Geri Dön

9-18 yaş arası tip 1 diyabetli çocuklarda fiziksel aktiviteden kaçınma davranışı ve ilişkili etmenler

Physical activity avoidance behavior and related factors in 9-18 year-old children with type 1 diabetes

PDF İndir

  1. Tez No: 666714
  2. Yazar: BÜŞRA ERGİN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. IŞIL ERGİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Endocrinology and Metabolic Diseases, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Tip 1 diyabet, fiziksel aktivite, davranış, endokrinoloji, çocuk, ergen, Type 1 diabetes, behavior, endocriology, physical activity, child, adolescent
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kronik Hastalıklar Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 86

Özet

Giriş: Tip 1 diyabetli bireylerde düzenli fiziksel aktivite, diyabetle ilişkili komplikasyon riskini azaltmakta ve yaşam kalitesini iyileştirmektedir. Tip 1 diyabetli çocuklarda fiziksel aktiviteden kaçınma davranışı olup olmadığı ve hangi etmenlerin bu davranış üzerinde rol oynadığı açıklık kazanmamış bir alandır. Amaç: Bu araştırma, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Birimi'nde takip edilen 9- 18 yaş arası tip 1 diyabetli çocukların fiziksel aktiviteden kaçınma davranışını ve ilişkili etmenleri belirlemeyi amaçlamıştır. Gereç Yöntem: Kesitsel olarak planlanan bu araştırmanın evrenini, 2019 Ağustos- 2020 Şubat arasında, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinolojisi Birimi'nde takip edilen en az 6 ay önce tanı almış ve eşlik eden kronik hastalığı olmayan 9-18 yaş arasındaki tip 1 diyabetli 116 çocuk oluşturmuştur. Evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiş, 24 çocuğun rutin kontrolüne katılmaması ile çalışmaya toplam 92 olgu dahil edilmiştir. Kapsayıcılık %79'dur. Çalışmada, sosyodemografik özellikler, hastalığa ilişkin özellikler, diyabet bilgi düzeyi ve fiziksel aktiviteye dair bilgi tutum ve davranışı değerlendiren ve toplam 42 soru içeren veri toplama formu kullanılmıştır. Fiziksel aktiviteden kaçınma davranışı 4 farklı alanda 5'li likert skala kullanılarak değerlendirilmiştir: Sokakta veya evde hareketli oyun oynama, beden eğitimi derslerine katılım, beden eğitimi derslerinde hareketli aktivitelere katılım ve teneffüslerde hareketli oyun oynama. Hiç, nadiren veya ara sıra yanıtları“kaçınma davranışı var”olarak tanımlanmıştır. Veri analizinde SPSS 23.0 kullanılarak tanımlayıcı ve analitik değerlendirmeler gerçekleştirilmiştir. Kaçınma davranışı ki-kare (ᵪ) testleri ile çözümlenmiş, bu analizde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanan parametreler için lojistik regresyon analizi kullanılmıştır. Tüm analizlerde anlamlılık düzeyi 0.05 kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırma kapsamındaki çocukların yaş ortalaması 14.08±2.63 yıldır, %73,9 devlet okuluna devam etmekte, annelerin %46,8'i ortaokul ve altı eğitim düzeyine sahip, aile gelir durumu %65,2'sinde orta ve altı düzeydedir. Tip 1 diyabet tanı sürelerinin ortalaması 6,55±3,84 yıldır ve %80,4'ü son 1 yıl içinde hiç hastanede yatış yapmamıştır. Diyabet bilgi düzeyi puan ortalaması 7,78±2,01 olup en az doğru yanıt verilen soru (%54,3 doğru yanıt) haftada kaç dakika fiziksel aktivite yapılması gerektiğidir. Çalışmada, teneffüslerde hareketli oyun oynama aktivitesinden kaçınma oranı %52,2'dir. Sokakta veya evde hareketli oyun oynamaktan kaçınanların oranı %46,7, beden eğitimi derslerinde hareketli aktivitelere katılmaktan kaçınanların oranı %25, beden eğitimi derslerine katılmaktan kaçınanların oranı ise %15,2'dir. 14-18 yaş grubu beden eğitimi derslerine katılım (6,55± 1,10-39,0) ve teneffüslerde hareketli oyun oynama (2,85± 1,05-7,71) aktivitelerinden, kız çocukları sokakta veya evde (2,88± 1,06-7,83) ve teneffüslerde hareketli oyun oynama (4,11± 1,48-12,40) aktivitelerinden, annesi ortaokul ve altı eğitim düzeyine sahip olanlar teneffüslerde hareketli oyun oynama (3,63± 1,15-11,46) aktivitesinden ve kötü veya çok kötü aile gelir durumuna sahip olanlar beden eğitimi derslerine katılım (14,98± 2,24-99,98) ve beden eğitimi derslerinde hareketli aktivitelere katılımdan (4,63± 0,95-22,52) kaçınmaktadır. Sonuç: Bu araştırmada 14-18 yaş grubunun, kız cinsiyetin, ortaokul ve altı anne eğitim düzeyinin ve kötü veya çok kötü aile gelir durumunun fiziksel aktiviteden kaçınma olasılığını arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Ergenliğe giriş ile birlikte sedanterleşen 14 yaş ve üzeri grubun, fiziksel aktivitenin diyabet yönetimindeki yeri ve yararlarına dair hatırlatıcı ve uyarıcı eğitimlerle bu tutumlarının düzeltilmesi planlanabilir. Adölesan tip 1 diyabetli kızların artan riski toplumsal cinsiyet bağlamında irdelenmeli ve genç kızların fiziksel aktivite yapmasının önündeki engellerin giderilmesi yönünde çalışmalar yürütülmelidir. Beden eğitimi ders sürelerinde aktivite yapılması ve tip 1 diyabetli çocukların da ders süresince