Edige Destanları edisyon kritiği (Bütünleştirilmiş yeni metin tespiti)
Edige Destans edition critical (Integrated new text detection)
- Tez No: 666835
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EKREM AYAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Edige, Kazak, Karakalpak, Tatar, Nogay, Başkurt, Özbek, Edige, Kazakh, Karakalpaks, Tatars, Noghai, Bashkir, Uzbek
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Türk dünyasının önemli destanlarından biri olan Edige - Edige Batır Destanı- Nogay Türklerinin bir kahramanına dayalı olarak ortaya çıkmıştır. Özellikle Kıpçak sahası halkları (Kazak, Kazan Tatarları, Karakalpak, Başkurt gibi) ile Özbek, Türkmen gibi Türk boylarında da bu destan bilinmektedir. Edige Destanı'nın ortaya çıkışı 14.-15. yüzyıllara dayanmaktadır. Ortaya çıktığı zamandan günümüze kadar bu eserin bilinen elliden fazla varyantı bulunmaktadır. Sovyet Türkolojisi, Eski ve Orta Türkçe dönemi eserler başta olmak üzere Türk soylu halkların önemli tarihi metinlerini ve destanlarını incelemiş ve bunların analizlerini yaparak yazın hayatına geçirmiştir. Ancak, Stalin döneminde Edige Destanı Sovyet tarihine yönelik olumsuz söylemler içerdiği gerekçesiyle eleştirilmiştir. 1944 yılındaki Tataristan Sovyet Bölgesel Yönetimi Komitesi'nin kararı hem bu eleştirilere yasal zemin oluşturmuş hem de destana yönelik çalışmaları durdurmuştur. Bu yüzden Edige Destanı üzerine yapılacak olan çalışmaların hayata geçmesi de gecikmiştir. Ancak Rus bilim insanı V.M. Jirmunskiy'nin 1974 yılında yayınlanan 'Türkskiy Geroiçeskiy Epos - Türk Kahramanlık Destanı' adlı çalışması Edige Destanı üzerine yapılacak çalışmalara yeniden ivme kazandırmıştır. Özellikle son dönemlerde bu çalışmaların sayısı artmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde Edige ve Edige Destanı hakkında detaylı bir çerçeve sunulduktan sonra Edige Destanı'nın üzerine yapılan araştırmalardan bahsedilecektir. İkinci bölümde Edige Destanı'nın Kazak, Karakalpak, Nogay, Kazan (Tatar), Özbek, Türkmen, Başkurt Türklerine ait tespit edilen 61 varyantı hakkında bilgi verilecektir. Son bölümde bütünleştirilmiş yeni metin tespiti yapıldıktan sonra tarafımızca Türkiye Türkçesine çevrilen Karakalpak Türklerinin Erpolat Rayımberdioğlu varyantına yer verilecektir.
Özet (Çeviri)
Epic Edige (Idige) or Edige Batır that is one of important epics came into existence based on a hero of Noghai Turks. Especially, this epic is known by Kipchak people (Kazakh, Kazan Tatars, Karakalpaks, Bashkir) and Turkic tribes such as Uzbek, Turkmen. Epic Edige showed up between 14.-15. Centuries. Since then, there have been above fifty versions in respect of this work. Soviet Turcology analyzed important historical texts and epics concerning Turkic peoples particularly old and central Turkish. Sovie Turcology published these workings and analysis. However, Epic Edige was criticized for involving negative discourses oriented Turkic peoples in the term of Stalin. Decision of Tatarstan Soviet Regionalsm Committee both constituted legal basis to these criticism and ceased workings concerning the epic. So, workings and analysis concerning this epic did not make actual. However, Russian scientist V.M. Jirmunskiy published a book called Turkskiy Geroiçeskiy Epos- Turkish Heroic Saga. This book gave acceleration workings concerning this epic. Especially, number of these working has increased recently. Information about Edige and workings concerning Epic Edige will be given in the first part. In second part, 61 versions of Epic Edige dependent on Kazakh, Karakalpaks, Uzbek, Tatars, Bashkir, Noghai Turks will be analyzed. In the final section, Erpolat Rayımberdioğlu Version of Karakalpaks that are translated by us wil be given place to after integrated new text makes firm.
Benzer Tezler
- Modeling of the marine diesel engines with comparative machine learning methodologies
Gemi dizel motorların karşılaştırmalı makine öğrenmesi yöntemleri ile modellenmesi
MEHMET İLTER ÖZMEN
Doktora
İngilizce
2024
Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN AZMİ ÖZSOYSAL
- Metasezgisel algoritmalar ve derin öğrenme kullanılarak çok kaynaklı görüntü füzyonu
Multi-source image fusion using metaheuristic algorithms and deep learning
ASAN IHSAN ABAS ABAS
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURDAN BAYKAN
- Kazan Tatar destanlarında birey, aile, toplum, devlet yapısı
Individual, family, community and state system in Kazan Tatarian epics
YAVUZ ERTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Gaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA GÜLTEKİN
- Cemşit Destanı (Ses bilgisi-transkripsiyon-metin)
The Epic of Cemşit (Phonics-transcription-text)
AHMET DÜKKANCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN KOÇ
- Türk kültüründe kapı ve eşik
The door and threshold in Turkish culture
FATMAGÜL KÜÇÜK TURSUN
Doktora
İngilizce
2022
Halk Bilimi (Folklor)Balıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ DUYMAZ