Kentlerde yürünebilirliğin çok boyutlu yaklaşım ve hareketli yöntemlerle analizi
Multidimensional analyses of walkability in cities by using mobile methodologies
- Tez No: 679478
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR AKSEL ENŞİCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehircilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 342
Özet
Bu çalışma;“kentlerde daha çok yürünebilir mekanlar yaratmak amacıyla yapılacak olan analizlerin mekânsal özellikler kadar algısal boyutu da içeren çok boyutlu bir yaklaşımla ele alınması gerektiği”hipotezi üzerine kuruludur. Söz konusu hipotezden yola çıkarak bu çalışma“Kentsel mekânın yürünebilirliği çok boyutlu bir şekilde nasıl analiz edilebilir?”temel araştırma sorusunu üzerinden şekillenmiştir. Bu soruyu temel alarak yürünebilirlik kavramı çalışmada mekânsal, olgusal ve algısal olmak üzere üç farklı boyut üzerinden bütüncül bir şekilde ele alınmıştır. Covid-19 pandemisinin araştırma sürecine denk gelmesi üzerine ise pandemi koşulları da araştırmanın bir parçası haline gelmiş ve“Belirsizlik zamanlarında yürüme deneyimi ve algısı farklı kentlerde nasıl değişmektedir?”şeklinde yeni bir araştırma sorusu daha çalışmaya eklenmiştir. Çalışmadaki yöntemsel yaklaşımın temelini“Hareketli/Mobil Yöntemler”oluşturmaktadır. Bu kapsamda saha çalışması için seçilen Türkiye-İstanbul'daki Beşiktaş ilçesi ve Hollanda'daki Delft şehirlerinin kent merkezlerinde katılımcılarla birlikte“Birlikte Yürüme”yöntemi kullanılarak yürüyüşler gerçekleştirilmiştir. 'Karşılaştırmalı Kentsel Çalışmalar“ ise araştırmanın bir diğer önemli yöntemi olmuştur. Çalışma kapsamında benzer ve farklı dinamiklere sahip Beşiktaş ve Delft şehirlerinde ”replikasyon mantığı" ile mekânsal ve zamansal açılardan karşılaştırmalı alan çalışması gerçekleştirilmiştir. Covid-19 pandemisinin araştırma kurgusuna dahil olmasının sonucunda yürüme deneyimi üzerinde pandeminin etkilerini tespit etmek amacıyla zamansal bir karşılaştırma yapılması hedeflenmiştir. Araştırma kapsamında literatürde yürünebilirliğe dair gerçekleştirilen çalışmalar detaylı şekilde incelenmiş ve literatür taraması sonucu elde edilen emniyet, trafik güvenliği, erişilebilirlik, rahatlık, çekicilik ve karma kullanım bu çalışmanın çok boyutlu yürünebilirlik analizinde temel alınan göstergeler olarak belirlenmiştir. Beşiktaş ve Delft kent merkezlerinde çok boyutlu yaklaşım kapsamında hareketli yöntemlerle saha çalışmaları gerçekleştirilmiş ve bu temel altı gösterge üzerinden sonuçlar ilişkisel olarak yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular neticesinde çalışmada yürünebilirliğin çok boyutlu ve ilişkisel bir bakış açısı ile hareketli yöntemler kullanılarak analiz edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmış ve bu bulgular bir model önerisine dönüştürülmüştür. Çok boyutluluk ve ilişkisellik olmak üzere iki temel yaklaşımı bulunan bu model önerisine göre olgusal, algısal ve mekânsal boyut birlikte ele alınmakta ve bir bütün oluşturmaktadır. Bu çok boyutlu yaklaşımın kesişiminde yer alan yürünebilirlik kavramı ise ilişkisel bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Bu ilişkisellik hem yürünebilirlik göstergeleri arasındaki kuvvetli iç ilişkilere hem de mekânsal, algısal ve olgusal boyutlar arasındaki ilişkilere işaret etmekte, yürüme deneyiminin bu ilişkisel ve çok boyutlu yapı sonucunda şekillendiğini öne sürmektedir. Yürünebilirliği çok boyutlu ve ilişkisel bir yaklaşım ile ele almak ise kentleri yürünebilir kılmak adına önemli bulgular elde etmeyi sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
