Mikroplastikler için AHPve bulanık çıkarım sistemi kullanılarak bütüncül bir çevresel risk değerlendirme yaklaşımı
An integrated environmental risk assessment approach using AHP and fuzzy extraction system for microplastics
- Tez No: 678285
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMEL TOPUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Mikroplastik kirliliği günümüzdeki küresel çevre sorunlardan biridir. Su, toprak ve hava ekosistemlerinde birçok kaynaktan mikroplastik kirliliği oluşmaktadır. Mikroplastikler, ekosistemin bulunduğu bölge, ortam şartları ve meteorolojik değerlere göre farklı şekillerde taşınır ve ekosistem maruziyetine katkısı farklı şekillerde olur. Mikroplastiklerin sucul ortamda mikroskopik canlıların bünyesine girmesi söz konusudur. Su ortamında besin olarak kullanılan balık gibi canlıların direkt bünyesine alması ya da daha küçük organizmalardan beslenirken bünyesine alması mümkündür. Bu da besin zincirinin devamında, bu canlıları yiyen insanlara da etki edeceği anlamına gelmektedir. Ayrıca mikroplastik kirliliğine maruz kalmış bir su ile direkt teması olan insanların da mikroplastikten etkilenmeleri olasıdır. Toprak ekosisteminde topraktaki organizmalar, bitkiler ve diğer canlılar mikroplastik kirliliğinden etkilenir. Mikroplastik kirliliğine maruz kalmış bir toprakta yetişen bir bitkiyi beslenme yoluyla bünyesine alan insan da bu kirlilikten etkilenir. Hava ekosisteminde mikroplastikler birikme yapar ve meteorolojik değişikliklerle birlikte bu mikroplastikler başka ortamlara taşınabilir. Havadaki mikroplastiklerin soluma ve deri gözenekleri sayesinde insan vücuduna etki etmesi mümkündür. Bu çalışmada mikroplastiklerin olası bütün kaynakları incelenmiş, bu mikroplastiklerin ekosistem koşullarında nasıl taşındığı ve çevre maruziyetine bakılmıştır. Bu doğrultuda, Analitik Hiyerarşi Prosesi ve Bulanık Çıkarım Yöntemi esas alınarak mikroplastikler için riskin sayısallaştırılabildiği bütüncül bir çevresel risk değerlendirme yaklaşımı önerilmiştir. Böylece, su, kara ve hava ortamların için ayrı ayrı risk büyüklüğü hesaplanabilmektedir. Örnek olay olarak Büyükçekmece Havzası'nda mikroplastiklere dair risk çalışması yapılmıştır. Su ortamındaki risk az önemli (0,45) ve çok önemli (0,55), kara ortamında da az önemli (0,25) ve çok önemli (0,75) çıkarken hava ortamında az önemli (1) sınıfta bulunmuştur. Mikroplastik kirliliğinin dikkate alınması gereken bir çevre sorunu olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Microplastic pollution is one of the most important environmental problems in the globe nowadays. Microplastic pollution comes from many sources to water, soil and air ecosystems. Microplastics are transported in different ways according to the region where the ecosystem is located, environmental conditions and meteorological values, and their contribution to ecosystem exposure is different. Microplastics are incorporated into microrganisms in the aquatic environment. It is possible for living things such as fish that are used as food in the aquatic environment to directly absorb them or to absorb smaller organisms by eating them. This means that the continuation of the food chain will also affect the people who eat these animals. Besides, people who have direct contact with water exposed to microplastic contamination are also likely to be affected by microplastics. In the soil ecosystem, organisms, plants and other living things in the soil are affected by microplastic pollution. A person who takes a plant that grows in a soil exposed to microplastic pollution through nutrition is also affected by this pollution. Microplastics accumulate in the air ecosystem, and with meteorological changes, these microplastics can be moved to other environments. Microplastics in the air can affect the human body through respiration and skin pores. In this study, all possible sources of microplastics were examined, how these microplastics were transported in ecosystem conditions and environmental exposure was examined. The effect of microplastics on any living thing, ecosystem and humans has been evaluated. Büyükçekmece Basin has been chosen as the study area and a risk study has been carried out on microplastics in this region. Risk of Microplastic pollution has been found in minor (0.45) and major (0.55) classes, in minor (0.25) and major (0.75) classes and in minor (1) class for water, soil and air environment, respectively.
Benzer Tezler
- Nano/kuantum partikül bazlı yapıların gıda nanoteknolojisi uygulamaları: Mikroplastik kirliliği için nanomagnetik plastikler ve floresan nişasta eldesi
Food nanotechnology applications of nano/quantum particle based structures: Nanomagnetic plastics for microplastic pollution recovery and fluorescent starch
FİLİZ SAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Gıda Mühendisliğiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN ARSLAN
- Evaluating & comparing microplastic uptake by different groups of freshwater invertebrates
Farklı tatlı su omurgasız gruplarının mikroplastik alımının değerlendirilmesi ve karşılaştırılması
GÜLŞEN NİLAY TUNCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİKE GÜREL
- Deniz stratejisi çerçeve direktifi kapsamında Sinop Sarıkum lagünü deniz çöplerinin durumu: Bir örnek çalışma
Status of Sinop Sarikum lagoon marine litter under the scope of marine strategy framework directive: A case study
AYŞAH ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Su ÜrünleriSinop ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT BAT
- Beyond the surface: Unraveling the impacts of microplastics, dissolved organic carbon and warming on bacteria and ciliates
Görünenin ötesinde: Mikroplastik, çözünmüş organik karbon ve sıcaklığın bakteri ve siliyatlar üzerine etkisinin incelenmesi
GÜLCE YALÇIN
Doktora
İngilizce
2024
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MERYEM BEKLİOĞLU
PROF. DR. ERIK JEPPESEN
- Muğla ilinde rekreasyonel amaçlı kullanılan bazı kumlu plajlardaki mikro ve makro plastiklerin bolluk ve çeşitliliklerinin belirlenmesi
Determination of the abundance and diversity of micro and macro plastics in some sandy beaches used for recreational purposes in Muğla province
İDRİS ŞENER
Doktora
Türkçe
2022
Su ÜrünleriMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiSu Ürünleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT YABANLI