Problem davranışların azaltılmasında işlevsel iletişim öğretim sürecinin incelenmesi
An investigation of functional communication training process in reducing problem behaviors
- Tez No: 673832
- Danışmanlar: PROF. DR. YEŞİM GÜLEÇ ASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Problem Davranışlar, İşlevsel İletişim Öğretimi, Davranışsal Beceri Eğitimi, İşlevsel Değerlendirme, Problem Behaviors, Functional Communication Training, Behavior Skills Training, Functional Assessment
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Erken Çocuklukta Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu araştırma, problem davranışların azaltılmasında işlevsel iletişim öğretiminin okul ortamında uygulanması sürecinin ve sonuçlarının incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden vaka çalışması ile gerçekleştirilmiş olup, bu kapsamda problem davranışların azaltılmasında işlevsel iletişim öğretimi ele alınarak, öğretim sürecini oluşturan tüm alt öğelerin ayrıntılı bir şekilde incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın örneklemi amaçlı örnekleme yöntemlerinden kritik durum, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ve ölçüt örnekleme doğrultusunda belirlenerek bir çocuk ve iki eğitimci ile katılımcı grubu oluşturulmuştur. Araştırmacı da sahip olduğu farklı roller bağlamında araştırmanın katılımcılarından birisi olarak yer almıştır. Araştırmacı, araştırma süreci kapsamındaki değerlendirme ve uygulama süreçlerini yürütme rollerini üstlenmiştir. Araştırmada ilk olarak araştırmacı ve tez danışmanı tarafından işlevsel iletişim öğretimi uygulama el kitabı geliştirilmiştir. İşlevsel iletişim öğretimi, el kitabında yer alan aşamalar doğrultusunda katılımcı çocuğun özelliklerine uygun şekilde bireyselleştirilerek yürütülmüştür. Araştırmacı eğitimcilere davranışsal beceri eğitimi yolu ile eğitim vererek, tüm uygulama boyunca danışmanlık yapmıştır. Araştırmanın nitel verileri; görüşme, araştırmacı günlüğü, katılımcı yansıtma formu, işlevsel iletişim öğretimi uygulaması gözlem formu, işlevsel iletişim öğretimi toplantı tutanakları ve işlevsel değerlendirme görüşme formu ile toplanmıştır. Araştırmanın nicel verileri ise öncül-davranış-sonuç (ÖDS) kayıt formu, işlevsel iletişim tepkisi kayıt formu, problem davranış kayıt formu, işlevsel iletişim öğretimi sosyal geçerlik formu, işlevsel iletişim öğretimi uygulama güvenirliği formu ve gözlemciler arası güvenirlik formu ile toplanmıştır. Araştırmanın nitel verileri betimsel analiz ile ve nicel verileri ilgili niceliksel hesaplamalar doğrultusunda analiz edilmiştir. Nitel veri toplama araçlarıyla toplanan veriler araştırmacı tarafından elde edilen veri setleri, araştırma sorularının ortaya koyduğu temalar çerçevesinde incelenmiştir. Belirlenen temalar şöyledir: Tema 1: İşlevsel iletişim öğretimi uygulama süreci. Alt-tema 1:İşlevsel iletişim öğretimi yürütme öncesi planlama süreci, alt-tema 2: İşlevsel iletişim öğretimi yürütme süreci, tema-2: Katılımcı eğitimcilerin kazanımları, tema-3: Katılımcı çocuğun kazanımları, tema 4: Katılımcı eğitimcilerin işlevsel iletişim öğretimine ve uygulanmasına ilişkin görüşleri. Nitel bulgulara göre işlevsel iletişim öğretimi yürütülmesi süreci öncesinde sistematik bir planlama sürecinin gerçekleştirilmiştir. Bulgular işlevsel iletişim öğretimi el kitabında yer alan tüm basamakların hedef öğrenci bağlamında bireyselleştirilerek öğretim sürecinin planlandığı gibi yürütüldüğünü göstermektedir. Bir başka deyişle, sistematik bir planlama ve uygun bir bireyselleştirme ile okul ortamında yürütülen işlevsel iletişim öğretimi sürecinin herhangi bir sorun yaşanmadan planlandığı gibi yürütülebileceği ortaya konmuştur. Niceliksel verilerin grafiksel analizi ise işlevsel iletişim öğretimi uygulamasının katılımcı çocuğun işlevsel iletişim becerilerini artırdığını ve problem davranışlarını azalttığını göstermiştir. Katılımcı eğitimcilerin bu uygulama ile işlevsel iletişim öğretimi uygulamasını yürütme becerilerini kazandığını gösteren bulgulara dayalı olarak, uygulamanın eğitimciler için bir mesleki gelişim kaynağı olduğu söylenebilir. Bunlara ek olarak sosyal geçerlik bulguları katılımcı eğitimcilerin işlevsel iletişim öğretimi uygulamasından memnun kaldıklarını, işlevsel iletişim öğretiminin kolay öğrenilen, etkili, faydalı, maliyeti düşük bir yöntem olduğunu ve ileride kullanmayı düşündüklerini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This research was carried out to examine the intervention process and results of functional communication teaching in the school environment in reducing problem behaviors. The research was carried out as a case study, which is one of the qualitative research methods, and in this context, it was aimed to examine all sub-items that make up the teaching process in detail by considering functional communication teaching in reducing problem behaviors. The sample of the research was determined according to the critical situation, easily accessible situation sampling and criterion sampling, which are purposeful sampling methods, and a participant group was formed with a child participant and two educators. The researcher also took place as one of the participants of the research in the context