This study is based on the hypothesis that“creating more walkable places in cities paves the way to encourage people to walk more and improves pedestrian mobility. In addition, the analyzes to improve walkability in cities requires a multidimensional approach, that considers both spatial and perceptional dimensions of walkability”. Based on the above hypothesis, this study seeks to answer the main research question of“How the walkability of an urban space can be analyzed with a multidimensional approach by using mobile methodologies?”. Within this scope, this study evaluates walkability with a holistic and relational approach through spatial, phenomenological and perceptional dimensions. During the research, the Covid-19 pandemic coincided with the research process of the study and became a new variable of the research by raising the additional question of“How does walking experience and perception in cities change during uncertainty times?”. Two main methodological approaches have shaped this study. First,“Mobile Methodologies”has been the base of this research and within this scope,“Go-Along”walks with participants were conducted in the city centers of Beşiktaş from Istanbul, Turkey and Delft from the Netherlands as part of case studies. Second,“Comparable Urban Studies”has been the other main approach which also structured the case study part. Based on this approach, the spatial and the temporal comparisons of the city centers of Beşiktaş and Delft, which have both different and similar dynamics, were made by using“replication logic”. Following the spatial analyses, making a temporal comparison was aimed in order to capture the effects of the pandemic on walking experience as Covid-19 pandemic became a part of the research design. Within the frame of this research, studies related to the concept of walkability in the literature were revised in detail and six indicators were specified as; security, traffic safety, accessibility, comfort, pleasure and mixed use. These six main indicators became fundamentals for multidimensional walkability analyses in this study by using mobile methodologies in Beşiktaş and Delft and the results were evaluated with a relational approach. According to the results obtained, it was concluded that walkability should be studied with a multidimensional approach and mobile methodologies. The results also provided an improved model for the analysis of walkability. Based on multidimensional and relational approaches, the model suggests to discusses walkability with spatial, phenomenological and perceptional dimensions. The relational approach refers to the interrelations among different dimensions and indicators of walkability and claims that the experience of walking is shaped through this structure. Studying walkability with a multidimensional and relational approach provides crucial pieces of evidences for creating more walkable cities.
Benzer Tezler
- An uninterrupted urban walk: 3d analysis methods for supporting the design of walkable streets
Kentte kesintisiz bir yürüyüş: Yürünebilir sokakların tasarım desteği için 3b analiz yöntemleri
ELİF ENSARİ SUCUOĞLU
Doktora
İngilizce
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ÖZKAR KABAKÇIOĞLU
- Kentsel ulaşım alanlarında yürünebilirlik ölçüm ve değerlendirme yaklaşımı (YÖDY)
Walkability measurement and assessment approach in urban transportation areas (WMAA)
GİZEM DİNÇ
Doktora
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATİLA GÜL
- Tarihi kent merkezlerinde yürünebilirliğin değerlendirilmesi'Bursa Cumhuriyet Caddesi yayalaştırma örneği'
Evaluation of walkability in historical city center'case study: Bursa Cumhuriyet Caddesi'
SABİRE TUĞÇE KARADAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkBursa Uludağ ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN VURAL ARSLAN
- Yürünebilirliğin mekansal algı bileşenlerinin değerlendirilmesi, Trastevere/Roma
Spatial perception affects on walkability Trastevere/Rome
ŞEBNEM KAYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN KONUK
- Kentsel yaşam kalitesi ve yürünebilirlik deneyiminin Alanya üzerinden okunması
Urban life quality and the observation of the effect of walkability experience through Alanya
BEGÜM NAZİFOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL BİRER