Geri Dön

Ahmet Besim Atalay'ın Bektaşî nefes derlemelerine yapılan bestelerin tespiti

The determination of the compositions for the Bektaşi nefes compilations by Ahmet Besim Atalay

  1. Tez No: 668676
  2. Yazar: BAHAR KAPLAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATİH ERKOÇOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Müzik, Music
  6. Anahtar Kelimeler: Bektaşîlik, nefes, edebiyat, müzik, Bektashism, breath, literature, music
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Din Musikisi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 284

Özet

Ahmet Besim Atalay, hayatı boyunca önemli konularda çalışmalar yapmış olan bir şahsiyettir. Bu konuların başında Türk dili ve dinî konular gelmektedir. Cumhuriyet tarihinin ilk tarikat araştırmasını yapan Atalay, temel olarak Bektaşîliği konu edinmiştir. Atalay, Bektaşîlik ve edebiyatı konusunda yapmış olduğu çalışmalarda büyük oranda Bektaşî nefeslerini incelemiştir. Bu çalışmalara dair incelemelerde genel olarak müzik ve edebiyat arasında güçlü bir ilişkinin varlığı Atalay'ın eserleri aracılığıyla ortaya konulmuştur. Fakat Besim Atalay'ın mûsikî ile ilişkisi hakkında ve çalışmalarında mûsîkîyi nasıl kullandığı ile ilgili bir araştırma yapılmamıştır. Bektaşî geleneği incelendiğinde Bektaşîlerin şiirlerini genel olarak mûsikî eşliğinde okudukları görülmektedir. Bu şiirler günümüze kadar ulaşabilmişken, bestelerinin büyük bir kısmı kaybolup gitmiştir. Bunun nedeni olarak halk ozanlarının eserlerini notaya dökülmemesi, bu türkülerin usta-çırak yöntemiyle öğrenilip gelecek nesillere kulaktan kulağa aktarılması gösterilebilir. Bu çalışmadaki temel amaç, Besim Atalay'ın derlemiş olduğu Bektaşî şiirlerine eşlik eden ezgilerin tespitidir. Çalışma üç ana bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde Besim Atalay'ı tanımak adına hayatına yer verilmiş, ikinci bölümde Atalay'ın tasavvuf ile ilişkisine ve eserlerinde ilişki kurduğu tarikatlara yer verilmiştir. Üçüncü bölümde Besim Atalay'ın nefes derlemeleri incelenmiştir. Atalay'ın derlediği Bektaşî nefesleri konu bakımından türlerine göre ayrılmış ve nefeslerin günümüze kadar hangi ezgilerle bestelenip, seslendirildiği araştırılmıştır. Yapılan tespitte söz konusu nefeslere ait 48 adet beste bulunmuştur. Bu nefes bestelerinin 17 tanesi nota arşivlerinde mevcut iken, 31 tanesine arşivlerde ulaşılamamaktadır. Bu çalışmada nota arşivlerinde ulaşılamayan 31 adet nefesin bestesi notaya alınarak sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Ahmet Besim Atalay is a person who has done many important research studies throughout his life. Among these studies, the works on Turkish language and religious issues seem to come into prominence. Atalay, also conducted the first sect research focused on Bektashism in the history of the Turkish Republic. Atalay placed a great emphasis on the literal side of Bektashi breaths in his works on Bektashism. In various later studies regarding the studies of Atalay, it has been revealed that there is a strong relationship between music and literature in Bektashi culture. However, there has not been any research about Besim Atalay's relationship with music and how he used music to examine the Bektashi breaths. When the Bektashi tradition is examined, it is seen that the Bektashis generally recite their poems with musical accompany. Although these poems have survived to the present day, most of their compositions have been unfortunately lost. The reason for this loss can be related to the fact that folk poets' works are mainly transferred orally, thus these folk songs are learned by the master-apprentice method and passed on to future generations without taking the direct support of written culture. The main purpose of this study is to examine the Bektashi poems compiled by Besim Atalay from a musical point of view by also determining the compositions made on these poems. The study has been constructed in three main sections. In the first part, his life is mentioned in order to get to know Besim Atalay, and in the second part, Atalay's relationship with Sufism and the sects/sufi divisions he is interested are discussed. In the third chapter, Besim Atalay's breath collections are examined. Bektashi breaths compiled by Atalay are classified according to their genres in terms of their subjects and the compositions made on these breaths have been determined. As a result, it is found that 48 of the breaths compiled by Atalay were also composed and the notes of these breaths were included. It is seen that, while 17 of these breath compositions were available in musical note archives, 31 of them were not available in archives. In this study, the musical scores for these 31 compositions were written and presented.

Benzer Tezler

  1. 1923-1980 Aksaray milletvekilleri ve faaliyetleri

    The Deputies of Aksaray and their activities in 1923-1980

    ALPER TUNGA ORUÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    TarihSelçuk Üniversitesi

    YRD. DOÇ. DR. DURSUN GÖK

  2. Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan fiillerin Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi söz varlığıyla karşılaştırmalı incelenmesi

    A comparative examination of the verbs in Divânu Lugâti't-Türk with Turkish Turkish and Azerbaijan Turkish vocabulary

    BUKET ERDOĞMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET NAHMEDOV

  3. Divanü Lügati't Türk'te /b/ sesiyle başlayan sözcüklerin Özbek Türkçesindeki görünümleri

    Başlık çevirisi yok

    MERVE EMİROĞLU ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DilbilimMersin Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ TAN

  4. Ak Möör Destanı transkripsiyon, aktarma, gramatikal dizin

    Transcription, translation and gramatical index of the Ak Moor Epic

    MUSTAFA DURMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Türk Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET BİCAN ERCİLASUN

  5. Güzel sanatlar liseleri bireysel ses eğitimi derslerinde karşılaşılan sorunlar

    Problems encountered in fine arts high schools individual voice training lessons

    ÖZLEM ASLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimPamukkale Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FATIMA AKYÜZLÜER