Türkiye' de ekonomik rekabetçilik için bölgesel sektörel kümelerin rolü
The role of regional sectoral clusters for economic competitiveness in Turkey
- Tez No: 675284
- Danışmanlar: PROF. DR. BİLGE ARMATLI KÖROĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Bu araştırma ekonomik rekabetçilik ve sektörel kümelenmeler arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için Türkiye'de İBBS3 düzeyinde, NACE Rev.2 (tekli dijit) kapsamında yapılmıştır. Bu kapsamda İBBS3 düzeyinde rekabetçi sektörlerin belirlenmesi için Türkiye'de il bazında NACE Rev.2 göre 2010-2016 yılları ciro değerleri kullanılmıştır. Burada rekabetçi sektörleri belirlemek için evrimselci yaklaşımla konuyu ele alabilmek bağlamında shift share analizi kullanılmıştır. Yine aynı düzeyde ve aynı sektörel kapsamda kümelenmelerin belirlenmesinde girişim sayıları kullanılarak üç yıldız yöntemi ile analiz yapılmıştır. Bu çalışmanın veri seti Türkiye, İBBS3 düzeyinde TÜİK Veri Araştırma Merkezi'nde bir fiil çalışılarak yazar tarafından oluşturulmuştur. İlgili analizler de bu merkezde yazar tarafından yapılmıştır. Kullanılan veri seti TÜİK tarafından 2018 yılında ilk kez idari kayıtlara dayalı olarak 2009-2019 yılları için üretilmiş tam sayı sonuçlarını içermektedir. Bu nedenle bu çalışma rekabetçilik ve kümelenme konularında Türkiye'de il düzeyinde yapılmış ilk çalışma olmakla birlikte, idari kayıtlara göre tam sayım sonuçlarını kullanan ilk çalışmadır. Çalışma kapsamında analiz sonuçları ArcGIS programına bilgi sistemi sunacak şekilde aktarılmış ve kümelenmeler ile rekabetçilik arasındaki ilişkiler Türkiye coğrafyası üzerinden 16 sektör için ayrı ayrı incelenmiştir. Bu ilişkileri açıklayabilmek için ArcGIS programı aracılığı ile 16 sektör kapsamında yapılan haritaları, 4 grup içinde 6 ana başlık altında açıklamayı sağlayan bir matris kullanılmıştır. 16 sektör için oluşturulan bu matris sayesinde tüm sektörleri bir arada inceleyebilmek için kümelenme ve rekabet ilişki boyutunu (İB değeri) açıklayan bir endeks geliştirilmiştir. Bu İB değeri araştırma sorularının cevabını üretmeyi başarmıştır. Sonuç olarak; genel bir tez olan“kümelenmelerin rekabetçiliği desteklediği”durum, Türkiye'de NACE Rev.2 kapsamında tüm sektörlerde benzer etkiyi göstermemektedir. Kümelenmelerin rekabetçilikteki rolü sektör türlerine göre farklılık göstermektedir. Bölgesel olarak, kümelenmelerin rekabetçiliğe dönüştüğü alanlar Türkiye coğrafyası üzerinde belirli odaklar ile sınırlı kalmaktadır. Sektörel kümelenmelerin rekabetçiliğe dönüşmediği durumun ortaya çıktığı bölgesel dağılım, Türkiye coğrafyası üzerindeki hakim durumu ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
This research aimed to determine the relationship between economic competitiveness and sectoral clusters according to the criterion of Nomenclature of Territorial Units for Statistics (NUTS) level 3 regions in Turkey by using NACE Rev. 2 (single-digit code). In this context, the revenue values were used to determine the competitive sector in the period between 2010 to 2016 according to NACE Rev. 2 NUTS level 3 regions in Turkey. Therefore, the shift-share analysis was used to determine the competitive sectors with an evolutionary approach. Also, depending on the number of enterprises, the three-star method is used to identify the same level and sectoral scope clusters. The author established this data set of the NUTS level 3 regions in Turkey by studying at the Turkish Statistical Institute (TURKSTAT). Besides, the relevant analyzes were produced by the author at TURKSTAT. This data set includes the whole number of results produced between 2009 and 2019 based on administrative records initially released in 2018 by TURKSTAT. Therefore, this study is the first study conducted on the competitiveness and clusters at the provincial level in Turkey. It is the first study using full census results according to administrative records. In this study, the results have been transferred to the information system on ArcGIS software. By transferring the information, the relation between clusters and competitiveness was examined separately for over 16 sectors in the regions of Turkey. Through the ArcGIS program, a matrix was used to explain these relationships, the maps prepared within the scope of 16 sectors under six main headings in four groups. An index developed to explain the clustering and competitive relationship dimension (IB value) that examines all sectors together through the matrix created for 16 sectors. The research questions were answered successfully by using the IB value. As a result, a general thesis known as“the competitiveness supports the clusters”is not showing similar effects in all sectors in Turkey within the scope of NACE Rev. 2. The role of clusters in competitiveness varies according to sector types. The competitiveness is limited regionally, and the clusters particularly evolved in focal points of different regions in Turkey. The regional distribution on the sectoral clusters that have not transformed to competitiveness indicates that the leading condition in Turkey.
Benzer Tezler
- Küme oluşum ve gelişim sürecinde belirleyiciler: İstanbul mobilya sektörü örneği
Formation and evolution determinants of clusters: the case of a furniture cluster in İstanbul
BURCU MÜDERRİSOĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE FERHAN GEZİCİ KORTEN
- Bölgesel gelişme için sektörel rekabetçilik: TRC2 Diyarbakır-Şanlıurfa bölgesi
Sectoral competitiveness for regional development: TRC2 Diyarbakır-Şanlıurfa region
ZÜHAL ÇELEBİ DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiBölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN ERKUT
- Sanayi kümelenmesi yaklaşımı içerisinde Ankara Ostim medikal sanayi kümelenmesinin değerlendirilmesi
The evaluation of Ankara Ostim medical industry in the industry cluster approach
KÜBRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DEMET EROL
- Teknoloji geliştirme bölgelerinin hizmet kalitesinin ölçümü: Türkiye genelinde bir uygulama
Measurement of the service quality at the science and technology parks: An application in Turkey
MEHMET AKİF ÖZYURT
Doktora
Türkçe
2020
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÖZKOL
- Türkiye ile Rusya arasındaki iki taraflı yatırım anlaşması çerçevesinde Rusyada yatırım
Investments in russia within the framework of bilateral investment agreement between Turkey and Russia
ARSEN TOMA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Ekonomiİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Hukuku ve Avrupa Birliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EBRU ŞENSÖZ MALKOÇ