Havayolu işletmelerinde görev alan pilotların örgütsel vatandaşlık davranışları ve işten ayrılma niyeti ilişkisinde sosyal ve ekonomik değişim davranışlarının aracılık etkisi: türk havayolu işletmelerinde bir araştırma
The mediating effect of social and economic exchange behaviours in the relationship between organizational citizenship behaviours and the intention to quit in airline pilots: a research on turkish airline organizations
- Tez No: 679025
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VİLDAN DURMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sivil Havacılık, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Civil Aviation, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
1970' li yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde serbestleşme adı ile daha sonra Avrupa' da liberalleşme hareketleri adı altında giderek rekabetçi bir yapıya bürünen havacılık sektörü, azalan gelirlerini karşılayabilmek için giderlerinde kısıtlamalara gitmiştir. Personel ve yakıt masrafları bu sektörün en üst iki gideri olarak ortaya çıkmaktadır. Yasalar ve pazara yeni giren havayolu işletmeleri ile birlikte uçak sayısında beklenmeyen artış, personel açığını ortaya çıkarmış ve gider azaltmada personel maaşlarının farklılaştırılmasına neden olmuştur. Araştırmalarda ortaya çıkan en yüksek personel gideri olarak rotaya çıkan havayolu pilotlarını elde tutmak için maaş artışı bir seçenek olsa da uluslararası anlaşmalar sayesinde pilotlar farklı ülkelerde iş bulabilmekte bu da işletmelerin zor durumda kalmalarına neden olmaktadır. Pilotların da personel devir oranının yüksekliği birçok havayolu işletmesi için sorun olmaktadır. Örgütsel vatandaşlık davranışlarının gözlemlenmesi yüksek devir oranının önüne geçilebilmesini ve / veya azaltılmasını sağlayabilmektedir. Bununla birlikte sosyal ve ekonomik değişim davranışlarının tanımlanması, örgütsel vatandaşlık davranışlarının artıp artmayacağının anlaşılmasına olanak sağlayacağı gibi, aynı zamanda sosyal değişim davranışı sergileyen pilotların işgücü devir niyetinin az olacağı düşünülmektedir. Bu yüzden, sosyal ve ekonomik davranışların tanımlanması, örgütsel vatandaşlık davranışları ve işten ayrılma niyeti arasındaki aracılık rolünün anlaşılması, havayolu işletmeleri için yüksek personel devir oranının önüne geçmede önem arz etmektedir. İşten ayrılma niyeti hakkında olan alan yazında, bu niyete sahip olanların sayısal bilinirliliğinin işletmenin yüksek personel devir oranı nedeni ile olan zararlarını asgari düzeye çekebilecek stratejiler geliştirmesini sağlayabileceği savunulmuştur. Ayrıca, örgütsel vatandaşlık davranışı yüksek olan personelin, işletmeye olan bağlılığının yüksek olduğu ve işten ayrılma niyetinin düşük olduğu belirtilmiştir. Sosyal ve ekonomik değişim alan yazınında ise sosyal ve ekonomik değişim teorisi savunucuları, bireyin sosyal değişim yanlısı olmasının işletmeye karşı olan örgütsel vatandaşlık davranışlarını artıracağını, ekonomik davranış sergileyenlerin ise daha az örgütsel vatandaşlık davranışı sergilediğini açıklamışlardır. Bu çalışmada örgütsel vatandaşlık davranışları ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı bir bağ olup olmadığı kontrol edildiği gibi, sosyal ve ekonomik değişim davranışlarının örgütsel vatandaşlık davranışları ile işten ayrılma niyeti üzerinde aracı bir etkiye sahip olup olmadığı araştırılmıştır. Bu kapsamda alan yazın taraması ve oluşturulan model ile havayolu pilotlarından anket aracılığı ile alınan veriler ışığında modelin geçerliliğinin test edilmiştir. Alan yazında, sosyal ve ekonomik değişim ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki ile örgütsel vatandaşlık davranışı ve işten ayrılma niyetini araştıran birçok davranış çalışması bulunmaktadır. Eğitim, sağlık ve otelcilik alanında yapılan birçok araştırma göze çarpmakta, havacılık alanında bir araştırma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın davranış araştırmalarına katkı yapması ve sayısal olarak az olan havayolu pilotlarının davranışlarına yeni açıklamalar getirerek alan yazına katkıda bulunması hedeflenmiştir.
