Kayseri örnekleri bağlamında ilk basamak sağlık yapılarının tasarım ilkeleri üzerine bir inceleme
A research on the design principles of primary health care facilities in the context of the examples in Kayseri
- Tez No: 666176
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT ÇAĞLAR BAYDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Küçük ölçekli sağlık yapıları, birinci basamak sağlık kuruluşları, aile sağlık merkezi, tasarım kriteri, Kayseri, Small scale health structures, primary health care facilities, community health center, design criteria, Kayseri
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Bedenen, ruhen ve sosyal tam bir iyilik hali olarak tanımlanan sağlığın, sürdürülebilir olması için sağlık hizmetlerinin etkin sunumunun yapıldığı mekanlara ihtiyaç duyulmaktadır. İlk aşamadaki tanı, tedavi edici ve rehabilitasyon hizmetleri ile koruyucu sağlık hizmetlerinin birlikte verildiği birinci basamak sağlık kuruluşlarından aile sağlığı merkezlerinin mekan niteliğini belirleyen tasarım kriterleri çalışma konusunu belirlemiştir. Yapılan tez çalışmasında öncelikle sağlık ve sağlık hizmetleri ile ilgili kavramsal tanımlara yer verilmiş, Türkiye sağlık sektörünün tarihsel gelişimi cumhuriyetin kuruluşundan günümüze kadar araştırılmış ve sağlık hizmetlerinin sınıflandırılması yapılmıştır. Hükümetlerin sağlık politikalarına göre oluşan sağlık sektöründeki değişimlerin, sağlık hizmetlerinin sunulduğu mekanları da etkilediği anlaşılmıştır. Günümüzdeki sağlık yapıları tasarım kriterleri, uyulması gerekli olan yasa ve yönetmelikler ile dünyada son yıllarda sağlık alanında benimsenen iyileştiren mekanlar ve hasta odaklı tasarım yaklaşımı irdelenmiştir. Sağlık hizmetlerinin etkin sunumu için, sunulan mekanların sürekli etkileşim halinde oldukları kullanıcıları üzerindeki etkileri daha da önem kazanmaktadır. Aile sağlığı merkezlerinin tasarım kriterleri incelendiğinde; asgari fiziki şartların detaylı ve yeterli olmadığı, mimari tasarım kriterlerinin sadece asgari mekan büyüklüğüne indirgendiği bir yaklaşımın benimsendiği anlaşılmıştır. Asgari şartlarda aranmayan, fakat sağlık yapıları tasarım kriterlerine göre, olması gerekli mekansal ölçütler ortaya konmuştur. Türkiye'deki aile sağlığı merkezi yapıları üretme biçimleri araştırıldıktan sonra, Dünya'dan ve Türkiye'den küçük ölçekli sağlık yapılarına ilişkin örneklere yer verilmiştir. Alan çalışması kapsamında Kayseri kenti merkez ilçelerinde bulunan birinci basamak sağlık hizmetlerinin verildiği aile sağlığı merkezlerinin konumları, sayıları ve dağılımları incelenmiştir. Seçilen aile sağlığı merkezleri, oluşturulan değerlendirme kriterlerine göre incelenmiştir. Aile sağlığı merkezi kullanıcılarından birisi olan hastalar tarafından nasıl algılandığını anlamak, mekan kalitesi bağlamında memnuniyet oranlarının değerlendirilmesi amacıyla anket çalışması yapılmıştır. Söz konusu küçük ölçekli bu sağlık yapılarının çoğu tip projelerden elde edildiği için bağlamla ilişkisi olmayan, hastalıklı yapılar olarak üretildiği saptanmıştır. Yalnızca fiziksel olanın düşünüldüğü, kullanıcılarının psikolojik ve sosyal ihtiyaçlarının göz ardı edildiği sağlık yapılarının, iyileşme mekanları bağlamında yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen tüm bulgulara dayanarak toplumun tamamını ilgilendiren aile sağlık merkezi yapılarının, gelecekte iyileşmeye katkı sağlayan daha nitelikli yapılar haline gelmesi ve tasarım kriterlerlerine girdi sağlamak amacıyla öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The places, where effective health services are provided, are needed for a sustainable health, which is defined to be a complete well-being in physical, psychological and social respects. This study was carried out on the design criteria of the places of the family health centres, primary healthcare institutions where diagnosis, therapeutic and rehabilitation services as well as preventive health services in the first stage are provided. In this thesis study, conceptual definitions related to health and health services were initially provided, the historical development of the health sector in Turkey was investigated from the foundation of the Republic until present, and health services were classified. It was concluded that the changes in the health sector due to the health policies of governments affected the places where health services were provided. Current design criteria of health buildings, laws and regulations to be followed and healing places and patient-oriented design approach applied in the field of health in the world in recent years were investigated. For providing health services effectively, the effects of the places, where health services are provided, on the users with whom they have a continuous interaction gradually become more important. When examining the design criteria of the family health centres, it was concluded that that the minimum physical conditions were not detailed and adequate, and an approach adopting to reduce architectural design criteria only to the minimum place size was accepted. The spatial criteria, not required under minimum conditions, but must be provided in accordance with the design criteria of health buildings, were discussed. After investigating the types of constructing family health centres in Turkey, small-scale health buildings in the world and Turkey were exemplified. The locations, numbers and distributions of the family health centres, where primary health care services are provided, in the city centre of Kayseri were investigated under the field study. The selected family health centres were examined in accordance with the evaluation criteria. In addition, a questionnaire study was carried out in order to understand how patients, a group of the family health centre users, perceived family health centres and to evaluate their satisfaction rates regarding place quality. Most of these small-scale health buildings were found to be unhealthy structures irrelevant of their nature. It was concluded that health buildings, where only physical properties were considered by ignoring the psychological and social needs of their users, were inadequate in terms of providing services as healing places. Based on all findings obtained, suggestions were provided in order to make the family health centre buildings, relating to the whole society, more qualified structures that contribute to the healing of patients in the future and to provide input for their design criteria.
Benzer Tezler
- Effects of identity construction policies on urban space: Tatavla/Kurtuluş case
Kimlik inşa politikalarının kent mekanına etkisi: Tatavla/Kurtuluş örneği
İREM ERİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Sosyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET OCAKÇI
- Bridging knowledge across architectural heritage and digital fabrication technologies
Mimari miras ile dijital fabrikasyon teknolojileri arasında bilgi köprüsü kurmak
BEGÜM HAMZAOĞLU
Doktora
İngilizce
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- Clinical and molecular collaboration studies: i)comparison of CNV by NGS&MLPA in hereditary breast and ovarian cancer ii)effective covid-19 sampling and storage
Klinik ve molküler işbirliği çalışmaları: i)HBOC kapsamında NGS ve MLPA ile CNV karşılaştırması ii) covıd-19 için etkili örnek toplama ve saklama koşulları
JALE YILDIZ
Doktora
İngilizce
2024
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GİZEM DİNLER DOĞANAY
- Geleneksel Niğde evleri mekansal araştırması ve Kale Mahallesi konut yerleşimi ve tipoloji-morfoloji ilişkisi
Traditional nigde houses and relations between typology-morphology in Kale region sample area
KORCAN ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehircilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN ÖZAYDIN
- Kayseri'de modern konut örneği olarak sıra düzen evler
Terraced houses exemplifying modern housing in Kayseri
HAKAN ÖZDİN