Ortadoğu'da aşiret siyaseti: Amerikan müdahalesi sonrası Irak örneği
Tribal politics in the Middle East: Iraqi case after the U.S. intervention
- Tez No: 666757
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Polis Akademisi
- Enstitü: Güvenlik Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Güvenlik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Bereketli Hilal'den Körfeze uzanan Arap yarımadasında Arap toplulukları tarihsel süreç içerisinde farklı devletlere bölünmüş ama aşiret yapıları varlıklarını korumaya devam etmiştir. Aşiretler, ulus devletlerin kuruluş sürecinde, siyasi gelişmelerin seyrinde, devlet kurumlarının şekillenmesinde, isyanlarda ve isyanların bastırılmasında, yabancı bir gücün işgal girişimine direnişte veya işgalci güç lehine belirli bir otorite ile mücadelede etkinlik göstermişlerdir. Siyaset biliminde, devlet-hükümet ilişkisine dair devletlerin kalıcı hükümetlerin geçici olduğundan söz edilir. Benzer şekilde Bereketli Hilal ve Arap yarımadasında devletler geçici, aşiretler ise kalıcı gözükmektedir. Toplumsal hayatta son derece etkili olan aşiret yapılarının, kendi aralarında dayanışmaya devam ettiği, ortak tehditlere karşı refleksler geliştirdiği ve 20. yüzyılda icat edilen Arap ulus devletlerinden daha eski bir hafızaya sahip oldukları anlaşılmaktadır. Bu tez, Ortadoğu'da aşiret-siyaset ilişkisinin anlaşılması bağlamında İbni Haldun'un geliştirdiği asabiyet teorisinin rolünü tanımlamaya ve bu çerçevede 2003 sonrası Irak siyasetinin temel parametreleri içerisinde bu ilişkiyi anlamlandırmaya çalışmaktadır. Böylelikle Amerikan müdahalesi sonrası Irak'ta etnik ve mezhepsel karakterde şekillenen siyasi sürecin aşiret siyaseti zemininde nasıl anlaşılabileceği ve yer yer mezhepsel ayrımları dahi aşan aşiret yapılarının siyasetin karakterini ne şekilde etkilediğini ortaya koymayı hedeflemektedir. Tezin teorik ve pratik boyutlarıyla araştırma süreci yürütülürken sadece ilgili akademik literatür ile yetinilmemiş; yapılandırılmış mülakat tekniği ile bir dizi görüşme gerçekleştirilerek çalışma derinleştirilmiş, konu hakkındaki kitabi kaynaklar yanında sahada yaşanan tecrübelerin bilgisi de elde edilmeye çalışılmıştır. Literatür noktasında birincil kaynaklara başvurulmuş, ülkenin Osmanlı geçmişi, sömürge mirası ve resmi dili dikkate alınarak Türkçe, İngilizce ve Arapça eserlerden yararlanılmıştır. Mülakatlar noktasında Irak'ın önde gelen Arap, Kürt ve Türkmen aşiretlerinden Sünni ve Şii mezhebine mensup üyeleri ile görüşülmüştür. Bu çerçevede Arap akrabalık terminolojisi, aşiret siyaseti, asabiyet teorisi ve ulus devletler sonrasında varlıklarını güçlü şekilde devam ettiren aşiretler, ilgili literatür üzerinden ele alınmış, Irak coğrafyasında etkinliğini sürdüren aşiret mirası tarihsel derinliği ve güncel coğrafi dağılımı ile irdelenmiştir. Söz konusu kavramsal çerçeve ve tarihsel derinlik esas alınarak 2003 sonrası siyasi süreç analiz edilirken de sıkça derinlemesine mülakatlara başvurulmuştur.
Özet (Çeviri)
From the Fertile Crescent to the Gulf Region and Arabian Peninsula, the Arab societies divided into different states across history, but the tribal structures have maintained their existence. Tribes were very active at the process of the establishment of nation states, at the development of political processes, in the formation of state institutions, in the rebellions and in the suppression of the rebellions, in a move against an invasion or against a certain authority in favor of the invader. In political science, it is common knowledge that governments come and go, and states are here to stay, but in a striking contrast, states seem to be temporary and tribes are the permanent structures at the Fertile Crescent and the Arabian Peninsula. Tribal structures, which are highly influential in social life, continue to support each other, develop reflexes against common threats, and have an older memory compared to the nation states in the Arab world which are“invented”in the 20th century. This thesis aims to define the role of the“asabiyyah”theory developed by Ibn Khaldun in the context of comprehending the relationship between tribe-politics in the Middle East, and within this framework, it tries to make sense of this relationship within the basic parameters of Iraqi politics after 2003. In this way, it aims to reveal how the political process shaped in an ethnic and sectarian character in Iraq after the American intervention can be understood on the basis of tribal politics and how some tribal structures that surpass sectarian differences can influence the characterization of politics. While the thesis was conducted with the theoretical and practical dimensions of the argument, the study was deepened by not only the relevant academic literature but also carrying out a series of interviews with the structured interview technique, and the knowledge of the field experience as well as the sources on the subject were acquired. In terms of literature, this study benefited from primary sources and, Turkish, English and Arabic sources were included taking into account the country's Ottoman background, colonial heritage and official language. At the point of interviews, members of Sunni and Shiite sects from the prominent Arab, Kurdish and Turkmen tribes of Iraq were interviewed. In this frame, Arab kinship terminology, tribal politics, asabiyyah theory and tribes that continue their existence in the period of post nation-state are evaluated through the relevant literature, and the tribal heritage that continues to be active in the Iraqi geography has been examined with its historical depth and current geographical distribution. While analyzing the political process after 2003 based on the aforementioned conceptual framework and historical depth, in-depth interviews were constantly used.
Benzer Tezler
- Emperyalist devletlerin Doğu Anadolu politikası ve Aşiret Hafif Süvari Alayları
The East Anatolia policy of the imperialist states and tribe light cavalry regiments
ATILGAN COŞKUN
- Ziya Gökalp ve Erol Güngör çizgisinde Türk sosyolojisi
Turkish sociology in line with Ziya Gökalp and Erol Güngör
SAADET BERNA OCAKCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji ve Antropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ ARSLANTÜRK
- Sosyolojik bakış açısıyla Ortadoğu, terör ve Türkiye
Sociological perspective on the Middle East, terrorism and Turkey
MURAT CİHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiKırıkkale ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞATAY SARP
- Aşiretlerin kente eklemlenme tarzı: Batman örneği
Mode of tribes' articulation to urban: Batman sample
HASAN BİÇİM
Doktora
Türkçe
2018
AntropolojiEge ÜniversitesiGenel Sosyoloji ve Metodoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK YEŞİLTUNA
- The impact of social structures on political crisis in Yemen from 2011 to 2020
Sosyal yapıların 2011'den 2020'ye Yemen'deki siyasi krizlere etkisi
YASER YAHYA MOHAMMED AMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİLİZ KATMAN