of the different roles she has. The researcher undertook the roles of conducting the evaluation and implementation processes within the scope of the research process. In the study, a functional communication teaching practice handbook was first developed by the researcher and the thesis advisor. In line with the stages in this handbook, functional communication teaching was individualized in accordance with the characteristics of the participant child and functional communication teaching was carried out. In other words, it has been demonstrated that the functional communication training process which was carried out in the school environment can be carried out as planned with a systematic planning and appropriate individualization.The researcher provided training to educators through behavioral skills training and provided consultancy throughout the entire intervention. Qualitative data of the research; interview, researcher diary, participant reflection form, functional communication teaching intervention observation form, functional communication teaching meeting minutes and functional evaluation interview form. Quantitative data of the study were collected with antecedent-behavior-consequence (ABC) recording form, functional communication response form, problem behavior form, functional communication training social validity form, functional communication training treatment integrity form and inter-observer reliability form. In the research, descriptive analysis method, one of the data analysis methods used for qualitative research methods, was used. The data collected by the qualitative data collection tools were examined within the framework of the data sets obtained by the researcher and the themes revealed by the research questions. The identified themes are as follows: Theme 1: Functional communication training implementation process. Sub-theme 1: Functional communication training pre-planning process, sub-theme 2: Functional communication training implementation process, theme-2: Participating educators' achievements, theme-3: Participating child's achievements , theme 4: Participant educators' views on functional communication training and its implementation. According to the qualitative findings, a systematic planning process was carried out before the functional communication training process. The findings showed that all the steps in the functional communication training handbook were individualized in the context of the target child and the teaching process was carried out. Graphical analysis of quantitative data showed that t functional communication training increased the functional communication skills of the participant child and reduced the problem behaviors. It can be said that the participant educators gained the skills to carry out the functional communication training practice with this practice and that the practice was a professional development resource for educators. In addition, the social validity findings showed that the participant educators were satisfied with the functional communication training application, that functional communication training was an easy-to-learn, effective, useful, low-cost method and they are considering using it in the future.
Benzer Tezler
- Gelişimsel geriliği olan çocukların problem davranışların azaltılmasına işlevsel iletişim öğretiminin sönmeyle birlikte ve sönme olmaksızın uygulanmasının etkililiğinin karşılaştırılması
The Comparison of the effectiveness of functional communication training with and without extinction in recuding problem behaviors of children with developmental disabilities
DİLEK ERBAŞ
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğun problem davranışlarının azaltılmasında ve dersle ilgilenme davranışlarının artırılmasında işlevsel iletişim öğretimin etkililiğinin incelenmesi
The investigation of the efficacy of functional communication teaching to reduction of problem behaviors and increasing on-task behaviors of a child with autism spectrum disorders
YUSUF ALPDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF SAZAK PINAR
- Zihin yetersizliği olan öğrencilerin problem davranışlarının azaltılmasında küçük grupta uygulanan koşula dayalı olmayan pekiştirme uygulamasının etkililiği
The effectiveness of noncontingent reinforcemenet provided insmall group instructional arrangement to decrease problem behaviors of students with instructional disabilities
ALİ ŞENKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM TOPER
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların problem davranışlarının azaltılmasında yapılabilirliği yüksek istekte bulunmanın etkileri
Effectiveness of high probability request sequence in the decreasing of problem behaviors with autism spectrum disorder
ŞERİFE ŞAHİN
- Otizm spektrum bozukluğu olan okulöncesi çocuklarda ortamlar arası geçişlerdeki problem davranışların azaltılmasında videoyla model olmanın etkililiği
Effectiveness of video modeling in reducing problem behaviors in the transitions between environments in preschool children with autism spectrum disorder
ELİF SANAL ÇALIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiUygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ERGENEKON