Kubbeli cami tasarımında kasnak pencerelerinin açık veya kapalı durumunun duman ve sıcaklık yayılımına etkisinin yangın dinamik simülasyonu ile analizi
Analysis of the open or closed conditions of drum windows effect on smoke and temperature propagation with fire dynamics simulation in domed mosque design
- Tez No: 672592
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDURRAHMAN YAĞMUR TOPRAKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 109
Özet
Camiler, Müslümanlar için ibadet yeri ve çok fonksiyonlu toplanma merkezidir. Türkiye'de sayısı gün itibariyle yaklaşık 89 300 olan camilerin sayısı günden güne artış göstermektedir. Cami, içinde aynı anda birçok insanı bulundurması sebebiyle yangın incelemesi açısından önemli bir yapı tipidir fakat literatürde camilerde yangın güvenliğiyle ilgili yeterli çalışma bulunmamaktadır. Günümüzde simülasyon tekniği, kullanım kolaylığı, hızlı ve duyarlı sonuçları, ayrıca gerçek yangın testlerinin yüksek tehlike ve maliyete neden olması nedeniyle modern yangın biliminde birincil araştırma yöntemlerinden biri haline gelmiştir. Büyük ve kalabalık binalarda yangının gelişimini modelleyebilmek için simülasyon yazılımı kullanmak, yangın dinamiği araştırmalarında en sık kullanılan yöntemlerden biridir. Bu çalışmada, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından hazırlanan kubbeli cami projelerinden biri olan 750 kişilik Tip 6 Mevlana Camii'nde 750 kW büyüklüğündeki yangının farklı senaryolarında ortaya çıkabilecek sonuçlar üzerinde durulmaktadır. Bu senaryolar; Senaryo 1-A (kubbe kasnak pencereleri kapalı ve yangın zemin katta), Senaryo 2-A (kubbe kasnak pencereleri açık ve yangın zemin katta), Senaryo 1-B (kubbe kasnak pencereleri kapalı ve yangın hanımlar mahfilinde), Senaryo 2-B (kubbe kasnak pencereleri açık ve yangın hanımlar mahfilinde) olmak üzere 4 çeşitten oluşmaktadır. Bu senaryolarda, yangının başlangıcından itibaren ilk 500 saniyelik süreçte gazların duman, sıcaklık, görünürlük ve akış hızının insan güvenliği üzerindeki etkileri incelenerek mevcut güvenli tahliye süresi (ASET) bulunmuştur. Araştırmada yangın dinamik simülasyonlarından (FDS) biri olan ve akademik araştırmalarda yaygın olarak kullanılan paket program“PyroSim”kullanılmıştır. Çıkan sonuçlara göre, zemin kattaki mevcut güvenli tahliye süresi (ASET) Senaryo 1-A'da 220 saniye, Senaryo 2-A'da 230 saniye olduğu bulunmuştur. Senaryo 1-B ve Senaryo 2-B'de yangın zemin kata yayılmadığı için bu katta ilk 500 saniye içinde ölüm ya da yaralanma riski oluşmamıştır. Hanımlar mahfilindeki mevcut güvenli tahliye süresi (ASET) Senaryo 1-A'da 130 saniye, Senaryo 2-A'da 150 saniye, Senaryo 1-B'de 120 saniye, Senaryo 2-B'de 135 saniye olduğu bulunmuştur. Kubbe elemanı yangında dumanının depolanması için alan oluşturarak dumanın ana mekanlara yayılımını azaltmakta ve dolayısıyla mevcut güvenli tahliye süresini (ASET) uzatmaktadır. Kubbede doğal havalandırmayı sağlayan pencerelerin açılması yangında dumanın tahliye ederek mevcut güvenli tahliye süresinin (ASET) artmasına sebep olmuştur.
Özet (Çeviri)
Mosques are the places for worship and multifunctional gathering centers for Muslims. The number of mosques in Turkey is about 89 300 and it is still increasing day by day. The mosque is a noteworthy building type in terms of fire research since it hosts many people at the same time, but there is not enough study available in the literature for the fire safety in mosques. Today, the simulation technique has become one of the primary research methods in modern fire science due to its ease of use, fast and sensitive results, as well as the high hazard and cost of real fire tests. Using a simulation software to be able to model the fire growth in large and crowded buildings is one of the most frequently used methods in fire dynamics research. This study is focusing on the consequences of different scenarios of 750 kW fire in the Type 6 Mevlana Mosque with a capacity of 750 people, which is one of the domed mosque projects prepared by Presidency of Religious Affairs. These scenarios include 4 types that are Scenario 1-A (i.e. dome drum windows closed and fire in the ground floor), Scenario 2-A (i.e. dome drum windows open and fire in the ground floor), Scenario 1-B (i.e. dome drum windows closed and fire in the ladies' section), Scenario 2-B (i.e. dome drum windows open, fire in the ladies' section). In these scenarios, the available safe egress time (ASET) was found by examining the effects of smoke, temperature, visibility and flow velocity of gases on people's safety in the first 500-second period from the beginning of the fire. The package program“PyroSim”, which is one of the fire dynamic simulations (FDS) and widely used in academic research, is used in this research. According to the results, it is found that the available safe egress time (ASET) on the ground floor is 220 seconds in Scenario 1-A and 230 seconds in Scenario 2-A. In Scenario 1-B and Scenario 2-B, since the fire don't spread to the ground floor, there is no risk of death or injury in the first 500 seconds on this floor. The available safe egress time (ASET) in the ladies' section is found as 130 seconds for Scenario 1-A, 150 seconds for Scenario 2-A, 120 seconds for Scenario 1-B, and 135 seconds for Scenario 2-B. The dome creates a space for storing the smoke, which is reducing the spread of smoke in the main space and hence raising the available safe egress time (ASET). Opening windows that provide natural ventilation in the dome causes increased available safe egress time by exhausting the smoke in a fire.
Benzer Tezler
- Türkiye'de son dönem cami tasarımında merkezi kubbeli mekân kurgusunun incelenmesi
Analysis of the central domed space design scheme in the recent Turkish mosque architecture
ABDULLAH GEDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- A semi-automatic façade generation methodology of architectural heritage from laser point clouds: A case study on Architect Sinan
Lazer nokta bulutlarından mimari mirasın cephe elemanlarının yarı otomatik modellenmesi: Mimar Sinan üzerine örnek bir çalışma
CEMAL ÖZGÜR KIVILCIM
Doktora
İngilizce
2021
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAİDE DURAN
- Sinan dönemi camilerinin kubbe ve alt destek sistemlerinin dijital stereotomi yaklaşımıyla yeniden ele alınması
Revisiting the dome and lower support systems of the Sinan period mosques with digital stereotomy approach
NECMETTİN SANCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- Klasik dönem Osmanlı cami mimarisinin akustik yönden incelenmesine bir örnek
An example of the acoustic assessment of the Ottoman mosque architecture of the classical period
İBRAHİM HAKKI YİĞİT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ZERHAN YÜKSEL CAN