Ukrayna ve Türk kültüründe kutsal mekan olarak 'ev'
'house' as a sacred space in Ukrainian and Turkish culture
- Tez No: 677569
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK TÜRKYILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Ev çoğunlukla maddi kültürünün unsuru olarak görüldüğü için, genellikle mimarlık, etnografya ve arkeoloji gibi bilimler tarafından araştırılmaktadır. Ancak, Halk Bilimi evi tamamen farklı bir açıdan ele almaktadır. Çünkü ev sadece barınma ihtiyacına bir cevap değildir. Evin mimari bir yapı olduğu gerçeğine ek olarak, bunun ontolojik bir önemi vardır. Her insan evinde doğar, yaşar, hayatının büyük bir kısmını orada geçirir ve ölür. Her insanın dünyaya yolculuğu evinin kapısından başlar ve herkesin sonunda geri döneceği yer de onun doğduğu evidir. Bu nedenle, hem Türk hem de Ukrayna kültüründe ev kutsal bir mekan olarak kabul edilmektedir. Ev ve evin iç unsurları kutsal anlamını, bunlarla ilişkili çeşitli inançlar, gelenekler ve ritüeller sayesinde kazanmaktadır. Böylelikle bu tez çalışması, evi manevi kültürünün bir parçası olarak ele alıp hem Türk hem de Ukrayna kültüründeki evle ilgili inanç ve uygulamaları karşılaştırmalı olarak araştırmaktadır. Söz konusu araştırma giriş, iki temel bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Yazılı kaynaklara dayanan tezin birinci bölümünde, Ukrayna ve Türk kültüründe ev kavramı, geleneksel evinin kökeni, plan özellikleri, geleneksel evinde kullanılan malzeme ve uygulanan yapım teknikleri, geleneksel odanın iç düzen özellikleri gibi konular incelenmektedir. Tezin ikinci bölümünde, Ukrayna'da ve Türkiye'de yapılan saha araştırması sırasında tespit edilmiş evle ilgili inançlar, gelenekler ve ritüeller yer almaktadır. İkinci bölüm üç ana alt başlıktan oluşmaktadır. Birinci alt bölümünde Ukrayna'da ve Türkiye'de ev inşasına eşlik eden uygulamalar ve inançlar karşılaştırılmaktadır. Söz konusu alt bölümü, Ukrayna ve Türk kültüründe ev için yer ve yapı malzemesi seçimi ile ilgili inançlar ve gelenekler, ev inşası sırasında ugulanan ev kurbanı ritüeli, yardımlaşma ve dayanışma geleneği, evin inşasının sonuna eşlik eden uygulamalar gibi konulardan ibarettir. İkinci alt başlıkta evin eşik, kapı, ve ocak gibi unsurları ile ilgili inançlar, gelenekler ve uygulamalar incelenmektedir. Üçüncü alt bölümünde Ukrayna ve Türk kültüründe evde yaşadığına inanılan doğaüstü varlıklarına dair inançlara yer verilmektedir.
Özet (Çeviri)
As a house is often seen as an element of its material culture, it is often explored by sciences such as architecture, ethnography and archeology. However, folklore explores the house from a completely different angle. Because the house is not just an answer to the need for shelter. In addition to the fact that the house is an architectural structure, it has ontological significance. Every person is born, lives, spends most of his life there and dies in his home. Every person's journey into the world begins at the door of his home, and the place where everyone will eventually return is the house where he was born. For this reason, the house is considered a sacred place in both Turkish and Ukrainian culture. The house and its interior elements acquire their sacred meaning through the various beliefs, traditions and rituals associated with them. Thus, this thesis study examines the house as a part of the spiritual culture and comparatively investigates the beliefs and practices related to the house in both Turkish and Ukrainian cultures. The research in question consists of an introduction, two main parts and a conclusion. In the first part of the thesis, which is based on written sources, subjects such as the concept of home in Ukrainian and Turkish culture, the origin of the traditional house, the plan features, the materials used in the traditional house and the construction techniques applied, the interior layout of the traditional room are examined. In the second part of the thesis, there are domestic beliefs, traditions and rituals identified during the field research in Ukraine and Turkey. The second part consists of three main sub-titles. In the first subsection, practices and beliefs accompanying house building in Ukraine and Turkey are compared. The subsection in question consists of the beliefs and traditions related to the choice of place and building material for the house in the Ukrainian and Turkish culture, the ritual of the house sacrifice applied during the construction of the house, the tradition of cooperation and solidarity, the practices accompanying the end of the house construction. In the second sub-title, beliefs, traditions and practices related to the elements of the house such as threshold, door and hearth are examined. In the third subsection, the beliefs about the supernatural beings believed to live at home in Ukrainian and Turkish cultures are included.
Benzer Tezler
- Çernolis kültürü bağlamında doğu Avrupa'da erken Türk varlığı
Early Turkic presence in Eastern Europea in the context of chernolis culture
FATİH ŞENGÜL
- Ukrayna gastronomi festivalleri
Ukrainian gastronomy festivals
SVİTLANA ZAVALNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Beslenme ve DiyetetikHacettepe ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİ ÖZDEMİR
- İlk Ukrayna operası 'Zaporozec za Dunayem'ın incelenmesi
Analysis of the first Ukrainian opera 'Zaporozec za Dunayem'
NATALYA KIRCA
- Ukrayna ve Türk halk sanatlarında ortak yaratım olarak motif ve semboller
Motifs and symbols as common cultural creation in Ukrainian and Turkish folk arts
ADALET ENVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiKastamonu ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. SERKAN İLDEN