Figurative language competence of Turkish young adults with down syndrome: An analysis of idiom comprehension and interpretation
Down sendromlu genç Türk yetişkinlerde değişmeceli dil yetkinliği: Deyimlerin algılama ve anlamlandırılmaları üzerine bir inceleme
- Tez No: 676235
- Danışmanlar: PROF. DR. S. NALAN BÜYÜKKANTARCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Türkçe deyim kavrama, deyim sınıflandırması, hafif düzey Down sendromu, Down sendromlu genç yetişkinler, tipik gelişim gösteren akranlar, Turkish idiom comprehension, idiom categorization, mild-level Down syndrome, young DS adults, typically developing peers
- Yıl: 2021
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Bu çalışma, hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip Down sendromlu genç Türk yetişkinlerin imgesel dil kullanımı bağlamında deyim anlamlandırmalarını normal gelişim gösteren kronolojik ve zihinsel yaştaki yaşıtlarıyla karşılaştırmalar yaparak açıklamayı amaçlanmaktadır. Çalışmanın kuramsal temelleri Levorato ve Cacciari'nin (1995, 1999) Bütüncül Ayrıntılama Modeli ve Ortony ve arkadaşlarının öne sürdüğü (1985) Dil Deneyimi Hipotezi'ne dayanmaktadır. 6 tane birinci dereceden ve 6 tane üçüncü dereceden deyim olmak üzere sınıflandırılmış 12 adet bilinirlik düzeyi yüksek ve 12 adet bilinirlik düzeyi düşük deyim, deyim-görsel eşleştirme ve bağlam-içi deyim değerlendirme uygulamaları ile test edilmişlerdir. Tüm katılımcıların zihinsel düzeylerini belirlemek için Stanford Binet Zekâ Testi: Dördüncü Basım kullanılmıştır. Uygulanan testlerin sonuç analiz bulguları, Down sendromlu bireylerde deyimlerin imgesel olarak anlamlandırılmasının kronolojik olarak eşleştirilmiş ve tipik olarak gelişim gösteren akranlarına göre önemli ölçüde daha zayıf olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, Down sendromlu katılımcılar tipik gelişim gösteren ve zihinsel yaş olarak eşleştirilmiş akranlarıyla benzer performanslar sergilemiştir. Test edilen deyim türleri ile ilgili olarak, DS grubundaki katılımcıların bilinirlik düzeyi yüksek birinci dereceden deyimlerde daha iyi bir performans gösterdikleri gözlenmiştir. Bu da, deyimlerin bilinirlik düzeyi ve anlamsal derecesinin önemli etkenler olduğu anlamına gelmektedir. Buna ek olarak, çalışmanın sonuçları Bütüncül Ayrıntılama Hipotezini de doğrulamakta ve bir adım daha ileri taşıyarak Down sendromlu bireylerin, tıpkı tipik olarak gelişim gösteren akranları gibi, bir deyimin imgesel anlamını yorumlarken bağlamdan yararlanabildiğini göstermektedir. Bu çalışmanın, dilbilim alanının yanı sıra, Down sendromlu bireylerin hayatında eğitim ve tedavi edici yaklaşımlarıyla önemli bir yere sahip özel eğitim uzmanları, dil ve konuşma terapistleri, öğretmenler ve ailelerin dil-temelli bakış açılarına ve uygulamalarına da katkı sağlayacağı öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
With a particular emphasis on idiom interpretation, the present dissertation aims at explaining the figurative comprehension of Turkish young adults with mild-level Down syndrome, comparing them with their typically developing chronological and mental age peers. Based on the two main hypotheses, i.e., Global Elaboration Model by Levorato and Cacciari (1995, 1999) and the Language Experience Hypothesis by Ortony et al. (1985), the study focuses on the performances of each group of subjects in a comparative manner. The data collection tools, composed of 12 familiar and 12 unfamiliar idioms, which are categorized in 6 first-degree and 6 third-degree idiom groups, have been tested with idiom-picture matching and in-context tasks. To evaluate the mental scores of all participants, Stanford Binet Intelligence Scale: Fourth Edition has been used. The findings elicited after the analyses of the applied task results demonstrate that the figurative comprehension of idioms was significantly weaker in individuals with Down syndrome than chronologically-matched typically developing controls. However, the participants with DS exhibit similar performances to those of the typically developing mental age peers. In relation to the types of tested idioms, the better performances of the DS group subjects have been observed in the comprehension of familiar and first-degree idioms, meaning that the familiarity and the semantic degree of idioms significantly mattered. The findings of the study also provide that as the mental age of the DS participants increases, so does their idiom interpretation increase. Additionally, the findings confirm the Global Elaboration Model and, taking it one step further, show that use of context is another facilitating factor for DS individuals, just as it is for typically developing subjects. The study, besides the field of linguistics, also contributes to the language-based visions and practices of special education experts, speech and language therapists, teachers and families, whose educational and therapeutic approaches matter in the lives of individuals with DS.
Benzer Tezler
- İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları
The capacity of the primary students' usage of metaphors in the speaking and writting expression
PINAR GİRMEN
- Early acquisition of figurative competence: Comprehension of idiomatic expressions in Turkish between seven and eleven years of age
Erken dönem imgesel yeti edinimi: Türkçe deyimsel ifadelerin yedi ve onbir yaş arasında anlaşılma süreçleri
ABDURRAHMAN KARA
Doktora
İngilizce
2015
DilbilimHacettepe ÜniversitesiDilbilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NALAN BÜYÜKKANTARCIOĞLU
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yabancıların eşdizimsel örüntüleri algılamaları
Collocational perceptions of foreigners in teaching Turkish as a foreign language
BEGÜM SARIDEDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiYabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ELMALI
- Resim sanatında figüratif ve soyut biçimlerin birlikteliği: Jenny Saville örneği
The combination of figurative and abstract forms in painting: The case of Jenny Saville
FUNDA YERLİKAYA
- Modern dönemde Hz. Peygamber'e övgü şiirlerinde Bedî sanatlar: (Muhammed Halîl el-Hatîb en-Nîdî örneğinde) etimolojik ve semantik açıdan bir inceleme
The bedie (Figurative) arts in the poetry of prophetic praises in the modern era: 'Muhammad Khali̇l al-Khati̇b al-Nidi' as a model: A semantic, rhetorical and vocal
LAMYAA YASEEN HAMZAH
Doktora
Türkçe
2024
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KHATTAB AHMED MAHMOUD KHATTAB