish education in Kosovo, there is a lack of a holistic and comprehensive study in the literature. The aim of this study is to determine the opinions of Turkish teachers and specialists of Turkish education in Kosovo on Turkish education, the success levels of Turkish-educated secondary school students in Kosovo in basic Turkish language skills, their attitudes towards Turkish and Turkish lessons and to reveal their relations with various variables. These variables are gender, bilingualism, having Turkish books at home, where the student lives, and the parents' occupation and education status. The study uses mixed method, due to its qualitative and quantitative data analysis. Scoping review and phenomenological design were preferred in the study. The population of the study is 953 secondary school students studying in Turkish classes in Kosovo and 18 Turkish teachers who teaching Turkish in these classes. The sample was composed of 7th grade students who were assumed to reflect the universe with the criterion sampling method. Working group, 163, 7th grade student; It consists of 9 Turkish teachers and 1 Kosovo Turkish education expert. Among the data collection techniques, observation, interview and questionnaire; Document analysis was used as a research method. Data collection tools which was used in research; Listening Skills Scale, Speaking Skills Scale, Reading Skills Scale, Reading Comprehension Skills Scale, Writing Skills Scale, towards the Turkish and Turkish Course Attitude Scale, Student Information Form, Teachers and Expert Interview Form. The data obtained from these scales were analysed in accordance with the quantitative data analysis process. In order to understand whether the quantitative data obtained from the scales show normal distribution or not, the cases of skewness and kurtosis were examined. And then, Kolmogorov Smirnov test which can be known by testing the normal distribution assumption, was applied. As a result, data obtained from all scales are normally distributed. Independent sample t-test was used in the analysis of variables consisting of two independent groups, and one-way ANOVA was used for comparisons with three or more groups. Scheffe test, one of the multiple comparison tests, was used for paired comparisons in one-way ANOVA. Correlation analysis technique was used to investigate the relationships between variables. In the interpretation of the findings, α = 0.05 significance level was taken as basis. In the qualitative dimension of the research, teachers and experts with data obtained from semi-structured interviews conducted, content analysis was analysed. The discourses were coded separately, all codes were brought together and categories were created, and the themes were determined as the top heading as a result of the groupings made between the categories. According to the findings of the study; Listening skill success rate is 63%, speaking skill success rate is 64%, reading skill success rate is 61%, reading comprehension skill success rate is 65%, writing skill success rate is 26 %. Female students are more successful in understanding what they read; no significant relationship was found in other skills. No significant relationship was found between bilingualism and any language skills. Students living in urban settlements are more successful in listening skills than those in rural areas, there is no significant relationship in other skills. The language skills of those whose father and mother are high-income professions are significantly higher. The increase in parental education level positively affects all language skills. Having Turkish books at home is significantly correlated with the success level of reading comprehension skills, there is no significant relationship between other skills. As the positive attitudes towards Turkish and Turkish lessons increased, there was a significant relationship between the achievement of speaking, reading and reading comprehension skills, while no such relationship was found between other skills. Students' attitudes towards Turkish and Turkish lessons are at a positive level. According to the results regarding the relationship between Turkish and Turkish lessons with various variables, students' attitudes in urban settlements are more positive. A significant relationship could not be found in the case of bilingualism and having Turkish publications at home. These findings are the results of quantitative data analysis. According to result of qualitative data analysis, there are problems with additional resources and Turkish textbooks. Positive opinions predominate on the issues of student attitudes towards Turkish and Turkish lessons, the multilingual environment and the future of Turkish education. According to the findings of the document analysis, there are some inconsistencies between Turkish textbooks and teaching programs. Students are successful in listening, reading, reading comprehension and speaking skills. On the other hand, students are insufficient in writing skill. Among the variables that can affect students' language skills, the parents' profession and education, attitude towards Turkish and Turkish lessons and gender stand out. The attitude towards Turkish and Turkish lessons is affected by the variable of place of residence. As a result of the study, it may be suggested to concentrate on writing activities, update the textbooks, and make them compatible with the curriculum. It is recommended that Turkey and Kosovo institutions which regard with Turkish education in Kosovo and Turkish Teachers benefit from the results of this study and review their Turkish education activities in Kosovo.
Benzer Tezler
- Kosova'daki Türk soylu çocuklara yönelik çıkarılan Bahar Dergisi'nin şekil ve muhteva açısından değerlendirilmesi
The assessmet in terms of form and content of Bahar Magazine published in Kosovo for children of Turkish origin
ÖZLEM SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN YAĞMUR ŞAHİN
- Türkiye dışındaki Türkoloji bölümü öğrencilerinin akademik Türkçe ihtiyaçlarının tespiti
Identifying the academic Turkish language needs of Turkology department students outside Türkiye
SERKAN İPEK
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KALENDEROĞLU
- Kosova'da okutulan yurttaşlık eğitimi dersi 6., 7., 8. ve 9. sınıflar ders kitaplarının program, içerik ve kapsam yönünden incelenmesi
An examination of 6th, 7th, 8th and 9th grade citizenship education course textbooks instructed in Kosovo in terms of syllabus, content, scope
SUMERAY CENOLARİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEVAT ÖZYURT
- Kosova'da lise son sınıf türk, arnavut ve boşnak öğrencilerin insanda sindirim sistemi ile ilgili kavram yanılgılarının karşılaştırılması
Comparison of misconceptions related to digestion system in human of high school turkish, albanian and bosnian students in Kosovo
ARZU ÇÜÇİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiBalıkesir ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAMİ ÖZGÜR
- Kosova'da altıncı sınıf teknoloji dersi öğretim programının değerlendirilmesi
Evaluation of the sixth grade technology teaching curriculum in Kosovo
FATMİR MEHMETİ
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN TEZCİ