Nemrut Volkanının Yapısal-Volkanolojik İncelenmesi ve Doğal Risk Potansiyelinin Belirlenmesi
Volcano-Tectonic Investigation of Nemrut Volcano and Determination of its Natural Risk Potential
- Tez No: 665338
- Danışmanlar: PROF. DR. ERKAN AYDAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2008
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 216
Özet
Van gölünün batısında yeralan Aktif Nemrut volkanı, Doğu Anadolu'da yeralan volkanların en önemlilerinden biridir. Zirvesinde 8.5x7 km çapında bir kaldera yeralmaktadır. Nemrut dağının volkanik faaliyeti ~1 My önce başlamış ve tarihsel çağlara kadar devam etmiştir. Volkanın en genç patlamaları M.S. 1441, 1597 ve 1692'de gerçekleşmiştir. Doğu Anadolu'da yeralan volkanlar arasında Nemrut dağı, çevresi için en tehlikeli volkandır ve etrafında yaşayan 135.000 kişiyi tehdit etmektedir. Güncel volkanik faaliyet, kaldera içindeki hidrotermal faaliyet ve buhar çıkışları ile belirgindir. Volkanın yapısal gelişimi, katastrofik kaldera çökmesi ile ayrılan iki ana evrede (kaldera öncesi ve kaldera sonrası) incelenmiştir. Kaldera öncesi ürünler esas olarak felsik lav akıntıları ve domlardan oluşmaktadır. Pliniyen üniteler ve ignimbirit akıntılarından oluşan Nemrut ve Kantaşı ignimbirit serileri kaldera oluşturan faaliyeti temsil etmektedir. Kaldera sonrası faaliyet ise kaldera içindeki patlayıcı hidrovolkanik ve riyolitik lav akıntıları/domları ile Nemrut rift zonundaki bimodal bazaltik-riyolitik efüzif faaliyet ile temsil edilmektedir. Nemrut kalderası içindeki hidrotermal akışkan hareketleri ve kaldera'nın yapısallığı, doğal-potansiyel ölçümleri, batimetri verisi, SAM (Sayısal Arazi Modeli) türevleri ve Landsat - ASTER uydu görüntüleri yardımıyla açığa çıkarılmıştır. Kaldera'nın üç ana bloktan oluştuğu ve parçalı tipte çökme ile oluştuğu düşünülmektedir. Bu blokların arasındaki yapısal sınırlar ve ana kaldera sınır fayı kaldera-içi hidrotermal faaliyeti kontrol etmektedir. Pliyosen'de sıkışma-açılma tektonik rejiminin başlaması Nemrut volkanizmasını tetiklemiş ve yapısal anlamda köklerini oluşturmuştur. Daha önceden var olan yapılara doğrultu-atımı bileşeninin dahil olması, Nemrut volkanının oluşumuna olanak tanıyan yerel açılmalara izin vermiştir. Nemrut volkanının gözlemlenmesi amacıyla üç adet sismometre ile yerel bir sismik ağ kurulmuştur. Bu ağ, Türkiye'de bir volkanın etrafına kurulan ilk sismik volkan gözlem ağıdır ve 2003 yılından beri gerçek-zamanlı veri sağlamaktadır. Hidrotermal durum ve gözlenen volkanik kökenli sinyaller, 4-5 km derinlikte bir aktif magma odasına işaret etmektedir. Sessiz bir dönemde olan bu aktif volkanın uzun süreli gözlemlenmesi elzemdir ve volkan hakkındaki bilgilerimizi artıracaktır.
Özet (Çeviri)
Active Mt. Nemrut volcano, situated at the west of Lake Van, is one of the most important volcanoes of the Eastern Anatolia. It has a summit caldera with 8.5×7 km diameter. Volcanic activity of Mt. Nemrut started ~1 Ma ago and has continued in historical times. The most recent eruptions of the volcano were in 1441, 1597 and 1692 A.D. Amongst the Eastern Anatolian volcanoes; Mt. Nemrut is the most hazardous volcano for its vicinity, threatening 135,000 habitants living nearby. The present volcanic activities are represented by hydrothermal and fumarolic output within the caldera. Structural evolution of the volcano is mainly investigated in two stages (precaldera and post-caldera) separated by catastrophic caldera collapse. Pre-caldera products are dominated by felsic lava flows and domes. Nemrut and Kantaşı ignimbrite series represent the caldera forming activity, of which sequences are comprised of plinian units and ignimbrite flows. Post-caldera activity is represented by bimodal basaltic - rhyolitic effusive and explosive hydrovolcanic activity concentrated in the caldera and on Nemrut rift zone. Hydrothermal fluid circulation paths in Nemrut caldera and the structure of the caldera have been revealed using self-potential surveys, bathymetry data, derivatives of DEMs, Landsat and ASTER images. It is proposed that the caldera consists of three main blocks and has collapsed in a piecemeal manner. Boundaries delimiting these blocks and the main structural boundary of the caldera control the intra-caldera hydrothermal activities. Initiation of compressional-extensional tectonic regime in Pliocene structurally rooted and triggered the volcanism of Mt. Nemrut. Addition of strike-slip component to the pre-existing structures has led localized extensions where Nemrut volcanic system has been preferentially emplaced. To monitor the Nemrut volcano, three seismometers were installed. This is the first volcano-seismic monitoring network around a Turkish volcano and real-time data are being collected since October 2003. Hydrothermal signature as well as acquired volcanic signals clearly refer to an active magma chamber emplaced around 4-5 km depth. Long term monitoring of this active-quiescent volcano is vital and will yield more knowledge about this volcano.
Benzer Tezler
- Tendürek volkanı üzerindeki deformasyonların farksal SAR interferometrisi yöntemi ile belirlenmesi
Monitoring deformations on Tendürek volcano by differential SAR interferometry
DENİZ TOLLUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Astronomi ve Uzay BilimleriYüzüncü Yıl ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ONUR KÖSE
- Van Gölü doğusu (Beyüzümü-Göllü dolayı) pliyo-kuvaterner karasal çökellerin sedimantolojisi
Sedimentology of plio-quaternary aged terrestrial deposits near Beyüzümü-Göllü (east of Lake Van)
SERKAN ÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiYüzüncü Yıl ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKER YAKUPOĞLU
- Van Gölü'nün sedimentolojik-stratigrafik evrimi ve göl seviyesi değişimleri
Sedimentological-stratigraphic evolution and lake level changes of Lake Van
EMRE DAMCI
Doktora
Türkçe
2018
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMET NAMIK ÇAĞATAY
- Zilan ve Tekler akarsu havzaları arası antropojen faaliyetlerin reliefe etkisi
The affects of human activities to the ground between Zilan and Tekler stream basins
HAKAN POLATER
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
CoğrafyaYüzüncü Yıl ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GALİB KERİMOĞLU
- Petrologic evolution of Nemrut stratovolcano (Turkiye): Peralkaline magmatism in a collisional domain
Nemrut stratovolkanının petrolojik evrimi: Çarpışma bölgesinde peralkali magmatizma
HÜSEYİN EVREN ÇUBUKÇU
Doktora
İngilizce
2008
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN AYDAR