Geri Dön

Tohumdan yetişme bazı Lycium barbarum L. ve Lycium ruthenicum M. goji berry genotiplerinde melezleme yoluyla ümitvar yeni genotiplerin geliştirilmesi

Development of new hopeful genotypes through hybridization in some Lycium barbarum L. and Lycium ruthenicum M. goji berry genotypes growing from seeds

PDF İndir

  1. Tez No: 676755
  2. Yazar: ERDAL SÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HALİT YETİŞİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Goji Berry, kurt üzümü, Lycium barbarum, Lycium ruthenicum, melezleme, Goji Berry, Wolfberry, Lycium barbarum, and Lycium ruthenicum, hybridization
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Erciyes Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 175

Özet

Goji Berry, Solanaceae familyasının Lycium cinsi içinde, Lycium barbarum L., Lycium chinense M. ve Lycium ruthenicum M'un da dahil olduğu yaklaşık seksen türün genel bir adıdır. Goji Berry bitkisi, meyvelerinin içerdiği yüksek besin değerleri yönünden oldukça büyük bir öneme sahiptir. Tohumdan yetişme L. barbarum L. bitkileri ile tür içi (kısmi diallel) ve L. barbarum L. ve L. ruthenicum M. türleri arasında da karşılıklı (resiprokal) melezleme çalışmaları ile çeşit oluşumuna kaynaklık edecek ümitvar genotiplerin geliştirilmesini amaçlayan bu çalışma 2017-2020 yılları arasında Kayseri'de yürütülmüştür. Çalışmada temel olarak, seçilen ebeveynler arasında melezlemeler yapılmış, melezlemeden elde edilen bitkilerin ve meyvelerinin morfolojik ve fenolojik gözlemleri, pomolojik ölçümleri ve kimyasal içerik analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar ebeveynleri ile karşılaştırılarak, ebeveyn ortalamalarını aşan melez bitkilerin ümitvar genotipler olarak seçilmesi yoluna gidilmiştir. Melezleme çalışmalarında ebeveyn olarak 5 adet L. barbarum ve 1 adet L. ruthenicum bitkisi kullanılmıştır. Türiçi melezlemelerden elde edilen tohum sayısı türlerarasına göre iki kat olurken, çimlenme oranı, türiçi melez tohumlarda % 77.2, türlerarası melez tohumlarda % 10.6 olmuştur. Melez bitkilerde, tomurcukların ilk açması 2019 ve 2020 yıllarında sırasıyla 15 Mart ve 22 Martta, ilk çiçeklerin açması 2019 ve 2020 yıllarında sırasıyla 9 Ağustos ve 6 Mayıs tarihlerinde gerçekleşmiştir. L. barbarum ve L. ruthenicum türleri arasında yapılan melezlemelerden 4 bitki elde edilmiştir. Morfolojik olarak çok dikenli ve yayvan taç yapısına sahip olan L. ruthenicum'a göre bitki taç yapısının, sürgünlerin ve yaprakların büyüdüğü, sürgünlerde diken sayısının azaldığı ve boğum aralarının uzadığı tespit edilmiştir. Melez bitkilerde meyve boyu 9.59 ± 0.12 mm - 24.64 ± 0.06 mm, meyve eni 8.35±0.05 mm - 11.39 ± 0.12 mm, meyve eti kalınlığı 1.07 ± 0.01 mm - 1.53 ± 0.03 mm, meyve eti sertliği 0.22±0.04 kg - 0.46±0.01 kg, meyve dış rengi L* değeri 35.83 ± 0.67 - 47.58 ± 1.33, a* değeri 19.61±0.57 - 32.47±0.84, b* değeri 12.16 ± 0.49 - 21.52±0.01, yirmi adet meyve ağırlığı 9.32 ± 0.23 g - 24.73 ± 0.21 g, bir adet meyve ağırlığı 0.47±0.01 - 1.24±0.01 g, meyvelerde raf ömrü 3.8 ± 0.17 gün - 9.5±0.29 gün, meyvelerde SÇKM miktarı 11.8±0.22 - 21.07±0.41, meyve suyu pH değeri 4.56±0.06 - 5.55±0.06, Titreedilebilir asitlik (TA) % 0.27±0.01 - % 0.66±0.02, verim değerleri 81.66 g - 428.61 g aralığında gerçekleşmiştir. Meyve büyüklüğü yönünden 14*17-5, 14*17-11, 14*17-13, 14*17-15 ve 14*17-20 numaralı melez bitkiler, meyve ağırlığı yönünden 14*17-20, 17*35-21, 14*33-12 ve 14*33-20 numaralı melez bitkiler, meyve muhafaza süresi yönünden 14*17-10, 14*17-11, 14*17-13, 14*33-15 ve 14*35-3 numaralı melez bitkiler ebeveynlerine göre oldukça üstün performans göstererek ümitvar genotipler olarak belirlenmişlerdir. Sınırlı bir genetik çeşitlilik içinde seçilen Goji Berry genotipleri arasında yapılan melezleme çalışmasında meyve özellikleri açısıdan ebeveynlerden daha iyi melez genotiplerin elde edilmiş olması melezleme ile özelliklerin geliştirilebileceğini göstermiştir. Ayrıca, L.barbarum ve L.ruthenicum arasında yapılan melelemelerden bitki elde edilebilmesi bu iki türün melezlenebileceğini göstermiştir.

