Tarihi kârgir yapıların güçlendirilmesinde yenilikçi yaklaşımlar
Innovative approaches to strengthening of historical masonry constructions
- Tez No: 664787
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET SELİM ÖKTEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 213
Özet
Külterel mirasımızın somut örneklerinden olan tarihi yığma yapıların korunması ve geleceğe aktarılması bilinci ülkemizde son yıllarda artarak yayılmaktadır. Bu mimari eserler, geçmiş ile gelecek arasında kültür köprüleri kurarken, toplumların varlık ve aidiyet hislerine katkı sağlamaktadır. Tarihi yığma yapıların güvenle geleceğe aktarımında, bu yapıların mevcudiyetini sağlayan taşıyıcı sistemlerine uygulanacak onarım müdahalelerinde özenli ve hassas davranılmalıdır. Tarihi yığma yapılarda zaman içinde ortaya çıkan önemli yapısal problemler, bu yapıların özenle korunup geleceğe aktarılması için gerekli olan müdahalelerin zamanında yapılması zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır. Kültürel değeri büyük olan tarihi yığma yapıların onarımında uluslararası tüzüklerden yararlanılmaktadır. Uluslararası tüzüklerde tarihi yığma yapıların onarımında öncelikle yapının özgün detay ve malzemelerine uygun geleneksel yöntem ile onarılması uygun görülmekte ve önerilmektedir. Bununla birlikte uzun yıllardan beri ayakta kalmaya çalışan bu yapılarda, taşıyıcı sisteme uygulanması önerilen geleneksel yöntem müdahaleleri yapısal iyileştirme veya güçlendirme açısından her zaman yeterli çözüm üretememektedir. Uluslararası tüzüklerin de onayıyla geleneksel yöntemlerin yetersiz kaldığı noktalarda yenilikçi yaklaşımlardan yararlanılmaktadır. Depremlerden fazlasıyla etkilenen ülkemizde, tarihi yığma yapılar da olumsuz etkilenerek büyük hasarlar almaktadır. Tarihi yığma yapıları bu hasarlardan korumak, yapının dayanım performansını arttırmak ve geleceğe güvenle aktarmak için yenilikçi uygulamalar önemli bir seçenektir. Yenilikçi yaklaşımların uygulamasında minimum müdahale, maksimum fayda prensibi gözetilerek, uygulanacak müdahele yönteminin seçiminde titiz ve isabetli bir tercih yapılmalıdır. Tercih edilen yenilikçi yöntemin bilimsel geçerliliği ve alandaki uzmanlar tarafından kabul görmesi de önemlidir. Tarihi yığma yapıların güçlendirilmesinde, farklı disiplinlerin bir arada çalışması, bilginin paylaşımı ve doğru müdahale bakımından büyük önem arz etmektedir. Günümüzde tarihi yığma yapıların güçlendirilmesinde kullanılan yenilikçi yaklaşımlara ilişkin çeşitli ve güncel uygulama örneklerini barındıran derlenmiş kaynakların azlığı, yenilikçi uygulamaların tarihi yığma yapıların yapısal performanslarına ve dolayısıyla yapıların ömrüne sağladığı katkılar üzerine yaygın bir fikir birliğinin olmaması, bu çalışmanın başlıca motivasyonunu oluşturmaktadır. Çalışmanın alandaki ilgililere, uygulayıcılara bilgi vererek ve bilinçlendirerek katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın giriş bölümünde tarihi yığma yapıların kültürel miras ve mimari koruma alanındaki yerinden bahsedilmiştir. İkinci bölümde yığma yapının tanımı, kullanılan malzemeler ve taşıyıcı sistem elemanları üzerine bilgiler verilmiş ve devamındaki üçüncü bölümde tarihi yığma yapılarda görülen hasarlardan bahsedilmiştir. Dördüncü bölümde ise tarihi yığma yapılarda görülen yapısal hasarlara karşı ülkemizde son yıllarda uygulanan yenilikçi uygulamalardan bahsedilmiştir. Yüksek mukavemetli harçlar ile yapılan enjeksiyonlar, paslanmaz çelik uygulamaları, lifli polimer kompozitler gibi yenilikçi yaklaşımlar detaylı olarak anlatılmıştır. Çalışmanın beşinci bölümünde günümüzde yenilikçi yaklaşımların sıkça uygulandığı İstanbul'dan beş adet tarihi yapı seçilmiş ve bu yapıların yapısal müdahale uygulamalarının aşamaları sunulmuştur. Çalışmanın değerlendirme kısmında, örnek yapılarda yenilikçi uygulamaların tercih sebeplerinden bahsedilmiştir. İncelenen örneklerdeki güçlendirme çalışmaları, yapılan müdahaleler ve sonucunda sağladığı yararlar karşılaştırılarak bir tablo hâlinde sunulmuştur. Kültürel miras olarak eşsiz bir konumda bulunan tarihi yığma yapıların korunması, bahsedilen yenilikçi uygulamaların olumlu ve olumsuz yanları dikkate alınarak yapılacak yaklaşım ile sağlıklı bir sonuç verecektir.
