Yeni Türk edebiyatında toplumsal kaygı Abdullah Cevdet, Mehmet Âkif Ersoy ve Ziya Gökalp'in edebi eserleri üzerine karşılaştırmalı bir çalışma
Social anxiety in modern Turkish literature a comparative study on Abdullah Cevdet, Mehmet Âkif Ersoy and Ziya Gökalp's literary works
- Tez No: 665457
- Danışmanlar: PROF. DR. M. FATİH ANDI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 364
Özet
Bu çalışmada II. Meşrutiyet devri Osmanlı düşünsel atmosferini belirleyen Batıcı, İslâmcı ve Türkçü yaklaşımların öncü isimleri, Abdullah Cevdet, Mehmet Âkif Ersoy ve Ziya Gökalp'in edebî ürünlerinden hareketle, temalarında beliren toplumsal kaygı kavramsallaştırması tespit edilmeye çalışılmıştır. Söz konusu tespit çalışması için öncelikle toplumsal kaygının kapsamı ele alınmış ve ardından Osmanlı aydınları açısından ifade ettiği anlam değerlendirilmiştir. Toplumsal kaygının, Batı'nın muhataplarıyla ilişkisi bağlamında anlamı ve etki alanı da tezin inceleme kapsamı dahilindedir. Çalışmada“sosyal inşacı”yaklaşım, anlama tarzı ve uygulamaları açısından pratik bir kuramsal çerçeve olarak yer almıştır. Ayrıca duygu dünyası değişimini, toplumsal değişimlerin öncülü olarak değerlendiren anlama biçimleri, tezin iddiasını realize etmek açısından faydalı olmuştur. II. Meşrutiyet devrinde yazdıkları edebî eserleri tematik açıdan değerlendirmeye alınan yazarların, edebiyat sahasının imkânlarını, entelektüel sorumluluk çerçevesinde bir gereklilik addederek, kurtuluş ideali lehine kullanmış oldukları anlayışı değerlendirilmiştir. Üç ismin, ortak meselelerde toplumsal kaygı etkisiyle benzer söylemler ürettiklerine dair bulgular savunulmuştur. Bu anlamda Avrupa'nın yükselişini tasfir için kullanılan“seyl-i hurûşan”ve benzeri imajların her üç ismin söylemlerinde yer aldığı gözlemlenmiştir. Mezkûr imajlarla somutlaşan, Batı'nın önlenemez ve yenilemez bir büyük güç olduğuna dair algının da yazarlar üzerinde ortak bir etki oluşturduğu, edebî metinlerin temalarındaki tercihlerden hareketle tespit edilmiştir. Bahsi geçen algının, yazarların Osmanlı toplumu ve devletini kurtuluşa götüreceğine inandıkları birtakım çözüm önerilerini şekillendirmiş olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, based on the literary works of Abdullah Cevdet, Mehmet Akif Ersoy and Ziya Gökalp, the pioneers of the Westernist, Islamist and Turkish approaches that determined the intellectual atmosphere of the Second Constitutional Era, the social anxiety that appeared in their themes was tried to be determined. The scope of the conceptualization of social concern and its meaning in terms of Ottoman intellectuals was evaluated. The meaning and domain of the concept in relation to Western modernity's interlocutors are also within the scope of the thesis study. The study takes place as a practical theoretical framework in terms of social constructionist approach, philosophy and practices. In addition, the ways of understanding the emotional world change as the premise of social change have also been useful in realizing the thesis's claim. It is one of the findings of the study that three names, whose literary works they wrote in the 2nd Constitutional Period were evaluated thematically, reached similar solutions in common issues with the effect of social anxiety. It is a fact that the authors used the possibilities of the literary field as a necessity within the framework of intellectual responsibility, in favor of the ideal of liberation. In this sense, it has been observed that the perception that Western modernity, embodied by“seyl-i huruşan”and similar images, is an unavoidable and invincible great power, is effective for all three names. It has been determined that the aforementioned perception has shaped some of the discourses of the authors that they believe will lead Ottoman society and state to salvation.
Benzer Tezler
- Milli mücadele konulu roman ve hikâyelerde kahramanların yaşadığı psikolojik değişim ve dönüşüm
Psychological change and transformation experienced by the characters in novels and stories about the national struggle
BEYZA SAYDAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT KOÇ
- Modernizm ve postmodernizm bağlamında Oğuz Atay romanı
Oğuz Atay novel in the context of modernism and postmodernism
ZEYNEP ÇOLAK
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE YASEMİN MUMCU
- The idea of self-reliant individuals: Imagining diligent heroes in Late Ottoman fiction
Kendi ayakları üzerinde duran bireyler fikri: Geç Dönem Osmanlı kurgu metinlerinde gayretli kahramanları hayal etmek
ALİ ATAKAN EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI KADI
- Yeni Türk edebiyatında ihtifal ve jübileler
Commemorations and jubilees in new Turkish literature
İBRAHİM ÖZTÜRKÇÜ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURGAY ANAR
- Yahya Akengin'in hayatı, sanatı ve eserleri üzerine bir inceleme
A review on Yahya Akengin's life, art and works
İLHAN KAROĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıGiresun ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KOLCU