Ergenlerde internet bağımlılığının, okul öncesi dönem internet kullanımı, anne baba tutumları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi
Examination of internet addiction among adolescents, in terms of internet usage during the preschool period, parental attitude and personality traits
- Tez No: 680385
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜGE YÜKSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bağımlılık, Bilgisayar Bağımlılığı, İnternet Bağımlılığı, Anne Baba Tutumları, Kişilik, Addiction, Computer Addiction, Internet Addiction, Parental Attitudes, Personality
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Bu araştırma ergenlerde internet bağımlılığının; okul öncesi dönem internet kullanımı, anne baba tutumları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada ilk önce araştırmanın amacına uygun olarak belirlenen; çocuğun kullandığı ilk teknolojik aracın türü, interneti ilk kullanma yaşı, interneti ilk kullandığı yaştaki interneti kullanım süresi, okulöncesi eğitim alma durumu, hafta içi ve hafta sonu günlerinde interneti kullanma süresi değişkenleri üzerinden bulguların farklılaşıp farklılaşmadığına bakılmıştır. Daha sonra, anne baba tutumları değişkeni ile internet bağımlılığı değişkeni arasındaki ilişkide kişilik değişkeninin aracılık rolünü belirlemek amacıyla bir model ortaya konmuş ve bu model Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) ile test edilmiş ve test edilen model veri tarafından desteklenmiştir. Bu araştırmada; İstanbul'da lise düzeyinde eğitimlerine devam eden 14-18 yaş aralığındaki 333 genç ve ebeveynleri örneklemi oluşturmuşlardır. Bunun için ergenlere;“Öğrenci Bilgi Formu”,“İnternet Bağımlılık Ölçeği”,“Beş Faktör Kişilik Ölçeği (BFKÖ)”ve“Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği (LAABÖ) Ergen Sürümü”, ebeveynlerine de,“Aile Bilgi Formu”ve“LAABÖ Anne Baba Sürümü”uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda; çocuğun kullanabildiği ilk teknolojik aracın türü, interneti ilk kullanma yaşındaki interneti kullanma süresi ve okulöncesi eğitim alma durumu değişkenlerine göre; anne babalık tutumları, kişilik özellikleri ve internet bağımlılığı puanları arasında, tüm gruplar arasındaki farkın anlamlı olmadığı ortaya çıkmıştır. Çocuğun interneti ilk kullanabilme yaşı değişkenine göre, LAABÖ ana baba sürümünde ve ergenler için baba sürümünde gruplar arasındaki farkın anlamlı olmadığı, ergenler için anne sürümünde ise gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğu, interneti ilk 3-6 yaş aralığında kullananların ortalamaları, 11-14 yaş aralığında olanların ortalamalarına göre anlamlı derecede yüksek, 7-10 yaş aralığında olan çocukların ortalamaları ile diğer grupların ortalamaları arasında ise anlamlı bir farklılık bulunmadığı görülmüştür. Çocuğun interneti ilk kullanabilme yaşına göre beş faktör kişilik ölçeği ve internet bağımlılığı ölçeğinde de gruplar arasındaki farkın anlamlı olmadığı bulunmuştur. Çocuğun hafta içi ile hafta sonu ve tatillerde interneti kullanma süresi değişkenine göre LAABÖ ergenler için anne sürümü, ergenler için baba sürümü ve anne baba sürümünde ve kişilik ölçeğinde gruplar arasındaki farkın anlamlı olmadığı bulunmuştur. Hafta içi interneti kullanma süresine göre internet bağımlılık ölçeğinde ise gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğu, 0-2 saat ve 2-4 saat kullananların ortalamaları, 6 ve üzeri saat kullananların ortalamalarına göre anlamlı derecede düşük, hiç kullanmayanların ve 4-6 saat kullananların ortalamaları ile diğer grupların ortalamaları arasında da anlamlı farklılık olmadığı bulunmuştur. Hafta sonu ve tatillerde interneti kullanma süresine göre internet bağımlılık ölçeğinde gruplar arasındaki farkın anlamlı olduğu ve farklılığın; hiç kullanmayanların ortalamalarının, 6 ve üzeri saat kullananların ortalamalarına göre anlamlı derecede düşük, 0-2 saat kullananların ortalamalarının, 4-6 saat ile 6 ve üzeri saat kullananların ortalamalarına göre ve 2-4 saat kullananların ortalamalarının, 6 ve üzeri saat kullananların ortalamalarına göre anlamlı derecede düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Anne babalık tutumlarının, internet bağımlılığı üzerindeki etkisinin, kişilik özellikleri değişkeni tarafından sağlanıp sağlanmadığını ölçmek amacıyla kurulan modelde de kişilik özellikleri değişkeninin tam aracı olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This research mainly indicates the internet addiction in adolescents; pre-school internet usage was examined to observe the effects of parental attitudes and personality traits. In this study, the first issue which was determined according to the purpose of the research was that whether the findings differed on the variables of the type of the first technological device used by the child, the age of using the internet for the first time, the length of internet usage, the age of first use of internet, the status of getting preschool education, and the length of the internet usage on weekdays and