Türk siyasi hayatında Memduh Şevket Esendal
Memduh Şevket Esendal in Turkish political life
- Tez No: 676939
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDAL AYDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 327
Özet
Türk edebiyatının yanı sıra, Türk siyasi tarihinin de önemli isimlerinden biri sayılan Memduh Şevket Esendal, imparatorluktan ulus devlete geçiş dönemlerine tanıklık etti. Ömrünün büyük bir bölümü politik mücadele ve bürokratik görevlerle geçti. Yirmili yaşlarında iken anayasalı monarşinin yeniden tesisi amacıyla girdiği İttihad ve Terakki Cemiyeti ile başlayan ve ölümüne kadar devam eden yaklaşık yarım asırlık politika hayatındaki ülküsü, devlete hizmet üzerine kuruldu. İttihadcılıktan ulusal hareket saflarına evirilişinin iyi bir örneğini teşkil eden Esendal, I. TBMM'nin yurt dışına gönderdiği ilk elçi olma vasfına sahiptir. Esendal'ın, Ankara Hükümetini temsil göreviyle 1920'de başlayan elçilikleri, aralardaki bazı kesintilerle birlikte 1941 yılına kadar devam etti. Esendal, 1941'de vefat eden Bilecik Milletvekili Salih Bozok'tan boşalan yere, CHP Bilecik milletvekili seçildi. 1942-1945 yılları arası CHP Genel Sekreteri oldu. Esendal, CHP'de dengeleri değiştirmek ve yeni bir güç merkezi meydana getirme gayretinde oldu. Bu amaçla 1943 Genel Seçimlerinde, genç münevverlerin mebus olmalarını sağlayarak parti içi murakabenin yolunu açtı. II. Dünya Savaşı sonunda Türkiye'nin, Almanya ve Japonya'ya savaş ilanı hususunda, TBMM'ye sunulan takrirlere imza attı. 1950 seçimlerinde meclise giremeyen Esendal, böylelikle siyasi hayatına son noktayı koydu. Memduh Şevket Esendal her ne kadar Cumhuriyet ideolojisini şekillendiren kadronun içinde etkin bir rol almamış gibi gözükse de ifa ettiği bürokratik ve siyasi görevleri, onu, Cumhuriyet ideolojisinin inşa sürecinde, önemli vazifeleri yerine getirmiş bir şahsiyet olarak karşımıza çıkartmaktadır. Nevi şahsına münhasır bir yaşam tarzı olan Memduh Şevket Esendal, Meşrutiyet Dönemi'nin solidarist yaklaşım biçimini destekleyen ve çok partili sisteme karşı olan“Mesleki Temsil”düşüncesinin temsilcisiydi. O, dönemin entelektüellerinden farklı olarak sanayileşmeye karşı olduğu gibi toprak medeniyetinin de savunucusuydu. Türk tarihi, dili ve geleneklerine duyduğu ilgiyle, kültürel bir milliyetçiydi.
Özet (Çeviri)
Memduh Şevket Esendal, who has been considered one of the important figures in Turkish political history as well as Turkish literature, witnessed the transition from empire to nation-state. He spent most of his life with political struggles and bureaucratic tasks. His ideal of nearly half a century of politics, which started with his participation in Committee of Union and Progress in his twenties to restore the constitutional monarchy, and continued until his death, was founded on service to the state. Esendal, who is a good example of the transformation from the Unionism to the national movement ranks, has the qualification of being the first ambassador sent abroad by the First Grand National Assembly of Turkey. Esendal's embassies, which started in 1920 with the duty of representing the Ankara Government, continued until 1941, with some interruptions. Esendal was elected Member of Parliament for Bilecik from CHP for the place vacated by Salih Bozok, MP for Bilecik, who passed away in 1941. He became the General Secretary of CHP between 1942 and 1945. Esendal tried to change the balances in CHP and create a new power centre. For this purpose, in the 1943 general elections, Esendal paved the way for internal party scrutiny by enabling young intellectuals to become deputies. At the end of the Second World War, he signed the declarations submitted to the Grand National Assembly of Turkey on Turkey's declaration of war against Germany and Japan. Esendal, who could not enter the parliament in the 1950 elections, thus put an end to his political life. Although Memduh Şevket Esendal did not seem to have played an active role in the staff that shaped the ideology of the Republic, the bureaucratic and political tasks he performed show him as a person who fulfilled important duties in the process of building the Republican ideology. Memduh Şevket Esendal, who had a unique lifestyle, was the representative of the“Professional Representation”idea, which supported the solidarist approach of the Constitutional Period and opposed the multi-party system. Unlike the intellectuals of his time, he was an advocate of land civilization but not of industrialization. He was a cultural nationalist, with an interest in Turkish history, language and traditions.
Benzer Tezler
- Celâleddin Ezine'nin hayatı, eserleri ve sanat anlayışı
Celaleddin Ezine's life, works and art understanding
SILA KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSinop ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİM ŞERMET
- Orhan Kemal'in hayatı, eserleri ve Orhan Kemal uyarlamalarının Türk sinemasındaki yeri
Orhan Kemal: The life, works and adaptations of his novels in the Turkish cinema
RAHŞAN YILDIZ EYİGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Radyo-TelevizyonMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSinema Televizyon Ana Sanat Dalı
DOÇ. ASİYE KORKMAZ
- Fritz Neumark'ın hayatı ve iktisadi görüşleri
Fritz Neumark's life and economic views
ABDURRAHMAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
EkonomiTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKER ŞİMŞEK
- Türk siyasi hayatında XII. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi (15 Ekim 1961-10 Ekim 1965)
XII. term Turkish Grand National Assembly in Turkish political life (15 October 1961-10 October 1965)
MEHMET ZAFER YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. FATMA ACUN
- Türk siyasi hayatında Recep Peker
Başlık çevirisi yok
NİLGÜN NURHAN PEKÖZ KARA
Doktora
Türkçe
1999
Siyasal BilimlerDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN AYBARS