Afete hazırlık davranışlarına etki eden inanç, değer ve tutum faktörlerinin incelenmesi: İzmir ili örneği
Investigation of beliefs, values and attitudes factors affecting disaster preparedness behaviours: The case of Izmir province
- Tez No: 682232
- Danışmanlar: PROF. DR. EKREM CENGİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 227
Özet
Afetler açısından riskli ülkelerden olan Türkiye'de yapılan mevzuat değişiklikleri, kurulan sistemler, yürütülen eğitim kampanyaları ile güvenlik açığını ortadan kaldırmak adına yapılan çalışmalar süreklilik arz etmesine rağmen toplumda kendi değer yargıları çerçevesinde oluşturulmuş bir afet hazırlığının eksikliği kendini göstermektedir. Bu bağlamda bu araştırmanın amacı afet hazırlık davranışlarına etki ettiği varsayılan değer, inanç ve tutum değişkenleri arasındaki ilişkiyi ortaya koyan yapısal bir model oluşturmak ve bu modeli test ederek afet yöneticileri ve paydaşlarına gerekli olan bilgiyi sağlamaktır. Çalışmaya İzmir ilinde ikamet eden 18 yaş ve üzeri bireylerden basit seçkisiz örnekleme metodu kullanılarak belirlenen 800 kişi dahil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak; demografik özellikler (10 soru),“Afet Hazırlık İnançları”(3 alt faktör 10 soru)“Afet Hazırlık Değerleri”(8 soru),“Afet Hazırlık Tutumları”(2 alt faktör 11 soru) ve“Afet Hazırlık Davranışları”(20 soru) olmak üzere 5 bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Araştırma soruları 5'li Likert ölçeği ile değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında açımlayıcı faktör analizi ve güvenilirlik analizlerinde SPSS 21.0, ölçüm modelinin oluşturulması, yapısal eşitlik modelinin test edilmesi, uyum indekslerinin belirlenmesi ve doğrudan-dolaylı etkilerin tespit edilmesinde AMOS 24.0 programı kullanılmıştır. Çalışma sonuçları afet hazırlık inançlarının afet hazırlık değerleri, afet hazırlık tutumları ve afet hazırlık davranışlarını doğrudan pozitif yönde etkilediğini; afet hazırlık değerlerinin afet hazırlık davranışlarını doğrudan ve dolaylı olarak pozitif yönde etkilediğini; afet hazırlık tutumlarının (bilişsel, duyuşsal) afet hazırlık davranışlarını pozitif yönde doğrudan veya dolaylı yönde etkilemediğini göstermiştir. Araştırma sonuçlarına dayanarak afet hazırlık davranışlarında köklü değişiklikler yapılarak toplumda bir afet kültürünün oluşturulup yaygınlaştırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
In Turkey, which is one of the risky countries in the event of disasters, although the studies written in the legislation, established systems, educational campaigns and efforts to eliminate the security gap are continuous, a disaster preparedness deficiency created within the framework of their own value judgments manifests itself in society. In this context, the purpose of this study is to create a model that reveals the relationship with the variables of values, beliefs and attitudes in the domain of disaster preparedness behaviors and to provide what is necessary to disaster managers and stakeholders by testing this model. 800 people, including the simple random sampling method, were included in the study from individuals aged 18 and over residing in the city of İzmir. As a data collection tool, demographic characteristics (10 questions),“Disaster Preparedness Beliefs”(3 sub-factors 10 questions)“Disaster Preparedness Values”(8 questions),“Disaster Preparedness Attitudes”(2 sub 11 questions) and“Disaster Preparedness Behaviors”(20 questions) the questionnaire form was used, consisting of 5 parts. Research questions were evaluated with a 5-point Likert scale. SPSS 21.0 is used in exploratory factor analysis and reliability analyzes, and AMOS 24.0 program is used to analyze the measurement model, the analysis structured equation model, create fit indices and determine direct-indirect effects. The results of the study showed that disaster preparedness beliefs directly positively affect disaster preparedness values, disaster preparedness attitudes and disaster preparedness behaviors; disaster preparedness values directly and indirectly affect disaster preparedness behaviors positively; showed that disaster preparedness attitudes (cognitive, affective) do not positively affect disaster preparedness behaviors directly or indirectly. Based on the results of the research, it is recommended to make a rooted bridge in disaster behavior and to bring disaster culture and spread it in the society.
Benzer Tezler
- Afet risk algısının afetlerde hazırlık sürecindeki rolü
The role of disaster risk perception in disaster preparedness
İBRAHİM KIYMIŞ
Doktora
Türkçe
2022
Kamu YönetimiGümüşhane ÜniversitesiAfet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AFŞİN AHMET KAYA
- İnşaat firmalarının kriz yönetim yaklaşımları ve liderlik stilleri: COVID-19 küresel salgın krizi örneği
Crisis management approaches and leadership styles in construction companies: Example of COVID-19 global pandemic crisis
GÖZDE CEYLAN ERASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH ACAR
- Afet yönetiminde ikincil travmatik stresin SAR Arama Kurtarma Gönüllüleri üzerindeki etkisi
The effect of secondary traumatic stress on SAR Search and Rescue Volunteers in disaster management
ŞEYMANUR ERDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiAcil Durum ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN KAHYA
- Bireylerin depreme hazırlık davranışlarına yönelik tutum ve inançlarının sağlık psikolojisi kuramları çerçevesinde incelenmesi
Investigation of individuals' attitudes toward and beliefs about earthquake preparedness behaviors in the framework of health psychology theories
ÖMER DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Sağlığıİstanbul ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN AYDEMİR
- Acil durumlara/afetlere bireysel hazırlığı değerlendirmek için sağlık inanç modeli'ne dayalı ölçek geliştirme
Developing a scale to evaluate individual preparedness foremergencies/disasters by using ''Health Belief Model (HBM)'' as a theoreticalframework
EBRU İNAL ÖNAL
Doktora
Türkçe
2015
Halk SağlığıHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KERİM HAKAN ALTINTAŞ