Üçüncü kişi yararına sözleşme
Third party beneficiary contract
- Tez No: 670100
- Danışmanlar: PROF. DR. EMREHAN İNAL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 414
Özet
Üçüncü kişi yararına sözleşme, alacaklı ve borçlunun borcun üçüncü kişiye ifası konusunda anlaştığı sözleşmedir. Buna göre borçlu ancak üçüncü kişiye ifada bulunarak borcundan kurtulabilir. Alacaklı da ifanın ancak üçüncü kişiye yapılmasını talep edebilir. Üçüncü kişi yararına sözleşme Türk Hukukunda TBK m. 129'da genel olarak hüküm altına alınmıştır. Bu hüküm tarafların üçüncü kişi yararına sözleşme kurmasına cevaz vermekte ama sözleşmenin tabi olduğu hükümleri düzenlememektedir. Üçüncü kişi yararına sözleşme üçüncü kişiye alacak hakkı tanıyarak veya tanımayarak tesis edilebilir. İlk durumda üçüncü kişi yararına tam sözleşme, ikinci durumda ise üçüncü kişi yararına eksik sözleşme söz konusu olur. Üçüncü kişinin kendisine ait bir alacak hakkı bulunduğu takdirde nispilik prensibine bir istisna getirilmiş olur. Bu durumda üçüncü kişi, sözleşmeye taraf olmasa bile sözleşmeden doğan bazı hakları bizzat kullanabilir. Keza alacaklının sahip olduğu yetkiler üçüncü kişinin alacak hakkının varlığı nedeniyle sınırlanabilir. Borç ilişkisine sözleşmeye taraf olmayan birinin bu şekilde etki etmesi doktrinde çeşitli tartışmalar doğurmuştur. Bu çalışmada üçüncü kişi yararına sözleşme kurumu ilk olarak genel hatlarıyla incelenmiştir. Üçüncü kişi yararına sözleşmenin uygulama alanına ilişkin doktrindeki tartışmalar ele alınmıştır. Üçüncü kişi yararına sözleşmenin benzer hukuki ilişkilerden farkları irdelenmiştir. Daha sonra ise tarafların ve üçüncü kişinin sahip olduğu yetkiler değerlendirilmiştir. Bu bağlamda yabancı hukuk sistemlerindeki ve uluslararası sözleşmelerdeki düzenlemelerden de yararlanılmıştır. Sözleşmeye aykırılıkta üçüncü kişinin hukuki durumu ve bunun sözleşme taraflarının durumuna etkisi de son bölümde ele alınmıştır. Konunun teorik yapısı incelendikten sonra sözleşmeye aykırılık türlerine göre ayrıntılı değerlendirmeler yapılmıştır. Bu bölümde sorumsuzluk anlaşmalarının üçüncü kişiye etkisi de incelenmiştir. Son olarak da ifa edilmiş olan edimin iadesinin gerektiği haller ele alınmıştır. Bu bağlamda doktrin ve uygulamada ileri sürülen görüşler aktarılmış ve kendi görüşlerimiz de açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
Third party beneficiary contract is a contract in which a creditor and debtor agreed on the performance of an obligation to a third party. In this sense, to be released from the debt, the debtor must perform his duties to the third party. The creditor is only authorized to ask for performance to a third party. In Turkish law, art. 129 of TCO regulates the third party beneficiary contract. This article allows parties to make a third party beneficiary contract but does not regulate the provisions. In a third party beneficiary contract, the third party is either granted a right to claim performance or not. In the first case, a perfect and in the second, an imperfect third party beneficiary contract is in question. If the third party has an individual claim, then there is an exception to the principle of relativity. In this case, the third party may use some contractual rights even though he is not a party to the contract. Moreover, the creditor's contractual rights may be limited due to the existence of the third party's claim. The fact that a non-party can affect the contract in this way, raised various controversies at the doctrinal level. In this study, first of all, the application area of third party beneficiary contracts is generally examined. The doctrinal disputes regarding the application area of the third party beneficiary contracts are analyzed. The differences between third party beneficiary contracts and other similar legal relationships are examined. After that, the rights of the parties and third party are studied. In this regard, regulations in other legal systems and international agreements are also taken into account. In the last chapter, the third party's situation in case of violation of a contract and its impact on the contractual parties are examined. After the theoretical structure is analyzed, a detailed examination is made according to the contractual violation type. In this chapter, non-liability agreements are also examined. Lastly, the cases, in which the performed good is to be returned, are studied. In this regard, the opinions in doctrine and practice are described and our own opinions are also explained.
Benzer Tezler
- Üçüncü kişi yararına sözleşme
Contracts for the benefit of third parties
AYŞEN ÇİLENTİ KONURALP
Doktora
Türkçe
2020
Hukukİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE LALE SİRMEN
- Üçüncü kişinin zararının tazmini
Recovery of damages in respect of a third party's loss
ORCAN OK
Doktora
Türkçe
2024
HukukKoç ÜniversitesiHukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ IŞIK ÖNAY
PROF. DR. BAKİ İLKAY ENGİN
- Navlun sözleşmesinde gönderilenin sorumluluğu
Responsibility of the consignee under the contract of affreightment
ZEYNEP ARSLAN