Özet (Çeviri)
The awareness of preserving historical masonry structures, which are concrete examples of our cultural heritage, and transferring them to the future, has been increasingly spreading in our country in recent years. While these architectural works establish cultural bridges between the past and the future, they contribute to the sense of being and belonging of societies. Care should be taken in the safe transfer of historic masonry structures to the future, and in repair interventions to be applied to the carrier systems that ensure the existence of these structures. Significant structural problems that have arisen in historical masonry structures over time reveal the necessity of timely interventions to protect these structures carefully and transfer them to the future. International regulations are used in the restoration of historical masonry buildings of great cultural value. In the repair of historical masonry buildings, in international regulations, it is deemed appropriate and recommended to repair the building with the traditional method in accordance with the original details and materials. However, in these structures that have been trying to survive for many years, the traditional method interventions recommended to be applied to the carrier system cannot always produce sufficient solutions in terms of structural improvement or strengthening. With the approval of international regulations, innovative approaches are used where traditional methods are insufficient.In addition, it is of great importance that different disciplines work together to repair and strengthen historical buildings. It was decided to work on this issue, since there is not enough knowledge and application knowledge about innovative approaches used in the restoration and strengthening of historical buildings today and there is no common understanding of how these applications contribute to our architectural heritage. In our country, which is severely affected by earthquakes, historical masonry structures are also negatively affected and suffer great damage. Innovative applications are an important option in order to protect historical masonry structures from these damages, increase the strength performance of the building and transfer it to the future safely. In the application of innovative approaches, taking into consideration the principle of minimum intervention and maximum benefit, a meticulous and accurate choice should be made in the selection of the intervention method to be applied. It is also important that the preferred innovative method is scientifically valid and accepted by experts in the field. In strengthening historical masonry structures, working together of different disciplines is of great importance in terms of sharing information and correct intervention. The main motivation of this study is the scarcity of compiled resources that contain various and up-to-date application examples of innovative approaches used in the strengthening of historical masonry structures, and the lack of widespread consensus on the contributions of innovative applications to the structural performance of historical masonry structures and therefore to the life of the structures. It is thought that the study will contribute to the relevant people and practitioners in the field by informing them and raising awareness. In the introduction part of the study, the place of historical masonry structures in cultural heritage and architectural protection is mentioned. In the second chapter, the definition of the masonry structure, the materials used and the structural system elements are given, and in the following chapter, the damages in the historical masonry structures are mentioned. In the fourth part, innovative applications applied in our country in recent years against structural damages in historical masonry structures are mentioned. Innovative approaches such as injections made with high strength mortars, stainless steel applications, fiber polymer composites are described in detail. In the fifth part of the study, five historical buildings in Istanbul, where innovative approaches are frequently applied today, were selected and the stages of the structural intervention applications of these structures are presented. In the evaluation part of the study, the reasons for the preference of innovative applications in sample structures were mentioned. The strengthening studies in the samples examined, the interventions made and the benefits provided as a result are compared and presented in a table. The preservation of historical masonry buildings, which are in a unique position as cultural heritage, will give a healthy result with an approach to be made by taking the positive and negative aspects of the mentioned innovative practices into account.
Benzer Tezler
- Tarihi yapıların farklı döşeme türleri ile deprem yükleri altındaki davranışı
The behavior of historical buildings under earthquake loading with different types of slabs
FATİH KOÇUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERDEM DAMCI
- Tarihi yığma kargir yapıların güçlendirilmesi
Strenghening of historic masonry buildings
MAHMUT MURAT SARAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDUN ÇILI
- Tarihi kagir yapılarda metal elemanların bina strüktür sistemine katkısı; Beşiktaş ilçesi Orhaniye Kışla camisi örneğinde incelenmesi
The contribution of metal elements to the building structure system in historical masonry structures; examination of the sample of Beşiktaş district Orhaniye Kişla mosque
OKAN HASTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH ALTAN
- 19. yüzyıl ikinci yarısı Osmanlı mimarisi anıtsal kargir yapılarında görülen bozulmaların ve uygulanan müdahale yöntemlerinin Pertevniyal Valide Sultan Camisi örneğinde incelenmesi
Study of disruptions observed and applied conservation methods in monumental masonary structures of Ottoman architecture in the second half of 19th century with the example of Pertevniyal Valide Sultan Mosque
GÖZDE KABLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiRestorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ CEYLAN
- Süleymaniye 569 ada, 9-19 parsellerde yer alan kargir yapının strüktürel incelenmesi ve restorasyon projesi
Structural study of masonry construction which is located in suleymaniye 569 block, 9-19 parcels and restoration project
BİLGE ULUKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERSEN
PROF. DR. KAYA ÖZGEN