Hayâlî Bey Dîvânı (inceleme-tenkitli metin-dil içi çeviri)
Diwan of Hayâlî (analysis-critical edition-intralingual translation)
- Tez No: 677434
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FURKAN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Dîvân, metin tenkidi, Hayâlî Bey, soyağacı yöntemi, stemma, dil içi çeviri, Dîvân, textual criticism, critical edition, Hayâlî Bey, Geneogical Method/Stemmatics, stemma, intralingual translation
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1107
Özet
Edebiyatımızda duyuş, hassasiyet ve hayal bakımından büyük İran şairi Hâfız-ı Şîrâzî (ö. 1390 (?))'ye benzetilen, Bâkî (ö. 1600) gelene kadar devrinin“Melikü'ş-Şu'arâ”sı olarak anılan Hayâlî Bey (ö. 1557)'in elimizdeki tek eseri olan Dîvân'ı ilk defa 1945 yılında merhum Ali Nihat Tarlan tarafından tenkitli metin olarak neşredilmiştir. Yapılan bu metin neşri ülkemizde ilk tenkitli metin çalışması olarak kabul edilmiş ve daha sonraki metin neşri çalışmalarına örnek teşkil etmiştir. O zamandan günümüze dek Hayâlî Bey Dîvân'ı ile alakalı çeşitli kitaplar, makaleler, tezler, incelemeler yapılagelmiştir. 1945 yılından bu zamana kadar yurt içi ve yurt dışında bulunan kütüphanelerdeki katalogların yenilenmesi, hatta yeniden oluşturulması yeni nüshaların keşfedilmesine sebep olmuş; böylelikle eseri yeniden ele almak için uygun zemin oluşmuştur. Sadece 16. yüzyılın değil bütün Osmanlı Edebiyatı'nın en müstesna şairlerinden biri olan Hayâlî Bey'in Dîvân'ına gerekli ehemmiyetin verilmesi niyetiyle çalışılan bu tezde, ilk olarak şairin bilinen tüm divan nüshalarının tespit edilmesi amaçlanmış ve bu doğrultuda 48 dîvân nüshası temin edilmiştir. Nüshaların değerlendirilmesi sonucunda stemma oluşturulmuş ve 8 farklı nüsha ailesinden gelen nüshalarla tenkitli metin kurulmuştur. Daha sonra metnin adeta sağlaması da sayılabilecek dil içi çevirisi yapılmıştır. Elde edilen bulgular ve Tarlan neşriyle olan farklılıklar sonuç kısmında değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In our literature, Hayâlî Bey (d. 1557) was compared to the great Persian poet Hâfız of Shiraz (d. 1390 (?)) in terms of sensation, sensitivity and imagination and was referred to as the“Sultan of poets”of his era until Baki (d. 1600) was came. Dîvân, which is the only work of Hayâlî Bey we have, was first published in 1945 by the late Ali Nihat Tarlan as a critical text. This text publication has been accepted as the first critical text study in our country and set an example for later text publication studies. Since then, various books, academic articles, theses and studies have been made about Hayâlî Bey's Dîvân. Renewal and even reconstruction of catalogs in libraries in Turkey and abroad since 1945 has led to the discovery of new copies; Thus, a suitable ground was formed to reconsider the work. This thesis has been studied with the intention of paying the necessary attention to Hayâlî Bey's Dîvân, who is one of the most exceptional poets of not only the 16th century but also of all Ottoman Literature. In this thesis, first of all, it was aimed to determine all known divan copies of the poet and 48 copies of the diwan were provided in this direction. As a result of the evaluation of the copies, the text was created and a critical text was established with the copies coming from 8 different copy families. Later, an intralingual translation, which can be considered as providing the text, was made. The results obtained and differences with the publication of Tarlan are evaluated in the conclusion section.
Benzer Tezler
- Sebzî Divanı (inceleme-tenkitli metin)
Sebzî Divani (textual analysis-critisize text)
HAKAN YEKBAŞ
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AKKAYA
- XVIII.YY.dîvân şâiri Halil Nûrî Bey hayatı, eserleri, edebî kişiliği ve dîvânının tenkitli metni (inceleme-metin)
Başlık çevirisi yok
ZEHRA KÜRT
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET MERMER
- 18.yüzyıl şairi Rıfki ve Divanı (tenkitli metin ve inceleme)
18th century poet Rifkî and Divân (critical text and analysis)
İREM SÖNMEZ DEĞİRMENCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSRAFİL BABACAN
- Za'ifi, Gülşen-i Si-Murg: İnceleme - tenkitli metin
Zaifi, Gulsen-i Si-Murg: Analysis - critical text
BERRİN UYAR AKALIN
Doktora
Türkçe
2001
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN YILDIRIM
- Taşlıcalı Yahyâ Bey Divanı (inceleme-tenkitli metin-nesre çeviri-sözlük)
The divan of taşlicali Yahya Bey (study-criticized text-translation to prose-dictionary)
ESRA BOZYİĞİT
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ZÜLFE