9-18 yaş aralığındaki diabetes mellituslu çocukların beslenme ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları
Knowledge, attitude and behavior of children withdiabetes mellitus between 9-18 years of age about nutrition
- Tez No: 667194
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN KURTOĞLU, PROF. DR. VEYSEL NİJAT BAŞ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk çağı diyabeti, Beslenme, Tutum, HbA1c, Childhood diabetes, Nutrition, Attitude, HbA1c
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Amaç: Diyabetli çocuk ve ailelerin diyabeti yönetebileceği bilgi, beceri ve tutumu kazanmalarının sağlanması diyabet tedavi ve yönetiminde çok önemlidir. Çalışmamızda, Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğine başvuran 9-18 yaş aralığındaki diyabetes mellitus tanılı okul çağı çocuklarının hastalıkla ilgili bilgi durumlarını ve bu hastalığa karşı tutumlarının araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Evliya Çelebi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği ve Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları polikliniğinde 01.10.2020-01.01.2021 tarihleri arasında yapılan tanımlayıcı ve kesitsel bir araştırmadır. Çalışma sürecinde,53 diyabetli çocuğa ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak, diyabetli çocukların beslenme bilgi ve tutumlarını durumlarını değerlendirmek amacıyla 57 soruluk hasta genel bilgi ve davranış formu ile Çocuğun Kendi Hastalığına Yönelik Tutumu Ölçeği (ÇKHYTÖ) kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatisikler yüzde, ortalama, standart sapma olarak sunulmuştur. Değişkenlerin normal dağılımı uygunluğu Kolmogorov Smirnov Testi ile araştırılmıştır. Normal dağılıma uymayan değişkenlerin analizlerinde Kruskal-Wallis, Mann Withney U testi ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır. Analizlerde istatistiksel anlamlılık düzeyi p˂0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan diyabet hastası çocukların %43,4'ü kızdı.Katılımcıların yaş ortalamaları 12,9±2,5 (9-18) yıldı. Diyabet süresi ortalamaları 34,1±17,5 ay ve HbA1c ortalamaları %8,8±0,9 idi. Diyabetli çocukların %62,3'ü hekiminin önerdiği kan şekeri ölçüm vakitlerine uyduğunu ifade etti. Çocuklardan %3,7'si daha önce diyabet eğitimi almadığını belirtirken %94,3'üdiyabet hemşiresinden, %54,7'si doktordan diyabet eğitimi aldığını ifade etti. Katılımcıların %5,7'si diyabet nedeniyle diyetisyene gitmediğini, %66,0'sı diyabete özel bir diyet programı olduğunu belirtti. %32,1'i diyabetin hayatını olumsuz etkilediğini, %3,8'i çok fazla olumsuz etkilediğini belirtti. Çocukların %41,5'i hastalık nedeniyle uyguladığı diyetin sosyal hayatını etkilemediğini, %43,4'ü okul hayatının hastalığı ile ilgili beslenmeyi etkilemediğini ifade etti. Katılımcıların ÇKHYTÖ puan ortalamaları 2,8±0,2 puandı. Araştırmada, çocukların HbA1c değerleri ile ÇKHYTÖ puanları arasında ise negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (r=-0,506, p=0,023). Okul hayatı hastalıkla ilgili beslenmeyi etkilediğini ve etkilemediğini ya da kısmen etkilediğini belirten diyabetli çocukların ise ÇKHYTÖ puanları arasında anlamlı fark vardı. Okul hayatı hastalıkla ilgili beslenmeyi etkilediğini belirten çocukların ÇKHYTÖ puanları diğerlerinden daha yüksekti (p=0,023). Sonuç: Diyabetli çocukların hastalık tedavi sürecinde beslenme yönetimi önemli bir bileşendir. Beslenme yönetimi çocuğun hastalığa karşı tutumunu etkilemektedir. Beslenmenin çocuğun yaşı, okul durumu ve sosyal hayatı gibi fizyolojik, sosyal ve kültürel bileşenlere göre düzenlenmesi önemlidir. Okul hayatında beslenme ile ilgili sorun yaşayan çocukların hastalıklarına karşı tutumları da olumsuz etkilenmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: Ensuring that diabetic children and their families gain the knowledge, skills, and attitude to manage diabetes is very important in diabetes treatment and management. In our study, it was aimed to investigate the knowledge and attitudes of school-age children diagnosed with diabetes mellitus between the ages of 9-18 about the disease who applied to the Family Medicine and Child Health and Diseases outpatient clinic of Kütahya Health Sciences University Evliya Çelebi Training and Research Hospital. Method: This is a descriptive and cross-sectional study conducted in Evliya Çelebi Training and Research Hospital Family Medicine and Pediatrics outpatient clinic between 01.10.2020-01.01.2021. Within the scope of the study, 53 children with diabetes were reached. As a data collection tool to evaluate