Psikolojik sahiplenme ve örgütsel değişime dönük tutumun, iş tatmini, iş stresi ve işten ayrılma niyetine etkisi: Sağlık çalışanları üzerinde bir uygulama
The effects of psychological ownership and attitude towards organizational change on job satisfaction, work stress and intention to quit: A research on healthcare professionals
- Tez No: 668449
- Danışmanlar: PROF. DR. KERİM ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Kurumları Yönetimi, İşletme, Health Care Management, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
Yasal olarak sahibi olmasalar bile bireylerin maddi ya da maddi olmayan hedeflerin sahibi olduğunu hissetmesi durumu olarak tanımlanan psikolojik sahiplenme sayesinde yasal sahiplenme durumu olmaksızın iş görenlerin işlerine ve örgütlerine karşı sahiplenme hissi geliştirebilecekleri önerilmektedir. Son yıllarda pek çok sayıda akademik çalışmada işe ve örgüte yönelik psikolojik sahiplenme hislerinin önemi vurgulanmakta, psikolojik sahiplenmenin iş görenlerin tutum ve davranışlarının potansiyel bir yordayıcısı olacağı ifade edilmektedir. Bu kapsamda psikolojik sahiplenme ile iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi araştırmalara sıklıkla konu olmuştur. Aşırı sahiplenme hislerinin çalışanların stres seviyesinin artmasına neden olabileceği bir önerme olarak karşımıza çıksa da bununla alakalı bir araştırma şimdiye kadar yapılmamıştır. Ayrıca psikolojik sahiplenme ve örgütsel değişime dönük tutumlar ilişkisi psikolojik sahiplenme teorisi ortaya atıldığı zamandan beridir pek çok çalışmada dile getirilmiştir. Psikolojik sahiplenmenin değişime direnç veya değişimi destekleme gibi farklı sonuçlarının olabileceği, psikolojik sahiplenmenin, bireylerin neden örgütsel değişim girişimlerini desteklediğini ya da buna karşı koyduğunu açıklama potansiyeli olabileceği pek çok çalışmada yine sadece bir önerme olarak karşımıza çıkmakta, bu konuya yönelik ampirik bir çalışmaya rastlanmamaktadır. Bu çalışma, psikolojik sahiplenme ile değişime dönük tutumlar arasındaki ilişkiyi ve bunların bazı iş tutum ve iş sonuçları üzerindeki etkisini araştıran ilk çalışma olmuştur. Bu araştırmada, psikolojik sahiplenme olgusunun örgütsel değişim bağlamı içerisinde hangi sonuçlar ortaya çıkaracağının kapsamlı olarak ortaya konması amaçlanmıştır. Özellikle, sağlık çalışanlarında psikolojik sahiplenme ve değişime dönük tutum ile iş tatmini, iş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki bağlantıların araştırılması hedeflenmiştir. Bu maksatla Ankara ilinde dokuz kamu hastanesi, bir üniversite hastanesi ve bir özel hastanedeki sağlık çalışanlarına anket uygulanmıştır. Ankette, sağlık çalışanlarının psikolojik sahiplenme, değişime dönük tutum, iş tatmini, iş stresi ve işten ayrılma niyetlerini ölçmeye yönelik literatürde değişik akademik çalışmalarda Türkçeye uyarlanmış ve geçerliliği test edilmiş ölçekler kullanılmıştır. Anket sonuçları analiz edildiğinde psikolojik sahiplenmenin değişime dönük tutumlar ve iş tatminini pozitif, iş stresi ve işten ayrılma niyetini negatif olarak etkilediği; ayrıca psikolojik sahiplenme ve iş tatmini arasındaki ilişkide değişime dönük tutumların aracı rolü oynadığı tespit edilmiştir. Ayrıca, anket kapsamında katılımcılara yöneltilen demografik sorular ile araştırma değişkenlerimiz arasında literatüre katkısı olacağı değerlendirilen önemli bulgular elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
It has been suggested that with the help of psychological ownership, which is defined as a state of mind, a feeling that one has ownership over material or intangible targets, even if it is not legal ownership, individuals who do not have legal ownership can develop a sense of ownership towards their jobs and organizations. In recent years, many academic studies emphasize the importance of psychological ownership towards the job and the organization, and state that psychological ownership will be a potential predictor of employees' attitudes and behaviors. In this context, the relationship between psychological ownership and job satisfaction and the intention to quit has been frequently the subject of research. Although it has been proposed that feelings of excessive ownership may increase the stress level of employees, there has been no empirical research to prove this until now. In addition, the relationship between psychological ownership and attitudes towards organizational change has been expressed in many studies since the time when the psychological ownership theory was put forward. Although it has been stated again as a proposition in many studies that psychological ownership may have different consequences such as resistance to change or support for change, and that psychological ownership may have the potential to explain why individuals support or oppose organizational change initiatives, there is no empirical study on this subject. This study is the first to investigate the relationship between psychological ownership and attitudes towards change and their effects on some job attitudes and job results. In this study, it is aimed to reveal the outcomes of psychological ownership phenomenon in the context of organizational change. In particular, it was aimed to investigate the links between psychological ownership and attitude towards change and job satisfaction, job stress and intention to quit among healthcare workers. For this purpose, a questionnaire was applied to healthcare professionals in nine public hospitals, one university hospital and one private hospital in Ankara. In the questionnaire, validity-tested scales adapted to Turkish in various academic studies in the literature were used to measure the psychological ownership of healthcare workers, attitude towards change, job satisfaction, job stress and their intention to quit. When the survey results were analyzed, it was found that psychological ownership positively affected attitudes towards change and job satisfaction, and negatively affected job stress and intention to quit; it was also determined that attitudes towards change play a mediator role in the relationship between psychological ownership and job satisfaction. In addition, some important findings were obtained between the demographic questions asked to the participants within the scope of the survey and our research variables, which were considered to contribute to the literature.
Benzer Tezler
- The performance management systems' transformation: From current to renewed approaches
Performans yönetimi sistemlerinin dönüşümü: Mevcut yaklaşımlardan yenilenen yaklaşımlara
ÖZGE NURAYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiÖrgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İDİL IŞIK
- Kişilik psikolojik sahiplenme ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkilerin analizi
The analysis of the relationships between personality psychological ownership and organizational silience
NİHAT EMRE MEMİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
İşletmeİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ÇETİN
- Örgütlerde psikolojik sahiplenme ve örgütsel vatandaşlık
Psychological ownership and organizational citizenship
MURAT ALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İşletmeDumlupınar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HAYRETTİN ÖZLER
- Örgütsel nepotizm ve psikolojik sahiplenme arasındaki ilişkide örgütsel güvenin aracılık rolü: Bankacılık sektöründe bir araştırma
Mediatory role of organizational trust in relationship between organizational nepotism and psychological ownership a case study in banking sector
NECATİ DİRGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İşletmeSakarya Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE SARIALTIN
- Knowledge as an object of psychological ownership and knowledge hiding via territoriality among knowledge workers
Psikolojik sahiplenmenin nesnesi olarak bilgi ve bilgi işçilerinin bölgecilik aracılığıyla bilgi saklama davranışında bulunmaları
DENİZ İSPİRLİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
İşletmeCelal Bayar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİNÇ KÖSE