Diyabetik hastaların izleminde öz bakım (the self-care ınventory-revısed) ve öz yönetim algısı (perceived diabetes self-management scale) ölçeklerinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin incelenmesi
Reliability and validity of the turkish versions of self-care inventory-revised and perceived diabetes self-management scale in patients with diabetes mellitus
- Tez No: 673716
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA NUR BARAN AKSAKAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Giriş: Diyabetin tedavisinde, hastaların sorunları ile baş edebilmeleri için öz bakım ve tedavilerini yönetebilecek düzeyde bilgi, öz yeterlilik ve beceriye sahip olmaları çok önemlidir. Gerek öz bakım davranışlarının gerekse diyabet öz yönetiminde kişinin kendine duyduğu güvenin değerlendirilmesi son derece zordur. Psikometrik özellikleri test edilmiş iyi kalitede ölçüm araçları bu konuda sağlık hizmeti sunucularına büyük faydalar sağlamıştır. Diyabetle ilgili son 20 yılda 50'nin üzerinde hasta bildirimli ölçek geliştirilmiştir. Bu çalışmada RDÖBE ve ADÖYÖ 'nin Türkçe versiyonlarının geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Ölçeklerin Türkçe 'ye çevirisi çeviri-geri çeviri yöntemi ile yapıldıktan sonra kültürel ve dil uyarlamasının son basamağı olarak 14 uzman tarafından kapsam geçerliliğini değerlendirilmiş ve uzman komite tarafından ölçeklere son hali verilmiştir. Takibinde Gazi Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Gazi Hastanesi polikliniklerine başvuran 150 tip 1 ve 328 tip 2 diyabet hastasına uygulanmıştır. Ölçeklerin yapı geçerliliği AFA, DFA, yakınsak, ıraksak ve bilinen gruplar geçerliliği ile test edilmiştir. Ölçeklerin güvenirliliğini belirlemek için Cronbach alfa değeri ile iç tutarlılık analizleri yapılmıştır. Test-tekrar test güvenirliliği için sınıf içi korelasyon katsayısı ve spearman korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Bulgular: Çalışmaya dâhil edilen 478 diyabet hastasının yaş ortalaması 49,9±17,2 yıl ve ortalama HbA1c değeri %8,2±1,9'dir. AFA analizleri, tip 1 diyabet grubunda RDÖBE ve ADÖYÖ'nin tek faktörlü yapıları için faktör yüklerinin 0,371 ile 0,794 arasında; tip 2 diyabet grubunda ise RDÖBE ve ADÖYÖ'nin tek faktörlü yapıları için faktör yüklerinin 0,353 ile 0,756 arasında olduğunu göstermiştir. Her iki diyabet grubunda ölçeklerin DFA analizleri sonucu tek faktörlü yapıları doğrulanmış ve uyum indeksleri kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. Ölçeklerin test-tekrar test güvenilirliği için ICC değerleri >0,9 ve tatmin edici düzeydedir. Cronbach alfa değerleri Tip 1 diyabet grubunda RDÖBE için 0,831, ADÖYÖ için 0,784 iken tip 2 diyabet grubunda RDÖBE için 0,785, ADÖYÖ için 0,822'dir. Ölçeklerin iç tutarlılığı tatmin edici düzeydedir. Ayrıca ADÖYÖ ile RDÖBE puanları arasında da orta düzeyde pozitif ilişki saptanmıştır ( r= 0,553; p
Özet (Çeviri)
Introduction: In the treatment of diabetes, having self-efficacy, knowledge, and skills are very important for patients to cope with their problems. It is extremely difficult to evaluate self-care behaviors and self-efficacy in diabetes self-management. Good quality measurement tools with proven psychometric properties have made it easier for healthcare providers. More than 50 patient-reported outcome measures have been developed in the last 20 years about diabetes. In this study, we aimed to evaluate the validity and reliability of the Turkish versions of SCI-R and PDSMS. Material and methods: Turkish version of the scales was developed by using the translation-back translation method. As the last step of transcultural adaptation, the content validity was evaluated by 14 experts, and the scales were finalized by the expert committee. One-hundred fifty type 1 and 328 type 2 diabetes patients admitted to Gazi University Medical Faculty Hospital outpatient clinics were included in the study. The construct validity of the scales was examined by factor analysis (EFA and CFA), discriminant, convergent and known-groups validity. In order to determine the reliability of the scales, internal consistency analyzes were made through Cronbach alpha. The intraclass correlation and Spearman correlation coefficients were examined for test-retest reliability. Results: The average age of 478 diabetic patients is 49.9 ± 17.2 years and the average HbA1c value is 8.2 ± 1.9%. EFA analyzes showed that for type 1 diabetes; factor loads were between 0.371 and 0.794 for single-factor structures of SCI-R and PDSMS. In the type 2 diabetes group, the factor loads were between 0.353 and 0.756 for the single factor structures of SCI-R and PDSMS. As a result of CFA analysis of the scales in both diabetes groups, their single-factor structures were confirmed and fit indices were found to be at an acceptable level. For test-retest reliability, ICC values of the scales are > 0.9 and, and this is a high value. Cronbach's alpha values in the Type 1 diabetes group were 0.831 for SCI-R, 0.784 for PDSMS, while in the type 2 diabetes group it was 0.785 for SCI-R and 0.822 for PDSMS. The internal consistency of the scales is at a satisfactory level. In addition, a moderately positive correlation was found between SCI-R and PDSMS scores (r = 0.553; p
Benzer Tezler
- Diyabetli hastalarda planlı eğitim programının sağlık inancına ve diyabet yönetimine etkisinin incelenmesi
Effectiveness of a planned education program on health belief and diabetes management of patients with diabetes
ASİYE KARTAL
Doktora
Türkçe
2006
Halk SağlığıEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. SÜHEYLA ÖZSOY
- Düşük kardiyak riskli nondiyabetik hemodiyaliz hastalarında HBA1C düzeyi ve koroner arter kalsifikasyonu ilişkisi
Düşük kardiyak riskli nondiyabetik hemodiyaliz hastalarinda HBA1C düzeyi ve koroner arter kalsifikasyonu ilişkisi
EBRU SEVİNÇ
Tıpta Yan Dal Uzmanlık
Türkçe
2010
NefrolojiEge Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCAN OK
- Diabetik nefropatide eritropoietin
Eritropoietin in diabetic nephropathy
DİDEM DERELİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
1999
İç HastalıklarıSağlık Bakanlığıİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ZİYAETTİN GÜNAL
- Diyabetik ayak hastalarında depresyon ve anksiyete düzeyi ve ilişkili faktörler
Depression and anxiety level of patients with diabetic foot and associated factors
YAHYA UTLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Aile HekimliğiAdnan Menderes ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYFER GEMALMAZ
- Diyabetik nöropatik ağrıya yönelik uygulanan refleksoloji masajının hastaların yaşam kalitesi üzerine etkisi
The effect of reflexology massage for diabetic neuropatic pain on the quality of patients
NESİBE ŞİMŞEKOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
HemşirelikSağlık Bilimleri ÜniversitesiHemşirelik Esasları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERDİYE ŞENDİR