Afyonkarahisar ilinde patates üretiminin teknik ve ekonomik etkinliğinin analizi
Analysis of technical and economic efficiency of potato production in Afyonkarahisar province
- Tez No: 667338
- Danışmanlar: PROF. DR. BAHRİ KARLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Veri Zarflama Analizi, Stokastik Sınır Analizi, Tobit Regresyon Analizi, Etkinlik Analizi, Üretim maliyetleri, Patates, Data Envelopment Analysis, Stochastic Frontier Analysis, A Tobit Regression Analysis, Efficiency Analysis, Production costs, Potato
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Bu çalışmanın amacı; patates üretimi yapan işletmelerin teknik ve ekonomik etkinliklerinin belirlenmesi ve etkinsizliğe sebep olan faktörlerin belirlenerek işletmelerin etkinliklerini arttırmaya yönelik önerilerin geliştirilmesidir. Afyonkarahisar ilinin çalışma alanı olarak belirlenmesinde Türkiye'nin önemli patates üretim merkezlerinden biri olması etkili olmuştur. Çalışmanın ana materyalini tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen 79 işletmeden anket yoluyla elde edilen veriler oluşturmuştur. Bu verilerin analiz edilmesinde“Veri Zarflama Analizi”ve“Stokastik Sınır Analizi”yöntemleri kullanılmıştır. Bu yöntemler etkinlik skorlarının hesaplanmasında kullanılmakta olup, patates üretiminde etkinliği etkileyen faktörler“Tobit Regresyon Analizi”ve“Etkinsizlik Faktör Modeli”yöntemleriyle belirlenmiştir. Etkinlik analizlerinde değişkenler olarak patates verimi, işgücü, makine gücü, elektrik, saf azot, saf fosfor ve tohum kullanım düzeyleri kullanılmıştır. Etkinsizlik modellerinde değişkenler olarak yaş, eğitim, patates alanı, patates parsel sayısı ve borçluluk düzeyi yer almıştır. Araştırma sonuçlarına göre teknik etkinlik değerleri 0.690 ve 0.764, ekonomik etkinlik değeri 0.292'dir. İşletmelerde teknik etkinlik skorları ekonomik etkinlik skorlarına göre daha yüksek bulunmuştur. Bunun nedeni işletmelerin girdi miktar ve fiyatlarını göz önünde bulundurarak optimum girdi bileşimiyle üretim yapmamalarıdır. Etkinlik düzeyleri ile patates alanı, yaş ve borçluluk düzeyi arasında pozitif; eğitim, patates deneyim süresi ve patates parsel sayısı arasında negatif bir ilişki bulunmuştur. Ancak sadece patates alanı ve parsel sayısı arasındaki ilişki istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur. Patates üretiminde üretim masrafları 3521.53 TL/da, GSÜD 3556.06 TL/da, brüt kâr 660.42 TL/da, net kâr 34.53 TL/da ve nispi kâr 1.01 olarak hesaplanmıştır. 1 kg patatesin üretim maliyeti ise 0.96 TL olarak belirlenmiştir. Etkinliği düşük, maliyeti yüksek olan patates tarımında üreticilere optimum girdi bileşimini seçme konusunda eğitim çalışmalarının yapılması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to determine the technical and economic efficiency of potato production enterprises and develop proposals to increase their efficiency by determining the factors that cause inefficiency. Afyonkarahisar province, one of the significant potato production centres in Turkey, was opted for this examination. The data constitute from the statistics obtained from 79 enterprises selected through the stratified random sampling method.“Data Envelopment Analysis”(DEA) and“Stochastic Frontier Analysis”(SFA) techniques were utilised to estimate farm-level efficiency values, and the factors affecting the efficiency of potato production were determined by“Tobit Regression Analysis”and“A Model for Technical Inefficiency”methods. The variables used in the analysis of efficiency models are potato yield, labour, machine operating time, electricity, pure nitrogen, pure phosphorus, and seed usage levels. The results estimated the average technical efficiency value at 0.690 and 0.764, and the economic efficiency value was 0.292, meaning that the estimated first figures were higher than the second figure. This is because the production was not carried out with an optimal input composition, considering the input quantities and their prices. The potato area and plot numbers that cause inefficiency were found statistically significant. The potato production cost and GPV per decare were calculated as 3521.53 TRY and 3556.06 TRY, respectively, and the relative profit was 1.01. Furthermore, it was assessed the average production cost at 0.96 TRY for 1 kg potato. In potato cultivation, which is low-efficiency and high-cost, it should be established education activities for producers to select the optimum input composition.
Benzer Tezler
- Afyonkarahisar ili ve bazı ilçelerindeki patates alanlarında patates böceği (Leptinotarsa decemlineata) (SAY) (Coleoptera: Chrysomelidae)'nin populasyon değişimi
Population development of colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata) (SAY) (Coleoptera: Chrysomelidae) in Afyonkarahisar province and its some districts
EZGİ DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KARACA
- Afyonkarahisar ili patates alanlarında kuru çürüklük hastalığı etmeni Fusarium türlerinin moleküler tanılaması
Molecular identification of Fusarium species causing dry rot disease in potato fields in Afyonkarahisar province
TURHAN ÇOMAK
- Afyonkarahisar ili tarla tarımında uygulanan tarımsal üretim desenlerinin tarım makinaları işletmeciliği açısından irdelenmesi
Investigation of agricultural production patterns applied in agricultural machinery management in Afyonkarahisar
MERYEM BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTarım Makineleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM YALÇIN
- Afyonkarahisar ili patates üretim alanlarından toplanan Leptinotarsa decemlineata Say (coleoptera: chrysomelidae) popülasyonlarının imidacloprid ve deltamethrin direnç düzeyleri
Determination of resistance level against imidacloprid and deltamethrin of leptinotarsa decemlineata say (coleoptera: chrysomelidae) populations collected from potato production areas province of Afyonkarahisar
CENK KESKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatIsparta Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL YORULMAZ SALMAN
- Coğrafi işaretli ürünlerin gastronomik kimlik oluşturmada etkisi: Afyonkarahisar örneği
The effect of geographically marked products increating gastronomic identity: A sample for Afyonkarahisar
FEHMİ ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TurizmAfyon Kocatepe ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SANDIKCI