Өкүм билдирген аяттардагы адал азык-түлүк жана азыктануу нормалары боюнча анализдер
The analysis of rules concerning halal food and nutrition in Ahkam verses Ahkâm ayetlerindeki helal gıda ve beslenme ile ilgili hükümlerin tahlili
- Tez No: 662229
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ YÜKSEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: helal, haram, gıda, hayvansal gıdalar, boza, kımız
- Yıl: 2020
- Dil: Kırgızca
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Gıda ihtiyacı tüm tarih boyunca bütün toplumların en önemli konusu olmuştur. Gıdanın bolluğu veya kıtlığı kadar onun niteliği de önem arz etmiştir. Her inanç ve kültür toplumu, kendi ilkelerini koymuş, bu doğrultuda gıda felsefelerini oluşturmuştur. Gıda maddeleri konusunda İslam dini hassas olmuş ve Kur'an-ı Kerim'de buna dair geniş yer vermiştir. Onun helal ve sağlıklı olmasını şart koşmuştur. Özü itibariyle helal olmayan, insanın akıl, ruh ve beden sağlığına aykırı olan tüm hayvansal ve bitkisel gıdaları yasaklamıştır. Bu manada yasak olanların sayısı, serbest olanlara göre daha az olduğundan onları bize Kur'an'da tek tek saymıştır. Araştırmamız giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın konusu, yöntemi, sınırlıkları ve kaynakları hakkında kısa açıklama yaptık. Sonra da konuyla ilgili helal, haram, gıda ve bununla ilişkili kavramları açıkladık. Birinci bölümde konumuz ile ilgili kavramsal çerçeve oluşturduk. Bu bakımdan helal, haram, mekruh, rics, gıda gibi temel kavramları sözlük ve ıstılahi tanımlarını yaptık ve örnekleri ile açıkladık. Ondan sonra İslam'ın helal rızka verdiği önemden bahsederek helal ve haramla ilgili temel prensiplere yer verdik. İkinci bölümde gıdalarda helal ve haramı tespit etme yolları hakkında geniş bilgi verdik. Orada birinci kaynak olan nasslarda ve ictihad yoluyla tespit etme yollar hakkında bilgi sunduk. Ayrıca konumuz ile ilgili tayyıbat ve habais kavramını fıkıh mezheplerinin anlam ve yorumlaramara geniş yer verdik. Son bölümde ise gıdaların kaynağı açısından ele aldık. Onların hayvansal, bitkisel gıdalar ve içecekler başlığında tertip ettik. Bu gıdaların mezheplere göre haram olduğuna ittifak edilenler, helal olduğuna ittifak edilenler ve helal ve haramlığı hakkında ihtilaf edilener olarak ayırdık ve tartışmalar ile kendi kanatimize yer verdik Sonuç ve değerlendirmede bunların tahlilini ve analizini yaptık.
Özet (Çeviri)
Бул изилдөөбүз киришүү, үч бөлүм жана корутунду бөлүмдөн турат. Киришүү бөлүмүндө изилдөөбүздүн максаты, методикасы, чектери жана булактыры туурасында айтып өттүк. Биринчи бөлүмдө Исламдын адал ырыскыга берген мааниси тууралуу кыскача айтып өттүк. Андан кийин диссертациянын темасына байланыштуу адал, арам, макрух, рижс ж.б терминдерди лексикалык жана терминалогиялык жактан аныктамаларын баянадык. Адал-арам темасы боюнча шарияттагы негизги эрежелер туурасында сөз кылдык. Аларды каиде китептерге келген эрежелер менен баяндап өттүк. Экинчи бөлүмдө болсо адал жана арам болгон азык-түлүктөрдү тактоо туурасында болду. Албетте аларды тактоодо эң биринчи нас болгон Куран жана Сүннөттө келген критерийлер боюнча баяндалды. Андан кийин ижтихад жолу менен адал, арам же күмөндүү тамак-аштарды тактоо туурасында токтолдук. Бул темада Курандагы эң маанилүү болгон таййиб жана хабис терминдерин мазхабдардын түшүнүү жана чечмелөө стилдирине да токтолуп өттүк. Акыркы бөлүмдө болсо азык-түлүктөрдүн булактар жөнүндо жазылды. Мында азык-түлүктөрдүн квалификациясы туурасында баяндалды. Анда жаныбарлардан алынган тамак-аштар, өсүмдүктөрдөн алынган тамак-аштар жана суусундуктар жөнүндө жаздык. Бул жерде жан-жаныбарлардан, өсүмдүктөрдөн алынган азыктар жана суусундуктар деп бөлдүк. Буларды мазхабдар арасындагы адал болушуна иттифак болгондор , арам экендигине иттифак болгондор жана адал арам экендиги туурасындагы талаштуулар деп бөлүп ар бирин далилдери менен аныктадык. Ар биринин талаштары жана далилдери менен жазып өзүбүздүң да кайсы көз карашта экенибизди айтып өттүк. Корутунду бөлүмдө анализделген, синтезделген нерселрли көз караштарды айтып жыйынтыктадык жана сунуштарды айтып өттүк. Ачкыч сөздөр: адал, арам, азык-түлүк, макрух, бозо , кымыз
Benzer Tezler
- Günümüz Kırgız toplumunda doğum-ölüm geleneği ve bunun tarihi izleri (Narın bölgesi örneği)
Rituals and customs associated with birth and death in the Kyrgyz society current and history of appearance (By the example naryn region)
ALİ ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ŞAHİN
- Kolektif siyasi belleğin televizyon dizilerinde inşası ('Hatırla sevgili' dizisi üzerine bir örnek olay incelemesi)
Коомдук саясий эс тутумдун телесериалдарда калыптануусу ('хатырла, севгили' сериалынын мисалында анализ жүргүзүү)
LEVENT DOYURAN
Doktora
Türkçe
2015
İletişim BilimleriKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENK DEMİRKIRAN
- Diğer mezheplerden ayrılan yönleri itibariyle mâturîdilik
Матуридиликтин башка мазхаптардан бөлүнгөн жерлери
FARHAT YUSUPOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF GÖKALP
- Совет доорунда кыргыздардагы туугандык, уруулук жана жердешчилик байланыштарынын трансформацияланышы
Sovyet döneminde Kırgızlarda akrabalık, kabilecilik ve hemşehrilik ilişkilerinin değişimi
ASEL TOKTORALI KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
SosyolojiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEENBEK ALIMBAEV
- Eski Türkçe metinlerde geçen özel adlardaki bazı kelimelerin kültürel analizi
The culturel analysis of some words in proper names written in old turkic texts
MEHMET GAZİ ERGÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DR. NURDİN USEEV