Nikotin bağımlılığı ve sigara bırakma davranışının kişilik özellikleriyle ilişkisi
The relationship between nicotine dependence and smoking cessation behaviour with personality traits
- Tez No: 671352
- Danışmanlar: PROF. DR. DERYA AKBIYIK
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
- Anahtar Kelimeler: Beş faktör kişilik, sigara kullanımı, nikotin bağımlılığı, Five Factor Personality, smoking, nicotine dependence
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim Ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Amaç: Bu çalışmada, beş faktör kişilik modeli (dışadönüklük, nörotiklik, uyumluluk, sorumluluk ve deneyime açıklık) ile sigara içme davranışı arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmaktadır. Kişilik özelliklerinin sigaraya başlama, sigarayı bırakma, sigara içme miktarı, nikotin bağımlılığı üzerine etkisinin olup olmadığı ve bu değişkenlerin sosyodemografik özelliklerle ilişkisi araştırılmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde 01.11.2019 ile 31.12.2019 tarihleri arasında Aile Hekimliği polikliniklerine başvuran erişkin hastalarla yapılmıştır. Katılımcılardan sigara kullanan kişiler çalışma grubu olarak alınmıştır. Sigarayı bırakmış olanlar ve hiç sigara kullanmamış olan kişiler de kontrol grubu olarak çalışmaya dahil edilmiştir her iki gruba sosyodemografik verilerinin sorgulanmasının yanı sıra, Beş Faktör Kişilik Ölçeği ve Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi uygulanmıştır. İstatistiksel analizler SPSS 21.0 programı ile yapılmıştır. Bulgular: 208 hasta sigara kullanan deney grubunda, 202 hasta sigarayı bırakmış veya hiç sigara içmemiş kontrol grubunda olmak üzere, toplam 410 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Sigara kullanmayan grupta dışadönüklük kişilik boyutunun daha baskın olduğu bulunmuştur. Sigara içenlerin Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi sonuçları incelendiğinde, nikotin bağımlılığı çok az olan kişilerde sorumluluk kişilik boyutu puanlarının en fazla olduğu görülmüştür; nikotin bağımlılığı çok yüksek olan grupta nörotiklik kişilik boyutu puanının en fazla olduğu bulunmuştur. Yaş ilerledikçe dışadönüklüğün arttığı ve nörotikliğin azaldığı, sorumluluğun orta yaşlarda en yüksek olduğu bulunmuştur; ayrıca en düşük yaş grubunun nikotin bağımlılığının en yüksek olduğu bulunmuştur. Kadınlarda uyumluluk puanları erkeklere göre daha yüksek bulunmuştur. Üniversite mezunlarının daha dışadönük olduğu bulunmuştur. Sigara kullananların paket yılı incelendiğinde kişilik özellikleriyle ilişkili olmadığı görülmüş olsa da, sigara paket yılının nikotin bağımlılığıyla yakından ilişkili olduğu görülmektedir. Nikotin bağımlılığı ile eğitim durumu, cinsiyet ve medeni durum arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Sonuç: Sigara kullanım durumu, nikotin bağımlılığı, yaş, cinsiyet ve kişilik özellikleri birbiriyle yakından ilişkili durumlardır. Bu nedenle, sigara bırakma tedavisinin psikososyal yaklaşımında ve kişilerin sigaraya başlama risklerinin belirlenmesinde bu konuların göz önünde bulundurularak, kişiye özgü yaklaşımlar uygulanması için adımlar atılması büyük önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Objective: In this study, we aimed to investigate the relationship between the five-factor personality model (extraversion, neuroticism, agreeableness, conscientiousness and opennes to experience) and smoking behaviour. It has been investigated whether personality traits have an effect on smoking initiation, smoking cessation, the amount of smoking, nicotine dependence and the relationship between these variables and sociodemographic characteristics. Materials and Methods: This study was conducted between November 1st, 2019 and December 31st, 2019 at Health Sciences University Dışkapı Yıldırım Beyazıt Training and Research Hospital on adult patients who applied to Family Medicine outpatient clinics. Smoker participants were included in the experimental group. Participants who quitted smoking and who never smoked were included in the control group. Sociodemographic data form, Five Factor Personality Scale and Fagerström Test for Nicotine Dependence were applied to the participants. Data were analyzed with SPSS 21.0 program. Results: A total of 410 patients were included in the study, of which 208 patients were in the smoker experimental group, and 202 patients quitted or never smoked in the control group. Extraverted personality dimension was found to be more dominant in the non-smoking group. When we examined the results of the smokers' Fagerström Test for Nicotine Dependence, we found that the conscientiousness personality dimension scores were highest in participants with very low nicotine dependence, and in the group with very high nicotine addiction, neuroticism personality dimension scores was found to be the highest. We found that extraversion increases and neuroticism decreases as age progresses, and conscientiousness is highest in middle ages; it was also found that the lowest age group had the highest dependence on nicotine. Agreeableness scores were higher in women than in men. College graduates were found to be more extraverted. When we examined the pack years of smokers, we found that the pack year of smoking was closely related to nicotine dependence, even though it was not associated with personality characteristics. No significant relationship was found between nicotine addiction and educational status, gender, and marital status. Conclusion: Smoking status, nicotine dependence, age, gender and personality characteristics are closely related. For this reason, it is very important to take steps to implement personalized approaches in the psychosocial approach of smoking cessation treatment and in determining the risks of smoking initiation.
Benzer Tezler
- Estaş fabrikasında sigara içme durum ve davranışının değerlendirilmesi
Evaluation of smoking status and behavior in Estas factory
KADRİYE KAYABAŞI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YELTEKİN DEMİREL
- Karaman Devlet Hastanesinde sigara içen çalışanların sigara içme davranışının ve bırakma isteğinin belirleyicileri
The determinants of smoking behaviour and smoking cessation desire of the smoking personnel working in Karaman State Hospital
HÜSEYİN YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk SağlığıSelçuk ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH KARA
- Tobacco prevalence and affecting factors of Selçuk University personnel
Selçuk Üniversitesi çalışanlarının tütün kullanma durumu ve etkileyen faktörler
BIZEN WELDEMICHAEL WELDEMARIAM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Halk SağlığıSelçuk ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL MACİT HİSAR
- Anksiyete duyarlılığının nikotin bağımlılığı ve sigara bırakma başarısı üzerine etkisi
The effect of anxiety sensitivity on nicotine dependence and smoking cessation success
ŞEYDA ŞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiDüzce ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEMİL IŞIK SÖNMEZ
- Sigara kullanım öyküsü olan kanser tanılı hastaların akrabalarında sigara alışkanlığındaki değişiklikler
Changes in smoking habits of relatives of cancer-diagnosed patients with smoking background
MESUT BİRHAN DİNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
OnkolojiEge ÜniversitesiMadde Bağımlılığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ENDER ŞENOL