Geri Dön

Büyük Menderes grabeni tektonik hareketlerinin uydu bazlı tekniklerle belirlenmesi

Determination of the Büyük Menderes graben tectonic movements with satellite based techniques

  1. Tez No: 677838
  2. Yazar: OSMAN OKTAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HEDİYE ERDOĞAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Aksaray Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 221

Özet

Bu çalışmada, Büyük Menderes Grabeni'nde (BMG) yer kabuğu hareketlerinin belirlenmesi amacıyla bölgede bulunan ve sürekli gözlem yapan 8 adet GNSS istasyonunun ölçülerinin analizleri gerçekleştirilmiş ve bölgenin hız alanı belirlenmiştir. Ayrıca BMG bölgesini tamamen kapsayacak şekilde PS-InSAR analizi yapılarak bölgede gerçekleşen uydu bakış doğrultusundaki (LOS) hareketler belirlenmiştir. Son olarak GNSS ölçülerinin değerlendirilmesi sonucu elde edilen istasyonların günlük koordinat değerleri kullanılarak zaman serileri analizi (ZSA) gerçekleştirilmiştir. GNSS ölçüleri GAMIT/GLOBK yazılım takımıyla değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda istasyonların günlük koordinatları, yıllık hızları ve bu hızların standart sapmaları elde edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda istasyonların Avrasya Sabit/ITRF08 hızları elde edilmiştir. Sonuçlara göre çalışma bölgesinin yatayda yıllık 25-28 mm hızla Güneybatıya doğru hareket ettiği görülmektedir. Düşeyde; BOZD, AYD1 ve KUSD istasyonlarında (+) yönde bir hız değeri gözlenmiş yani yükseklik değerinin arttığı görülmüştür. En büyük hız değeri 2.42 mm/yıl değeri ile BOZD istasyonunda görülürken en küçük hız değeri 0.71 mm/yıl değeri ile AYD1 istasyonunda elde edilmiştir. DNZ1, PAMU, AYDN, DIDM ve DIDI istasyonlarında ise (-) yönde bir hız değeri gözlenmiş yani yükseklik değerinin azaldığı görülmüştür. En büyük hız değeri -5.12 mm/yıl hız değeri ile PAMU istasyonunda ve en küçük hız değeri -0.06 mm/yıl hız değeri ile AYDN istasyonunda görülmüştür. PS-InSAR analizinde, 13.01.2016 ile 16.12.2018 tarihleri arasında algılanmış 36 adet SAR görüntüsü kullanılmıştır. Analizler StaMPS programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçlarına göre çalışma bölgesi için elde edilen uydu bakış doğrultusundaki (LOS) yıllık hızlar incelendiğinde; bölgede yıllık 23 mm'ye kadar alçalma değerleri ve 13 mm'ye kadar yükselme değerleri elde edilmiştir. Ayrıca grabenin merkezinde alçalma, grabenin kuzeyinde ve güneyinde yükselme tespit edilmiştir. GNSS istasyonlarının Kuzey(N), Doğu(E) ve Yükseklik(U) günlük koordinat değerlerine zaman serileri analizi uygulanarak istasyonların istatistiksel olarak anlamlı trend, periyodik ve stokastik bileşenleri belirlenmiştir. Trend bileşeni analizi sonucunda istasyonların yatayda yıllık 24 mm ile 32 mm arasında değişen hızlarla Güneybatıya doğru hareket ettiği görülmektedir. İstasyonların Batı ve Güney yönündeki lineer hareketlerinden elde edilen ortalama bileşke hareket 25.72 mm/yıl ve yönü güneybatıdır. İstasyonların Yükseklik koordinatlarındaki lineer hareketler incelendiğinde AYD1 ve BOZD istasyonlarında (+) yönde bir hareket gözlenmiş yani yükseklik değerlerinin arttığı görülmüştür. En büyük lineer hareket 1.43 mm/yıl değeri ile BOZD istasyonunda görülürken en küçük lineer hareket 0.27 mm/yıl değeri ile AYD1 istasyonunda hesaplanmıştır. DIDI, DIDI1, DIDI2, DNZ1, AYDN, DIDM ve PAMU istasyonlarının yükseklik koordinatlarındaki lineer hareket (-) yöndedir. En büyük lineer hareket -13.79 mm/yıl değeri ile PAMU istasyonunda ve en küçük lineer hareket -2.32 mm/yıl değeri ile DIDI istasyonunda tespit edilmiştir. Periyodik bileşen analizinde istasyonların Kuzey, Doğu ve Yükseklik zaman serilerinin içerdikleri periyodik bileşenler HFD ile belirlenmiştir. Elde edilen periyot değerleri 2 gün ile 432 gün arasında değişmektedir. Stokastik bileşen analizi sonucunda zaman serileri için ARMA(1,1) ile ARMA(15,14) arasında değişen farklı derecede ARMA modelleri seriler için uygun görülmüştür.

