Türk tiyatrosunda varoluşçuluk
Existentialism in Turkish theater
- Tez No: 681710
- Danışmanlar: PROF. DR. ÂBİDE DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Türk edebiyatında varoluşçuluğun ilk etkileri 1950'li yıllarda akımı tanıtıcı yazıların gazete ve dergilerde yayımlanmasıyla başlamıştır. Varoluşçuluk akımı, diğer felsefe akımlarında olduğu gibi bilimsel yazı türleriyle değil; edebî metin türleriyle ortaya çıkmıştır. Bu yüzden de varoluşçuluk akımının edebiyatla kurmuş olduğu ilişki diğer felsefe akımlarına göre daha kuvvetlidir. Edebiyatımızda özellikle 1960 ve 1970'li yıllarda etkisi artarak günümüzde de devam etmektedir. Çalışmamızda özellikle hikâye, roman ve şiir gibi edebî türlerde etkisi görülen varoluşçuluk akımının, diğer yazmış oldukları metin türlerinde bu akımı bilinçli olarak tercih eden yazarların tiyatro türünde yazmış oldukları eserlerde de etkisinin olduğu gösterilmektir. Varoluşçuluk akımının temel konuları olan yabancılaşma, yalnızlık, intihar, modern yaşamın insan üzerindeki etkileri incelemiş olduğumuz metinlerde ana konu ve tem olarak karşımıza çıkmaktadır. Varoluşçuluğun temel değerleri yazılmış olan tiyatro metinlerinde, tiyatronun türünün olanakları kullanılarak metin kahramanlarının diyaloglarında, kahramanların ruh hallerinin anlatıldığı açıklayıcı bölümlerde ve dekor düzenlenmelerinde karşımıza çıkmaktadır. Tez çalışmasının ilk bölümünde Türk edebiyatında varoluşçuluk akımının nasıl ortaya çıktığı ve etkilerinin nasıl oluştuğu üzerinde durulduktan sonra Bilge Karasu, Güner Sümer ve Oğuz Atay'ın tiyatro türünde yazmış oldukları eserlerindeki etkileri gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmamızdaki birincil kaynaklar yazarların basılı olan tiyatro metinleridir. Bu metinlerden hareketle tiyatromuzda varoluşçuluk akımının etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar Sözcükler Bilge Karasu, Güner Sümer, Oğuz Atay, tiyatro, varoluşçuluk.
Özet (Çeviri)
The first effects of existentialism in Turkish literature began with the publication of articles introducing the trend in newspapers and magazines in the 1950s. Existentialism is not with scientific writing as in other philosophical movements; It has emerged with literary text types. Therefore, the relationship that existentialism has established with literature is stronger than other philosophical movements. Its influence in our literature has increased especially in the 1960s and 1970s, and it continues today. In our study, we tried to show that the existentialism movement, which has an effect especially in literary genres such as story, novel and poetry, has an effect on the works written in the theater genre by the writers who consciously prefer this trend in other text types. Alienation, loneliness, suicide, which are the basic topics of existentialism, and the effects of modern life on human beings appear as the main subject and theme in the texts we have examined. The basic values of existentialism appear in the theater texts written, in the dialogues of the text heroes by using the possibilities of the theater genre, in the explanatory sections where the moods of the heroes are told, and in the decoration arrangements. In the first part of the thesis, after focusing on how the existentialist movement emerged in Turkish literature and how its effects occurred, it was tried to show the effects of Bilge Karasu, Güner Sümer and Oğuz Atay on their theater genre works. The primary sources in our study are the printed theater texts of the authors. Based on these texts, the effects of existentialism in our theater have been tried to be determined. Key Words Bilge Karasu, Güner Sümer, Oğuz Atay, theater, existentialism.
Benzer Tezler
- 1950 sonrası Türk tiyatrosunda bir varoluş göstergesi olarak beden
Body as an existenial sign in selected Turkish theatre works after 1950
CANSU KEMİKSİZ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYMA BÜYÜKKAVAS KURAN
- Cumhuriyet Dönemi Türk tiyatrosunda absürdün yeri ve bir örnek olarak Güngör Dilmen'in 'Canlı Maymun Lokantası' oyunu
The place of absurdism in Turkish theater during the republic period an analysis of Güngör Dilmen's 'The Live Monkey Restaurant' as a case study
FURKAN TUĞRUL AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATAY GERGİN
- Güner Sümer'in hayatı, sanatı ve eserleri
The life, art, and works of Güner Sümer
CANAN BEŞLİ
Doktora
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZAHAT ÖZCAN
- Türk tiyatrosunda absürt gelenek ve karakter analizi
The absurd tradition in Turkish theather and character analysis
İPEK ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİDEM ARDALI BÜYÜKARMAN
- Türk tiyatrosunda mekânın dramaturgisi: 1970 sonrası oyun metinlerinde kurucu bir unsur olarak mekân
The dramaturgy of space in Turkish theatre: Space as a constitutive element in play texts after 1970
ELİF DİLAY GÜNGENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU TOKSOY ÇEBER