the nutritional knowledge and attitudes of children with diabetes, the patient general information and behavior form consisting of 57 questions and the Child's Attitude Towards Self Disease Scale (ÇKHYTÖ) were used. Descriptive statistics are presented as percentage, mean and standard deviation. The normal distribution suitability of the variables was investigated by Kolmogorov Smirnov Test. Kruskal-Wallis, Mann Whitney U test, and Spearman correlation analysis were used in the analysis of variables that did not conform to normal distribution. The statistical significance level in the analysis was accepted as p˂0.05. Results: Of the diabetic children participating in the study, 43.4% were female. The mean age of the participants was 12.9±2.5 (min.:9-max: 18) years. The mean duration of diabetes was 34.1 ± 17.5 months and the mean HbA1c was 8.8 ± 0.9%. 62.3% of the diabetic children stated that they comply with the blood glucose measurement times recommended by their physician. Of the children participating in the study, 3.7% stated that they had not received diabetes education before, 94.3% stated that they received diabetes education from a diabetes nurse, and 54.7% from a doctor. Of the participants 5.7% stated that they did not go to a dietician due to diabetes, 66.0% of them stated that they had a diet program specific to diabetes. 32.1% of the diabetic children participating in the study stated that diabetes affected their lives negatively and 3.8% had a very negative effect. Of the children 41.5% stated that the diet they applied due to the disease did not affect their social life, 43.4% stated that school life did not affect the nutrition related to the disease. In the study, the mean score of the participants in the study was 2.8±0.2 points. A significant negative correlation was found between the HbA1c values of the diabetic children participating in the study and the ÇKHYTÖ scores (r=-0.506, p=0.023). On the other hand, there was a significant difference in the scores of the children with diabetes who stated that school life affected the diet-related to the disease and did not or partially affected it. Children who stated that school life affected nutrition related to the illness had higher ÇKHYTÖ scores than the others (p=0.023). Conclusion: Nutritional management is an important component in the disease treatment process of children with diabetes. Nutrition management affects the child's attitude towards the disease. Nutrition must be organized according to physiological, social, and cultural needs such as the age of the child, school status, and social life. The attitudes of children who have problems with nutrition in school life are also negatively affected.
Benzer Tezler
- Çölyak hastalığı olan çocuklarda tanı ve izlemde bağırsak dışı belirti ve bulguların değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
SULTAN ÇAĞLA KILIÇASLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYDA TUNA KIRSAÇLIOĞLU
- Diabetes mellituslu çocuklarda vitamin D düzeyi ve vitamin D reseptör DNA dizi analizinin ve polimorfizmlerinin incelenmesi
Vitamin d level and vitamin D receptor dna in children with diabetes mellitus studying sequence analyse and polimorphism
MUAZEZ DİDİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıYüzüncü Yıl ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT DOĞAN
- Tip 1 diyabetes mellituslu çocuklarda endotel disfonksiyonu ve arteriyel elastikiyet özelliklerinin araştırılması
Investigation of endothelial dysfunction and arterial elasticity features in children with type 1 diabetes mellitus
MURAT ÇİFTEL
Tıpta Yan Dal Uzmanlık
Türkçe
2012
KardiyolojiAkdeniz ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL ERTUĞ
- İnsülin bağımlı diabetes mellitus tanılı hastaların genel özellikleri ve eşlik eden morbiditelerinin değerlendirilmesi
Evaluation of general properties and concomitant morbidities in children with insulin dependent diabetes mellitus
SERHAN ÇAM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıNecmettin Erbakan ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BERAY SELVER EKLİOĞLU
- Tip 1 diyabetes mellitus tanılı adölesan hastalarda psikolojik faktörlerin, sosyodemografik ve klinik özelliklerin glisemik kontrol ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between psychological factors, sociodemographic characteristics and clinical features with glycemic control in patient with type 1 diabetes mellitus
BİHTER ERGÜN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA DENİZ PAPATYA ÇAKIR