Özet (Çeviri)

In this study, the observations of the 8 GNSS stations in Büyük Menderes Graben (BMG), which are constatntly observing, were analyzed and the velocity of the area was determined in order to determine crust movements in BMG. In addition, PS-InSAR analyze was performed to determine movements in Line of Sight (LOS) by covering the BMG region. Finally, time series analysis was applied to the Daily coordinate values of the stations. GNSS observations were analyzed with GAMIT/GLOBK software. As a result of the analysis, daily coordinates, annual velocities, and standard deviations of these velocities of the stations were obtained. As a result of the analysis, the station's Eurasia Fixed/ITRF08 velocities were obtained. According to the result, it was determined that the study area moves to the Southwest with 25-28 mm velocities annually. The velocity results in the Up coordinates of the stations show that BOZD, AYD1, and KUSD stations have velocities in (+) direction, that is, vertical values are increased. The highest velocity value was calculated at BOZD station with 2.42 mm/year value and the lowest velocity value was calculated at AYD1 station with 0.71 mm/year value. The velocities in Up coordinates of DNZ1, PAMU, AYDN, DIDM, and DIDI stations are in (-) direction. The highest velocity value was calculated at PAMU station with -5.12 mm/year value and the lowest velocity value was calculated at AYDN station with -0.06 mm/year value. In PS-InSAR analysis, 36 SAR images detected between 13.01.2016 and 16.12.2018 were used. Analyses were performed with StaMPS software. According to the result of the analysis, up to 23 mm of annual collapse values and up tu 13 mm of annual relevation values were obtained in the region. In addition, it was found that while the collapse occured in the center of the graben, the elevation increased in the North and South of the graben. By applying time series analysis to North, East and Up daily coordinate values of GNSS stations, statistically significant trend, periodic and stochastic components of the stations were determined. As a result of the trend component analysis, it is seen that the stations move to the Southwest with velocities ranging from 24 mm to 32 mm annually. The average resultant movement from the linear movements of the stations in the West and South directions is 25.72 mm/year and the direction is southwest. The results of the linear movements in the Up coordinates of the stations show that at AYD1 ve BOZD stations have linear movements in (+) direction, that is, vertical values increased. The highest linear movement was calculated at BOZD station with 1.43 mm/year value and the lowest linear movement was calculated at AYD1 station with 0.27 mm/year value. Linear movements in Up coordinates of DIDI, DIDI1, DIDI2, DNZ1, AYDN, DIDM, and PAMU stations are in (-) direction. The highest linear movement was detected at PAMU station with -13.79 mm/year value and the lowest linear movement at DIDI station with -2.32 mm/year value. In the periodic component analysis, the periodic components in the North, East, and Up time series of the stations were determined with HFD. The period values obtained range from 2 to 432 days. As a result of stochastic component analysis, different degrees of ARMA models ranging from ARMA (1.1) to ARMA (15.14) were found suitable for the series.

Benzer Tezler

  1. Tektonik hareketlerin Insar Yöntemi uygulanarak belirlenmesi: Gediz grabeni örneği

    Determination of tectonic movement applying Insar Technique: sample of Gediz graben

    RABİA SIĞIRCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeodezi ve FotogrametriErciyes Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ERKAN BEŞDOK

  2. Differential tectonics of Aydın Range in western Anatolia Extensional Province: Inferences from catchment-wide erosion, river incision, and range-front deposition

    Batı Anadolu Genişleme Bölgesindeki Aydın Bloğu'nun diferansiyel tektoniği: Havza aşınımı, Akarsu derine aşındırma ve dağ önü depolarından çıkarımlar

    EMRAH ÖZPOLAT

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Katı Yer Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZ YILDIRIM

    PROF. DR. TOLGA GÖRÜM

  3. Yeryüzü hareketlerinin sentetik açıklı radar interferometrisi ve hidroloji verileriyle analizi: Afyon-Akşehir ve Küçük Menderes graben örnekleri

    Analysis of ground movements with synthetic aperture radar interferometry and hydrology data: The case studies of Afyon-Akşehir and Küçük Menderes grabens

    MÜMİN İMAMOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FUSUN BALIK ŞANLI

    PROF. DR. ZİYADİN ÇAKIR

  4. Alaşehir (Manisa) bölgesindeki gerinim alanların jeodezik verilerden belirlenmesi

    Monitoring of tectonics movements of Gediz fault with gnss observations

    ALİ İHSAN UMUTLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Jeodezi ve FotogrametriAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM TİRYAKİOĞLU

  5. İzmir'de deprem durumu ve yerleşme arasındaki ilişkiler

    The Relationship between earthquake and seelements in İzmir

    SEFA YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1997

    CoğrafyaDokuz Eylül Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İ. KÖKSAL ALPAYDIN