Özet (Çeviri)

Goji Berry is a generic name for about eighty species in the genus Lycium of the Solanaceae family, including Lycium barbarum L., Lycium chinense M. and Lycium ruthenicum M. Goji Berry has a great importance in terms of high nutritional values of its fruits. This study, aimed to development of promising genotypes that will lead to production of varieties by hybridization studies in the species of L. barbarum partial (diallel) and between L. barbarum and L. ruthenicum species produced from seeds was conducted in Kayseri between 2017-2020. In the study, hybridization were done between selected parents, morphological and phenological observations, pomological measurements and chemical content analyzes of the plants and fruits obtained from the crossing were carried out. By comparing the obtained results with their parents, hybrid plants exceeding the parental averages were selected as promising genotypes. In hybridization studies 5 L. barbarum and 1 L. ruthenicum plants were used as parents. While the number of seeds obtained from intraspecific crosses was twice that of interspecies, the germination rate of seeds was % 77.2 in intraspecific hybrid seeds and % 10.6 in interspecies hybrid seeds. In hybrid plants, first blooming of the buds were observed in the years 2019 and 2020 in order of March 15th and March 22nd. The first blossom of the flowers was observed in the years 2019-2020 in order of August 9th and May 6th. Four plants were obtained from crosses between L. barbarum and L. ruthenicum species. According to L. ruthenicum, which has a very spiny and flattened canopy structure morphologically, it was determined that the hybrids has larger canopy, shoots and leaves, the number of thorns on the shoots decreased and the internodes lengthened. İn hybrid plants; fruit height varied between 9.59 ± 0.12 mm – 24.64 ± 0.06 mm, fruit width between 8.35± 0.05 mm – 11.39 ± 0.12 mm, fruit flesh thickness between 1.07± 0.01 mm -1.53± 0.03 mm, fruit flesh hardness 0.22±0.04 kg – 0.46 ± 0.01 kg, outer color of fruit L* value between 35.83 ± 0.67 -47.58 ± 1.33, a * value between 19.61 ± 0.57 – 32.47 ±0.84, b* value between 12.16 ±0.49 -21.52 ±0.01, 20 fruit weight between 9.32 ±9.32 ± 0.23 g – 24.73 ± 0.21 g, shelf life in fruits between 3.8 ± 0.17 days – 9.5 ± 0.29 days, total soluble solid (TSS) quantity in fruits between 11.8 ± 0.22 – 21.07 ± 0.41, fruit juice pH value between 4.56 ± 0.06 -5.55 ± 0.06, titrable acidity (TA) between % 0.27 ± 0.01 - % 0.66 ± 0.02, and yield between 81.66 g/plant -428.61 g/plant. Hybrid plants numbered 14*17-5, 14*17-11, 14*17-13, 14*17-15 and 14*17-20 in terms of fruit size, 14*17-20, 17*35-21, 14*33-12 and 14*33-20 in terms of fruit weight, 14*17-10, 14*17-11, 14*17-13, 14*33-15 and 14*35-3 in terms of fruit shelf life, hybrid plants were determined as promising genotypes by showing quite superior performance compared to their parents. In the crossbreeding study between Goji Berry genotypes selected within a limited genetic diversity, the fact that better hybrid genotypes were obtained from the parents in terms of fruit characteristics showed that traits could be improved by crossing. In addition, the results showed that although it is limited, crossing between L. barbarum and L. ruthenicum is possible and hybrid individuals can be produced.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    484466

    Eskişehir-Tandır mevkiindeki karaçam (Pinus nigra subsp. pallasiana) gençleştirme çalışmalarının tohum ağacı doğal gençleştirme yöntemi bakımından değerlendirilmesi

    Application of the seed tree regeneration method in Anatolian black pine (Pinus nigra subsp. pallasiana) in Tandir-Eskisehir

    MEHMET KALKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA YILMAZ

  2. Tez No

    689492

    Tuzlu koşullar altında kum zambağı (Pancratium maritimum L.) tohumlarının çimlenmesi ve soğan oluşumu üzerine bitki büyüme düzenleyicilerinin etkilerinin belirlenmesi

    Determination of the effects of plant growth regulators on growth and bulblet formation of sea daffodil (Pancratium maritimum L.) seeds under saline conditions

    MEHMET KELKİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    ZiraatÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ARDA AKÇAL

  3. Tez No

    549831

    Farklı ekim zamanlarının kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) verimi ile bazı tarımsal özelliklerine etkisi

    Effect of different sowing dates on the grain yield and some agronomical characteristics of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.)

    MUSTAFA NAJDAHT ALI ALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatSelçuk Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NECDET AKGÜN

  4. Tez No

    434897

    Bazı çörek otu (Nigella sativa L., Nigella damascena) genotiplerinde tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi

    Determination of agricultural and quality characters some of black cumin (Nigella sativa L., Nigella damascena) genotypes

    ZEYNEP ÜRÜŞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    ZiraatAtatürk Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TAŞKIN POLAT

  5. Tez No

    434108

    Iğdır ekolojik koşullarında farklı kinoa (Chenopodium quinoa Willd.) çeşit ve populasyonlarının tohum verimi ve bazı özelliklerinin belirlenmesi

    Determination of seed yield and some characteristics of different quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) variety and populations in Igdir ecological conditions

    AHMET EREN KIR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    ZiraatIğdır Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SÜLEYMAN TEMEL

Geri Dön