Bir alimin gözünden modern astronomi: Hayâtîzâde'nin Efkâru'l-Ceberût adlı eseri
Modern astronomy through the eyes of a scholar
- Tez No: 668728
- Danışmanlar: PROF. DR. İHSAN FAZLIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Astronomi ve Uzay Bilimleri, Bilim ve Teknoloji, Felsefe, Astronomy and Space Sciences, Science and Technology, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam ve Türk Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 442
Özet
Bu çalışmada, tamamı modern astronomiye göre yazılan bilinen ilk medrese kökenli eser olan Efkâru'l-ceberût fî tercemeti Esrâri'l-melekût'un teknik analizinin yapılarak 19. Yüzyıl Osmanlı'sında klâsik eğitim kurumlarındaki astronomi birikiminin seviyesinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma esnasında Hayâtîzâde Seyyid Şeref Halil'in söz konusu eseri matbu olduğundan herhangi bir tahkik işlemi uygulanmamıştır. Osmanlı Türkçesi ile yazılan eser öncelikle Lâtinize edilmiştir. Ardından bilimsel içeriği bakımdan değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme esnasında eserle çağdaş metinlerle de karşılaştırmalar yapılmıştır. Eserde verilen sayısal değerlerin nasıl elde edildiği açıklanmamıştır. Metnin içinde kullanılan verilerden elde edilen parametreler yardımıyla sonuçlar türetilmiş, elde edilen sonuçlar metinde verilenler ile karşılaştırılarak eserin iç tutarlılığı kontrol edilmiştir. Daha sonra bu sonuçlar günümüzün değerleri ile karşılaştırılmıştır. Eserin özellikle coğrafya kısmı analiz edilirken tablo şeklinde özetlenerek takibi kolaylaştırılmıştır. Orijinal tablolar, tablo başlıklarında belirtilmiştir. Bu tabloların daha iyi anlaşılabilmesi için yapılan katkılar ilâve sütunlar olarak verilmiştir. Efkâru'l-ceberût fî tercemeti Esrâri'l-melekût'un kendisinden sonraki tartışmalarda da başvurulan önemli bir eser olduğu ortaya konulmuş, klâsik ve modern eğitim kurumlarının iddia edildiği gibi birbirine tamamen zıt iki kutup oluşturmadıklarına işaret edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to reveal the level of astronomy accumulation in classical education institutions in the 19th century Ottoman by making the technical analysis of the translation of Afqâr al-jabarrût fî tarjamah asrâr al-malaqût, the first known work of Madrasah origin, written entirely according to modern astronomy. Since the work of Khayâtîzâde in question was printed, no tahqiq process was carried out. The work written in Ottoman Turkish is primarily Latinized. Then, it was evaluated in terms of its scientific content. During this evaluation, comparisons were made with the work with contemporary texts. It is not explained how the numerical values given in the work were obtained. The results were derived with the help of the parameters obtained from the data used in the text, and the internal consistency of the work was checked by comparing the obtained results with the text. Then these results were compared with contemporary values. While analyzing the geography part of the work, it has been summarized in the form of a table and follow-up is made easier. Original tables are mentioned in the table titles. Contributions made for a better understanding of these tables are given as additional columns. It was revealed that Afqâr al-jabarrût fî tarjamah asrâr al-malaqût was an important work that was also consulted in the discussions after it, and it was pointed out that classical and modern educational institutions did not form two completely opposite poles as claimed.
Benzer Tezler
- A spatial conception based on walking: Critical walk
Yürümeye dayalı mekânsal bir kavrayış: Eleştirel yürüyüş
NİLSU ALTUNOK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN DURSUN ÇEBİ
- الرثاء في أدب المهجر السوري
Suriye göç edebiyatında ağıt
AHMED ALİOĞLU
Yüksek Lisans
Arapça
2023
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM KAÇAR
- Mısırlı neo-klasik şairlerin şiirlerinde II. Abdulhamid Han imajı
The image of II. Abdulhamid Khan in the poems of Egyptian neoclassicist poets
SÜMEYYE REVŞEN OKUMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHABETTİN ERGÜVEN
- Müslüman feminist bir kadının yaşam öyküsünden 1980'lerden günümüze İslamcı kadın hareketi
Islamic women's movement since the 1980s through the life story of a Muslim feminist
GİZEM MERVE BEŞLİ
- Osmanlılar'da XIV.-XVIII. asırlarda riyâzî ilimler sahasında telif edilen manzum eserler ve Salih b. Mehmed'in Kitâb-ı Verdiyye'sinin tenkitli neşir, inceleme ve matematiksel değerlendirmesi
Didactic poems in quadrivium sciences in Ottoman civilization during XIV.-XVIII. centuries and critical edition, evaluation and mathematical analysis of Kitâb-e Wardiyya
SÜMEYYE ERYILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Bilim ve TeknolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiBilim Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA BİLGİN