Temporal clauses in Turkish sign language
Türk işaret dilinde zaman cümlecikleri
- Tez No: 669032
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR GÖKGÖZ, PROF. DR. MELTEM KELEPİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Bu tez, Türk İşaret Dilinde (TİD) zaman tümceciklerinin tipolojik, yapısal ve anlamsal özelliklerini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu tezde, TİD'de sıralılık, eşzamanlılık, süre ve sıklığı ifade eden dört tür zaman tümceciğinin bulunduğu gösterilmektedir. Bunların bazılarının başı ilgeçsel yantümleyiciler olan SONRA, ÖNCE, SÜRE ve GÖRE'dir. Sözdizimsel olarak, zaman tümcecikleri yüklemden önce gelmelidir, yani ana tümcenin solunda veya ana tümcenin öznesi ile yüklemi arasında yer almalıdır. Ayrıca, zaman tümcecikleri, yan tümce özellikleri gösterirler. Yan tümce ilgeçleri ile kurucu oluştururlar ve genelde TİD'de yan tümceler için sınır işaretçisi olarak işlev gören el dışı hareket olan başı öne doğru çıkartma ile işaretlenirler. ÖNCE tümceciklerinde anlamsal olarak boşuna olumsuzluğun görülmesi de, yantümcelemeye dair başka bir kanıttır. Bunlara ek olarak, TİD'deki zaman tümcecikleri, anlamsal özellikleri açısından, daha önce alanyazında önerilmiş soyut anlam kavramlarının görünürlüğüne dair kanıt sağlar: (i) Zemin ve Şekil olarak zaman tümcecikleri ve ana tümceler (Talmy, 1975), (ii) uzamzamansıllık, yani zaman bildiren ögeler arasındaki yer-betimsel ilişki (Demirdache ve Uribe-Extebarria, 1997), (iii) süre bildiren ve süre bildirmeyen zaman tümceciklerin özellikleri ve (iv) zamansıl adıllar olarak göndergeler. Son konu hakkında bu tez, Schlenker'in (2013, 2017) zamansıl değişkenler olarak gönderge noktaları analizini, {süre}'nin bağlı bir kök olduğu zamansıl adılların bu köke biçimce şeklinde eklendiği karmaşık bir işaret olan -SÜRE- ile genişletmektedir. Son olarak, bu çalışma daha önce başka hiçbir işaret dilinde gözlemlenmemiş yeni bir zaman çizgisi önermektedir.
Özet (Çeviri)
This dissertation aims to investigate the typological, structural, and semantic properties of temporal clauses in Turkish Sign Language (TİD). It is shown in this thesis that temporal clauses that denote sequentiality, simultaneity, duration, and frequency are attested in TİD. Some of these are headed by postpositional subordinators AFTER, BEFORE, DURATION, and GÖRE. Syntactically, temporal clauses must occur in the pre-verbal area, i.e. either to the left of the matrix clause or between the matrix subject and the matrix verb. They also display characteristics of subordinated clauses: They form constituents with the postpositional subordinators and they are usually marked by a non-manual marker, head thrust, which functions as a clausal boundary marker in TİD. The presence of semantically vacuous negation in BEFORE-clauses also provides evidence for subordination. Moreover, temporal clauses in TİD provide visible evidence for a number of abstract semantic notions proposed previously: (i) temporal and matrix clauses as Ground and Figure (Talmy, 1975), (ii) spatiotemporality, i.e. topographic relations between temporal arguments (Demirdache and Uribe-Extebarria, 1997), (iii) properties of durational and locating temporal markers, and (iv) loci as temporal variables. Regarding the last topic, this thesis extends Schlenker's (2013, 2017) analysis of loci as temporal variables to a complex sign -DURATION- in which {duration} is the bound root and temporal pronouns attach to this root in the form of clitics. Finally, a new timeline which has not been observed in any other sign language before is proposed.
Benzer Tezler
- Facial feature tracking and expression recognition for sign language
Yüz özniteliklerinin takibi ve işaret dili için ifade tanıma
İSMAİL ARI
Yüksek Lisans
İngilizce
2008
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBoğaziçi ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. LALE AKARUN
- Sınırlı denetim ve anlamsal temsiller ile işaret dili öğrenimi
Learning sign languages with limited supervision and semantic representations
YUNUS CAN BİLGE
Doktora
İngilizce
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHacettepe ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZLI İKİZLER CİNBİŞ
- Mı̇marlık dı̇lı̇ üzerı̇ne bı̇r ı̇nceleme: Türkı̇ye'dekı̇ güncel mı̇marlık söylemlerı̇ ve mı̇tlerı̇
An investigation upon language of architecture: Current architectural discourses and myths in Turkey
GÜZİN ÖZTOK
- Çağdaş mimarlıkta anlam sorununun fenomenolojik yorumu
Başlık çevirisi yok
PINAR ATAY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALPER ÜNLÜ
- Konversiyon bozukluğunda beyin fonksiyonlarının PET/MR görüntüleme yöntemi ile değerlendirilmesi
Evaluation of brain functions in conversion disorder with PET/MRi
SAFİYE ZEYNEP TATLI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VESİLE ŞENTÜRK CANKORUR