Travma sonrası stres bozukluğu belirtileri, temel psikolojik ihtiyaçlar, irrasyonel inanışlar ve duygudurum arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investagation of the relationship between post traumatic stress disorder symptoms, basic psychological needs, irrational beliefs and mood
- Tez No: 681727
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELİF YÖYEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Maltepe Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Bu araştırmada Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) belirtileri, temel psikolojik ihtiyaçlar, irrasyonel inanışlar ve duygudurum arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi 212 üniversite öğrencisinden (145 Kadın, 67 Erkek) oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarak Demografik Bilgi Formu, Olayların Etkisi Ölçeği (OEÖ), Temel Psikolojik İhtiyaçlar Ölçeği (TPİÖ), Genel Tutum ve İnanışlar Ölçeği Kısa Formu (GTİÖ-KF) ve Pozitif ve Negatif Duygu Ölçeği (PANAS) kullanılmıştır. Veriler analiz edilirken katılımcılar OEÖ ölçeğinin kesim puanı göz önünde bulundurularak TSSB gösteren ve TSSB göstermeyen olarak iki gruba ayrılmıştır. İki grup arasında yapılan Bağımsız Örneklem T Testi analizinde; TSSB gösteren katılımcıların TSSB göstermeyen katılımcılara oranla GTİÖ toplam puanında ve alt boyutu olan irrasyonel inanışlar, başkalarını değersizleştirme, adalet beklentisi, konfor arayışı, başarma irrasyonel inanışları, onaylanma irrasyonel inanışları, kendini değersizleştirme ile PANAS toplam puanında ve alt boyutu olan negatif duygudurum alt boyutlarından anlamlı derecede daha yüksek puan aldığı görülmüştür. TSSB Belirtileri göstermeyen katılımcıların gösteren katılımcılara kıyasla PANAS ölçeğinin alt boyutu olan pozitif duygulanım ile TPİÖ toplam puanından ve alt boyutu olan özerklik, yeterlilik, ilişkili olmadan daha yüksek puan aldığı bulgulanmıştır. Araştırma değişkenleri arasındaki korelasyon analizleri sonucunda da TSSB gösteren katılımcıların OEÖ ile GTİÖ toplam puan ve alt boyutları olan; başkalarını değersizleştirme, konfor arayışı, onaylanma irrasyonel inanışları, başarma irrasyonel inanışları, kendini değersizleştirme, rasyonellik ve adalet beklentisi ile PANAS toplam ve alt boyutu olan negatif duygulanım ile pozitif ve anlamlı ilişkiler ve TPİÖ toplam puanı ile negatif ve anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Aynı zamanda GTİÖ ile PANAS toplam puanı ve PANAS ölçeğinin alt boyutu olan negatif duygulanım pozitif ve anlamlı ilişkilere ulaşılmıştır. Son olarak TSSB belirtileri gösteren ve TSSB belirtileri göstermeyen katılımcılara çoklu doğrusal regresyon analiziyle bakıldığında TSSB belirtileri gösteren katılımcılarda travma sonrası stres belirtileri puanını yordama da GTİÖ toplam puanının ve alt boyutu olan konfor arayışının pozitif yönde ve TPİÖ ölçeğinin alt boyutu olan özerklik ihtiyacının negatif yönde %38 düzeyinde etkili olduğu görülmüştür. TSSB belirtileri göstermeyen katılımcılarda ise GTİÖ toplam puanının pozitif yönde ve TPİÖ ölçeğinin alt boyutu olan özerklik ihtiyacının negatif yönde %13 düzeyinde etkili olduğu görülmüştür. Araştırmadan elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış, sınırlılıklar ve gelecek araştırmalar için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the relationships between Post Traumatic Stress Disorder (PTSD) symptoms, basic psychological needs, irrational beliefs, and mood were examined. The sample of the study consists of 212 university students (145 Female, 67 Male). Demographic Information Form, Impact of Event Scale-Revised (IES-R), Basic Psychological Needs Satisfaction Scale (TPIO), Shortened General Attitudes and Beliefs Scale (GTIO-SF) and Positive and Negative Affect Measure (PANAS) were used as data collection tools. While analyzing the data, the participants were divided into two groups as PTSD and non-PTSD, considering the cut-off score of the OEO scale. In the Independent Sample T Test analysis conducted