Osmanlı Devleti'nin merkezileşmesinde telgrafın rolü: 1855-1909
The role of telegraph in the centralization of Ottoman State: 1855-1909
- Tez No: 662926
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖZNUR ALKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Sosyoloji, Tarih, Political Science, Sociology, History
- Anahtar Kelimeler: Modern devlet, merkez-çevre ilişkileri, altyapısal iktidar, toplum içinde devlet, telgraf iletişimi, çoklu hakimiyet ve muhalefet alanları, dağınık iktidar, Modern state, center-periphery relations, infrastructural power, state-in-society, telegraph communication, multiple arenas of domination and opposition, dispersed domination
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 364
Özet
Osmanlı Devleti'nde Tanzimat dönemi ile birlikte kendini gösteren idari modernleşme süreci Abdülhamit döneminde olgunlaşarak devam etmiştir. Bu idari modernleşme sürecinin en önemli hedefi merkezileşmeyi sağlamaktır. Merkezileşmenin sağlanması ise devletin alt yapısal iktidarını geliştirmesini zorunlu kılar. Telgraf iletişimi alt yapısal iktidarı destekleyen bir lojistik araç olarak Osmanlı Devleti'nin modernleşme hamlelerini desteklemiştir. Ancak telgraf iletişimi altyapısal iktidarı arttırarak aynı zamanda toplumsal güçlere de merkez karşısında iktidar olanakları sağlamıştır. Geniş bir coğrafyaya ve farklı etnik ve dini aidiyetlere sahip mozaik bir nüfusa sahip olan Osmanlı Devleti'nin idari modernleşme hamlelerini, homojen bir nüfusa ve daha küçük topraklara sahip bir devlet kadar başarılı bir biçimde gerçekleştirmesi beklenemezdi. Bu nedenle, Tanzimat ve Abdülhamit dönemleri için merkezi devletin iktidarı, parçalı yapısının görünür olduğu ve çevre bölgelerde bütüncül hakimiyet olarak değil dağınık iktidar olarak tezahür ettiği dönemlerdir. Bu dağınık iktidar, merkezi devlet ile birlikte farklı toplumsal aktörlerin rol aldığı ve 'çoklu hakimiyet ve muhalefet alanlarında' gerçekleşen iktidar mücadelelerinin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Telgraf iletişiminin, merkezileşme çabası içerisinde farklı toplumsal güçlerle mücadele halinde bulunan Osmanlı Devleti'nde zorunlu olarak idari işlevleri ön plana çıktığından, Osmanlı idari modernleşme dönemini telgraf iletişimine referansla ele almak, bu dönemin koşullarının farklı bir bakış açısıyla analiz edilmesini sağlayacaktır. Bu tezin amacı, Osmanlı Devleti'nde 1855-1909 yılları arasındaki merkezileşme çabalarını, idari modernleşmeyi açıklayan teorik çerçeveler kullanılarak ve toplum içinde devlet yaklaşımı esas alınarak, telgraf iletişiminin yer aldığı örnek olaylar üzerinden ve merkez çevre ilişkilerini bağlamında değerlendiren bir sentez yaratmaktır. Bu sayede, uzun 19. yüzyılın karmaşık modernleşme sürecinin Osmanlı Devleti ve toplumunda nasıl yankılandığı da farklı bir bakış açısıyla ortaya konmuş olacaktır.
Özet (Çeviri)
The administrative modernization process, which manifested itself in the Ottoman State with the Tanzimat period, continued to mature in the period of Abdulhamit II. The most important aim of this administrative modernization process is to achieve centralization. Achieving centralization requires the state to develop its infrastructural power. Telegraph communication supported the modernization initiatives of the Ottoman State as a logistic mean by supporting the infrastructural power. However, the development of infrastructural power at the same time provided societal actors with opportunities for power across the central state. The Ottoman State, which has a wide geography and a mosaic population with different ethnic and religious affiliations, could not be expected to successfully perform administrative modernization initiatives as much as a state with a homogeneous population and smaller lands. Therefore, the power of the central state for the Tanzimat and Abdülhamit II periods is disaggregate state power and manifested as dispersed domination instead of integrated domination in the peripheric regions. This dispersed power emerges as a result of the power struggles that take place in multiple arenas of domination and opposition, in which different social actors play a role with the central state. Telegraph communication's administrative functions became necessarily prominent in the Ottoman State which is struggling against other actors. For this reason, addressing the Ottoman administrative modernization period with reference to telegraphic communication will enable us to analyze the conditions of this period from a different perspective. The aim of this dissertation is to create a synthesis that evaluates the centralization efforts between the years of 1855-1909 in the Ottoman Empire, using theoretical frameworks that explain administrative modernization and based on the state-society approach, on the case studies in which telegraph communication takes place and in the context of center-periphery relations. In this way, how the complex modernization process of the long 19th century resonated in the Ottoman state and society will be revealed from a different perspective.
Benzer Tezler
- Demokrat Parti döneminde Aleviler ve Bektaşiler'in siyasi ve sosyo-kültürel faaliyetleri (1950-1960)
Political and socio-cultural activities of Alevis and Bektashis in period of Democrat Party (1950-1960)
İSA TOLGA ÇIPLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerBalıkesir ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ ÇEVİK
- Osmanlı Devleti'nin Tanzimat dönemi kamu sağlığı politikası (1839-1876)
The public health of the Ottomon Empire in the period of Tanzimat (1839-1876)
FATİH TETİK
- Şeyh Ubeydullah Nehri'nin siyasi faaliyetleri
The political activities of Sheikh Ubeydullah Nehri
AHMET DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihMardin Artuklu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÖZCOŞAR
- Bektaşiliğin ilgası sonrasında Osmanlı Devleti'nin tarikat politikaları (1826-66)
After the abolishing of Bektashi order Ottoman State's policies of tariqats
MUHARREM VAROL
- Osmanlılarda devlet – dini gruplar ilişkisinde bir model olarak Meclis-i Meşayih
The relationship between state and religious groups in the Ottomans as a model Meclis-i Meşayih
İSMAİL KAYA
Doktora
Türkçe
2020
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN GÜNGÖR