egzersize teşvik edilmesi sağlanmalıdır. Annelerin bilgi eksiklerini ve kaygılarını anlamaya yönelik çalışmalar sorunun çözümüne katkı sağlayabilir. Ebeveynlerin ve okul çalışanlarının diyabet ve akut komplikasyonların yönetimi konusunda eksiklerinin giderilmesi ve varsa endişelerinin azaltılması çocukların fiziksel aktiviteden kaçınma davranışının azaltılmasında yarar sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Introduction: Regular physical activity reduces the risk of diabetes-related complications and improves the quality of life in individuals with type 1 diabetes. It is unclear whether children with type 1 diabetes have avoidance from physical activity and what factors play a role in this behavior. Aim: This study aimed to determine the physical activity avoidance behavior and related factors of children with type 1 diabetes between the ages of 9 and 18 who are followed up in Ege University Faculty of Medicine Child Endocrinology Unit. Material Method: The universe of this cross-sectional study consisted of 116 children between the ages of 9-18 with type 1 diabetes who were diagnosed at least 6 months ago and had no additional chronic diseases, who were followed up in Ege University Faculty of Medicine Pediatric Endocrinology Unit between August 2019 and February 2020. It was aimed to reach the universe of the study. Totally, 92 cases were included in the study, with 24 children not participating in their routine control. Rate is 79%. For this research, a data collecting form including 42 questions was used. Physical activity behavior has been evaluated in 4 different areas. The frequencies of active play on the street or at home, participation in physical education classes, participation in active activities in physical education classes, and active play during breaks were evaluated with a 5-point Likert scale (never, rarely, occasionally, often, always); and never, rarely or occasional responses were defined as having avoidance behavior. In analytical evaluation, avoidance behavior was analyzed with chi-square (ᵪ) tests, and logistic regression was used for parameters with statistically significant correlations. Significance level was accepted as 0.05 in all analyzes. Results: The mean age of the children covered by the research is 14.08 ± 2.63. 73.9% of them attend public school, the education level of 46.8% of the mothers is middle school and below, and the family income level is at the middle and below level for 65.2%. The mean duration of diagnosis of type 1 diabetes is 6.55 ± 3.84 years, and 80.4% of them have never been hospitalized in the last 1 year. Mean diabetes knowledge score is 7.78 ± 2.01, and the least correct answer (54.3% correct answer) is how many minutes of physical activity a week should be done. In the study, avoidance rate of active game-playing activities during breaks is 52.2%. Subsequently, 46.7% of the group avoided playing active games on the street or at home, 25% of the group avoided participating in active activities in physical education classes, and 15.2% of those who avoided physical education classes. The 14-18 age group avoids participation in physical education lessons (6.55 ± 1.10-39.0) and active play during breaks (2.85 ± 1.05-7.71). Girls avoid active play activities on the street or at home (2.88 ± 1.06-7.83) and during breaks (4.11 ± 1.48-12.40). Children whose mothers have a primary education or below avoid active play (3.63 ± 1.15-11.46) during breaks. Those with poor or very poor family income avoid participating in physical education classes (14.98 ± 2.24-99.98) and participating in active activities in physical education lessons (4.63 ± 0.95-22.52). Conclusion: In this study, it was concluded that the 14-18 years of age group, female gender, middle school and lower education level of mothers and poor or very poor family income increased the risk of avoiding physical activity. It can be planned to correct these attitudes of the group aged 14 and older, who become sedentary with adolescence, with reminder and stimulating trainings on the place and benefits of physical activity in diabetes management. The increased risk of adolescent girls with type 1 diabetes should be examined in the context of gender and efforts should be carried out to eliminate the obstacles to physical activity of young girls. It should be ensured that activities are carried out during physical education lessons and that children with type 1 diabetes are encouraged to exercise during the lesson. Studies to understand mothers' knowledge gaps and anxieties can contribute to the solution of the problem. Eliminating the deficiencies of parents and school staff in the management of diabetes and acute complications and reducing their concerns, if any, will be beneficial in reducing children's physical activity avoidance behavior.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    805890

