Türkiye'nin modernleşmesi bağlamında pozitivist olmayan ilerleme düşüncesi: Mustafa Şekip Tunç'ta terakki fikri
The idea of antipositivist progress in the context of modernization of Turkey: Idea of progress in Mustafa Şekip Tunç
- Tez No: 666310
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH AMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 146
Özet
Tarihte sürekli ve çizgisel bir gelişmeyi ifade eden, Batı düşüncesindeki kullanımı özellikle Aydınlanma döneminden itibaren ivme kazanan“ilerleme”(terakki, progress), son dönem Osmanlı düşüncesi ve erken Cumhuriyet dönemi fikir hayatının merkezî kavramlardan biri olmuştur. Bununla birlikte, geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet aydınları modernleşmenin yöntemleri açısından farklı telakkilere sahip oldukları gibi ilerleme konusunda da fikir ayrılıklarına düşmüşlerdir. Nitekim erken Cumhuriyet döneminin önde gelen düşünürleri arasında yer alan ve anti-materyalist, anti-pozitivist ve ruhçu bir felsefeyi benimseyen Mustafa Şekip Tunç, ilerleme kavramını tarihi gelişimi içinde ele almış ve Fransız filozof Henri Bergson'un“süre (durée)”ve“hayat hamlesi (élan vital)”kavramlarından yola çıkarak, Cumhuriyet modernleşmesine Ziya Gökalp-Émile Durkheim çizgisi dışında alternatif bir felsefi istikamet vermek istemiştir. Bu bağlamda tezin konusu; Mustafa Şekip Tunç'un düşüncelerinden hareketle, ilerleme düşüncesinin Türkiye'nin modernleşmesi bağlamında toplumsal, kültürel ve siyasi olarak nasıl bir içerik kazandığının analizini yapmaktır. Tezin amacı ise; Mustafa Şekip Tunç'un terakki fikrini çözümleyerek erken Cumhuriyet dönemi modernleşme anlayışları arasında pozitivist olmayan bir modernleşme anlayışının öncüllerini ve farklılığını ortaya koymaktır.
Özet (Çeviri)
The concept of progress, which reflects a continuous and linear development in history and gained momentum especially since the Enlightenment in Western thought has been one of the central concepts of the late Ottoman thought and early Republican intellectual life. However, the late Ottoman and early Republic intellectuals differ from each other in terms of progress due to their differing perceptions about the methods of modernization. As a matter of fact, Mustafa Şekip Tunç, among the leading thinkers of the early Republic period and adopted an anti-materialist, anti-positivist and spiritualist philosophy which based on the ideas of Bergson's“duration (durée)”and“vital force (élan vital)”, dealt with the concept of progress in its historical development and tried to give an alternative philosophical direction to the modernization breakthrough of the Republic outside the line of Ziya Gökalp-Émile Durkheim. In this respect, the subject of the thesis is to analyze Mustafa Şekip Tunç's idea of progress in the context of Turkey's modernization. The aim of the thesis is to analyze Mustafa Şekip Tunç's idea of progress and to reveal the difference of the non-positivist understanding of modernization among the modernization conceptions that emerged after the foundation of the Republic.
Benzer Tezler
- Türkiye'de 'çağdaş', 'modern' kavramları ekseninde bestecilik
Composition within the axis of the concepts of 'contemporary', 'modern' in Turkey
MEHMET REVNAK YENGİ
Doktora
Türkçe
2012
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEFİKA ŞEHVAR BEŞİROĞLU
YRD. DOÇ. TURGAY ERDENER
- Niyazi Berkes ve Şerif Mardin'in modernleşme anlayışlarının karşılaştırılması
Comparison of Niyazi Berkes and Şerif Mardin's understanding of modernization
ONUR BALTU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞÇA POYRAZ
- 'Modern Aklın' Türkiye'deki etkilerine tarihsel bir bakış
A Historical view to the effects of 'Modern Mind' in Turkey
CEMİLE BARIŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
SosyolojiMuğla ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. GÖKÇEN ERTUĞRUL APAYDIN
Y.DOÇ.DR. NECDET SUBAŞI
- Planning for complex modernity: The Turkish case
Kompleks modernite için planlama: Türkiye örneği
CEVDET YILMAZ
Doktora
İngilizce
2003
Ekonomiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİN FUAT KEYMAN
- Türkiye'de oluşturulan üst-anlatıların postmodern bilgi bağlamında analizi: Ekşi sözlük örneği
The analysis of meta-narratives built up in Turkey in the constructed of postmodern information: Ekşi sözlük case
CAN ERTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Bilgi ve Belge Yönetimiİstanbul Üniversitesiİletişim Sosyolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UĞUR GÜNDÜZ