at weekends. Then, a model was developed to determine the mediating role of the personality variable in the relationship between the parents' attitudes variable and the internet addiction variable. This model was tested with the Structural Equation Model (SEM) and it has been supported by the data. In this study; 333 young people between the ages of 14-18 who are continuing their education at high school level in Istanbul, and their parents constituted the sample. On adolescents,“Student Information Form '', ''Internet Addiction Scale '', '' Five-Factor Personality Scale '' and adolescent version of ”Leuven Adolescent Perceived Parenting Scale (LAPPS)“ have been applied and ”Family Information Form" and parents version of '' LAPPS '' have been applied to their parents. According to the results of the study, in terms of the variables of the type of first technological device that the child can use, the length of using the internet at the first age of internet usage, and the status of getting preschool education; it was found that the difference between parental attitudes, personality traits, and internet addiction scores were not significant among all groups. According to the child's age of using the internet for the first time, the difference between the groups was not significant in the LAPPS parent version and the father version for adolescents, the difference between the groups was significant in the mother version for adolescents, the average of those who used the internet in the first 3-6 age range, it was observed that there was no significant difference between the averages of the children between the ages of 7 and 10 and the averages of the other groups. It was found that the difference between the groups was not significant in the Five-Factor Personality Scale and the Internet Addiction Scale according to the age of the child's first use of the internet. According to the variable for the time length of the child's use of the internet on weekdays, weekends, and holidays, it was found that there was no significant difference on Personality Scale between the groups in terms of mother version for LAPPS adolescents, father and parent version for adolescents. According to the Internet Addiction Scale, the difference between the groups related to the length of internet usage during the week is significant. It was found that the internet addiction in average for those who use 0-2 hours and 2-4 hours is significantly lower than the internet addiction average for those who use 6 or more hours and the average of those who never use and those who use 4-6 hours do not significantly differ from the mean of other groups. According to the duration of internet usage during weekends and holidays, the difference between the groups on the scale of internet addiction is found to be significant. The difference between the average of those who never used the internet was significantly lower than the average of those who used 6 or more hours, the average of those who used the internet 0-2 hours was significantly lower compared to the averages of those who used 4-6 hours and 6 or more hours, and the average of those who used 2-4 hours was significantly lower compared to the averages of those who used 6 or more hours. It turned out to be low on the scale of internet addiction. In the model which was established to measure whether the effect of perceived parenting attitude on internet addiction is provided by the personality traits variable, it was found that the personality traits variable was the full mediator.
Benzer Tezler
- Ergenlerde internet oyun oynama bozukluğunda tedaviye yanıtın yordayıcıları
Predictors of response to treatment in internet gaming disorder in adolescents
CANSU GERÇEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL KARAÇETİN
- Genç yetişkinlerde teknoloji bağımlılığı ve dürtüselliğin siber zorbalık üzerindeki yordayıcı etkisinin incelenmesi
Examining the predictive effect of technology addiction and impulsivity on cyber bullying in young adults
GÜLDEREN DEMİR ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEYZA TOPÇU
- Ankara il merkezinde bulunan ortaokul ve lise öğrencilerinin dijital oyun bağımlılığı ve anne baba tutumlarının incelenmesi
Digital game addiction and parental attitudes of secondary school and high school students in Ankara city center
GÜLÇİN DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ ÇALIŞKAN
- Ergenlerde internet bağımlılığının akademik kendini engelleme ve psikolojik dayanıklılık üzerindeki etkisi
The effect of internet addiction on academic self-handicapping and psychological resilience in adolescents
MEHMET SABAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OKAN BİLGİN
- Ergenlerde internet bağımlılığının öz-yeterliğe etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of internet addiction on self-efficacy in adolescents
ESMA ERKİŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİnönü ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SAĞLAM