Özet (Çeviri)
In the 1970s, the aviation sector, which gradually became competitive under the name of deregulation in the United States and later in Europe as liberalization, restricted its expenses in order to meet its decreasing revenues. Personnel and fuel costs emerge as the top two expenses of this sector. The unexpected increase in the number of aircrafts together with the laws and the new airline companies entering the market have revealed the personnel deficit and caused the personnel salaries to be differentiated in cost reduction. Although the salary increase is an option to keep the airline pilots on the route as the highest personnel expense revealed in the studies, with the help of international agreements, pilots can find jobs in different countries, which cause airline companies to be in a difficult situation. The high labour turnover rate in pilots is a problem for many airline companies. Observing organizational citizenship behaviours can prevent and / or reduce the high turnover rate. However, it is believed that defining social and economic change behaviours will allow to understand whether organizational citizenship behaviours will increase or not, and social exchange behaviours will have a mediating role in less labour force turnover intention. Therefore, defining social and economic behaviours and understanding the mediating role between organizational citizenship behaviour and intention to quit is important for airline companies to avoid high turnover rates. In the literature about the intention to quit, it has been argued that the numerical awareness of those who have this intention can enable the enterprise to develop strategies that will minimize the losses caused by the high labour turnover ratio. In addition to that, it has been argued that employees with high organizational citizenship behaviour have high commitment to the business and a low intention to quit. In the field of social and economic change, the supporters of social and economic change theory argue that the individual's pro-social behaviour exchange will increase the organizational citizenship behaviours towards the organization; however, they argued that those who display economic exchange behaviour will exhibit less organizational citizenship behaviours. In this study, it was investigated whether social and economic change behaviours have a mediating effect on organizational citizenship behaviours and intention to quit, as well as checking whether there is a significant link between organizational citizenship behaviours and intention to quit. In this context, it is aimed to test the validity of the model in the light of the data to be obtained from the airline pilots through a survey with the literature review and the model created. In the literature, there are many behavioural studies investigating the relationship between social and economic change and organizational citizenship behaviours, organizational citizenship behaviours and intention to quit. Many researches in the field of education, health and hospitality stand out, but there is no research in the field of aviation. The aim of this study is to contribute to behavioural research and to contribute to the literature by bringing new explanations to the behaviours of airline pilots who are few in number.
Benzer Tezler
- Dönüştürücü liderliğin örgütsel bağlılığa etkisinde lider-üye etkileşiminin aracılık rolü: Havacılık sektöründe bir araştırma
The mediating role of leader-member exchange in the effect of transformational leadership on organizational commitment: A research in the aviation sector
ALİ UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeErzurum Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZİŞAN DUYGU ALİOĞULLARI
- Performans değerleme uygulamaları ve çalışma koşullarının kabin görevlileri emniyetli davranışı üzerindeki etkileri
The effects of performance evaluation practices and working conditions on the safety behaviour of flight crew members
TUNCEL ÖZ
Doktora
Türkçe
2020
Sivil HavacılıkAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE SARILGAN
- Hava yolu işletmelerindeki kabin ekiplerinin beslenme durum ve alışkanlıkları: İstanbul örneği
Nutritional status and habits of cabin crew in airline enterprises: Istanbul example
ERHAN TÜREDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MENEKŞE CÖMERT
- Havayolu ve havacılık işletmelerinde uçak bakım organizasyonu
Aircraft maintenance organization in the airlines and aviation administration
EKREM MERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
UlaşımAnadolu ÜniversitesiSivil Havacılık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÖÇ
- Havayolu işletmelerinde hizmet kalitesinin marka sadakatine etkisi
The impact of service quality on brand loyalty in airline companies
CİHAT ÖZDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sivil Havacılıkİstanbul Esenyurt Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEYSURE EVREN ÇELİK SÜTİÇER