    Covıd-19 pandemi dönemi öncesi ve sonrasında tip 1 diyabetli çocuk olguların izlemi

    Surveillance of type 1 diabetic children:pre and post covid-19 pandemic periods

    ÖZGE MARANGOZ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELTEM EROL

    UZMAN FERİDE FÜSUN TAHMİSCİOĞLU BUCAK

  2. Tez No

    801317

    Okul taramalarında obez ve fazla kilolu saptanan çocuklarda obezite gelişimini etkileyen faktörlerin ve biyokimyasal ölçümlerin retrospektif değerlendirilmesi

    Retrospective evaluation of factors affecting the development of obesity and biochemical measurements in children detected obese and overweight in school screenings

    BURCU BERBER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Aile HekimliğiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZUHAL AYDAN SAĞLAM

  3. Tez No

    399286

    Karbonhidrat sayımı yöntemi uygulanan Tip 1 diyabetli çocuk ve adölesanlarda diyete uyumdaki engeller ve metabolik etkileri

    Barriers to dietary adherence and metabolic effects of adherence in carbohydrate counter children and adolescents with TYPE 1 diabetes

    SİNEM METİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Beslenme ve DiyetetikBaşkent Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL KIZILTAN

  4. Tez No

    659161

    Tıp 1 dıyabetes mellitus tanısı olan ergenlerde yatışı olan ve olmayan hastaların benlik saygısı ve aile tutumlarının karşılaştırlması

    Self-esteem and family attitudes in TYPE 1 DM adolescent patients with and without treatment compliance

    TELLI ZADEHGAN AFSHORD

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıBezm-i Alem Vakıf Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ GÜVEN KILIÇOĞLU

  5. Tez No

    662016

    5-18 yaş arası tip 1 diyabetli çocuk ve ergenlerin besin ögesi alımlarının ve beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi

    Evaluation of nutritional intake and nutritional habits ofTYPE1 diabetic children and adolescents between 5-18 years

    HATİCE EZGİ ÖZCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Beslenme ve DiyetetikAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TOLGA ÜNÜVAR

Geri Dön