Geçmişten günümüze Türk yazı dillerinde görülen b>m ses değişimi
B>m voice changes seen in Turkish writing languages from past to present
- Tez No: 673393
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCAN ALKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Türk dilinin tarihî gelişim sürecinde zamanla dildeki iç ve dış sebeplerden ötürü çeşitli ses değişimleri gözlemlenmektedir. Bu ses değişimlerinin ortaya konulması Türk dilinin eski dönemleriyle günümüz Türk lehçeleri arasındaki benzerliklerin ve farklılıkların belirlenmesi açısından önemlidir. Türk dilinde meydana gelen ses değişimlerinden b>m ses değişiminin yazılı dönemde ilk ne zaman ortaya çıktığını belirlemek ve Türk lehçelerindeki kullanım şeklinin ve yaygınlığının belirlenmesi amacıyla yapılan bu inceleme, Türk dilinin yazıyla takip edilebilen süreciyle sınırlandırılmış olup Türk lehçelerindeki b>m ses değişimini konu edinmektedir. Bu incelemede geçmişten günümüze Türk lehçelerinde görülen b>m ses değişimlerinin tespit edilmesi, b>m ses değişiminin nedenleri ve lehçeler arasında sayısal açıdan karşılaştırmalı olarak incelenmesi hedeflenmektedir. İncelemede geçmişten günümüze Türk yazı dillerinde görülen b>m ses değişimine uğrayan kelimeler tespit edilerek sayı bakımından karşılaştırıldı ve bu değişimin nedeni olarak akıcılaşma, süreklileşme, genizsileşme ve benzeşme olaylarına değinildi. İnceleme dört bölümden oluşmaktadır.“Giriş”kısmı olarak incelemede yer alan birinci bölümde Türk dili ve lehçeleri, ünsüzlerin nitelikleri, akıcılaşma, benzeşme, süreklileşme, genizsileşme ve Türk dilinin tarihi hakkında bilgiler verildi. İkinci bölümde geçmişten günümüze Türk yazı dillerinde görülen b>m ses değişikliğine uğrayan kelimeler hangi yazı diline ait ise bir liste halinde ses değişikliğinin nedenleri de açıklanarak gösterildi. Üçüncü bölümde lehçeler kendi grupları arasında b>m ses değişikliğine uğrayan kelimeler yönüyle karşılaştırılarak tablo halinde verildi.“Sonuç”kısmını oluşturan dördüncü bölümde ise inceleme sonucunda elde edilen bilgilerin değerlendirilmesiyle ulaşılan sonuçlara yer verildi. Bu bölümden sonra ise incelemede kullanılan kaynakların yer aldığı Kaynakça bölümü yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
In the historical development of the Turkish language, various sound changes are observed in the language in time due to internal and external reasons. It is important to reveal these sound changes in terms of determining the similarities and differences between the old periods of the Turkish language and today's Turkish dialects. This research which was made in order to determine when b> m sound changes occurred in the written period for the first time and to determine the usage and prevalence in Turkish dialects, is limited to the process of Turkish language that can be followed in writing, and it focuses on the b> m sound change in Turkish dialects. In this research, it is aimed to determine the b> m sound changes seen in Turkish dialects from the past to the present, and to examine the causes of b> m sound change and comparatively numerically between the dialects. In the research, the words with b> m sound changes seen in Turkish written languages from the past to the present were determined and compared in terms of number, and it was mentioned to fluentization, continuity, nasalization and similitude rules as the reason for these changes. The research consists of four parts. In the first part of the study, which is included in the“introduction”part, information about the Turkish language and its dialects, the characteristics of consonants, fluency, similitude, continuity, nasalization and the history of the Turkish language were given. In the second part, the words that have undergone b> m sound changes in Turkish written languages from the past to the present are shown in a list by explaining the reasons for the sound change in which written language they belong to. In the third part, the dialects were compared in terms of the words with b> m sound changes among their groups and they were given as tabulated. In the fourth part, which constitutes the“Conclusion”part, the results reached by evaluating the information obtained as a result of the examination were given. After this section, there is a Bibliography section, which includes the sources used in the study.
Benzer Tezler
- Adana ili Aladağ ilçesi ağız incelemesi
Dialect examination of Aladağ district of adana province
ZÜLEYHA AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSİ SEVİNÇLİ
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- Türk kültüründe sığın (Sığır) törenleri ve kurban geleneği
Cattle (Fallow deer) ceremonies and sacrifice tradition in Turkish culture
REMZİYE GAMZE YUSUFLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Halk Bilimi (Folklor)Çanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANDAN KASIMOĞLU
- 'uzak Col' romanı örneğinde 1930'lu yıllarda Kırgız yazı dili üzerine bir inceleme
A study on the Kyrgyz written language in the 1930s like on the case of the 'uzak col' novel
HİLMİ GÜLENAY
Doktora
Türkçe
2024
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET KORAŞ
- Kütahya merkez ağzı söz varlığı
Vocabulary of Kutahya central dialect
SENEM VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE NUR SIR DÜNDAR