between the two groups; Participants with PTSD had significantly higher scores in the total score of GTIO and their subdimension, irrational beliefs, devaluation of others, expectation of justice, seeking comfort, irrational beliefs in achievement, approval irrational beliefs, self-devaluation, and negative mood subdimensions. Participants without PTSD symptoms were found to score higher than participants with PTSD symptoms positive affect which is subdimension of PANAS scale, TPIO total score and autonomy, competence, need for relationship which are sub-dimension of TPIO. As a result of the correlation analysis between the variables of the study, participants with PTSD were detected statistically significant positive correlations on OEO and GTIO total scores, devaluation of others, seeking comfort, irrational beliefs of affirmation, irrational beliefs in achievement, self-devaluation, rationality and justice expectation which are subdimensions of GTIO, PANAS total score and negative affect which is subdimension of PANAS and statistically significant negative correlations on TPIO total score. At the same time, positive and significant relationships were found with GTIO and PANAS total score and negative affect, which is the subdimension of the PANAS scale. Finally, participants with PTSD symptoms and participants without PTSD symptoms were examined applying multiple linear regression analysis. While explaining the symptoms of post-traumatic stress disorder in participants with PTSD symptoms, it was observed that the total score of GTIO and its subdimension, seeking for comfort, affects positively and the need for autonomy, which is the sub-dimension of the TPIO scale, had a negative effect of 38%. On the other hand, participants without PTSD symptoms, it was observed that the total score of GTIO affects positively, and the need for autonomy, which is the subdimension of the TPIO scale, had a negative effect of 13%. The findings obtained from the study were discussed in the light of the literature, limitations and suggestions for future research were presented.
Benzer Tezler
- İnsani yardım çalışanlarında travmatik stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin psikolojik ihtiyaçların doyumu ve engellenmesiyle ilişkisinin incelenmesi
The relationship between psychological needs satisfaction and frustration with post-traumatic stress symptoms and post-traumatic growth through humanitarian aid workers
DOĞA ARSLANYILMAZ
- Travma yaşantısına sahı̇p bı̇reylerde kolektı̇f başa çıkma, travma sonrası değı̇şı̇m ve travma sonrası büyüme
Collective coping, post-traumatic change and post-traumatic growth in individuals with traumatic experiences
RABİA NUR KOYUNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET YAZICI
- War trauma and its subjective meanings: An exploration on 'Mehmedin Kitabi: Güneydoğu'da savaşmış askerler anlatiyor'
Savaş travması ve öznel anlamları: 'Mehmedin Kitabı: Güneydoğu'da savaşmış askerler anlatıyor' üzerine bir inceleme
DENİZ YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiPsikoloji Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MURAT PAKER
- 6 Şubat depremi sonrasında travmatik yaşantısı olan bireylerde psı̇kolojı̇k sağlamlık ı̇le travma sonrası büyüme ve travma sonrası stres bozukluğu arasındakı̇ ı̇lı̇şkı̇nı̇n ı̇ncelenmesı̇
Examining the relationship between psychological resilience, post-traumatic growth, and post-traumatic stress disorder in individuals with traumatic experiences following the February 6 earthquake
SEVGİ TARHAN
- Çevrimiçi ortamda yürütülen emdr (Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme) müdahalesinin travmatik stres belirtilerine, psikolojik sağlamlık ve bilişsel esneklik düzeylerine etkisi
The effect of online emdr (Eye-movement desensitization and reprocessing) on traumatic stress symptoms, levels of psychological resilience and cognitive flexibility
SİBEL KARASU PEDÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM KARAIRMAK TEKDURMAZ