İnşaat firmalarının kriz yönetim yaklaşımları ve liderlik stilleri: COVID-19 küresel salgın krizi örneği
Crisis management approaches and leadership styles in construction companies: Example of COVID-19 global pandemic crisis
- Tez No: 721171
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRAH ACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, İnşaat Mühendisliği, Architecture, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Proje ve Yapım Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Kriz, örgütün varlığını ve kaynaklarını tehdit eden; zaman ve belirsizlik baskısı ile çalışanlar arasında stres ortamı yaratan; hızlı karar vermeyi ve hareket etmeyi gerektiren; riskleri ve gizli fırsatları barındıran durumdur. Geçmiş çalışmalar krizleri, insan ve doğa kaynaklı; ani, birikimli ve dönemsel; ekonomik, bilgisel, psikopatik eylemler, fiziksel, itibara dayalı, insan kaynaklı ve doğal afet gibi farklı şekillerde sınıflandırılmışlardır. Krize yönetim, personel, hatalı iş gibi iç faktörlerin yanında; depremler, küresel salgınlar, dalgalı piyasa koşulları gibi dış faktörler de sebep olmaktadır. Krizler, örgütlerde stres,; zaman baskısı,; uyuşmazlık ve kararların merkezileşmesi gibi olumsuz etkilere sebep olmaktadır. Kriz ortamları örgütlerin zamanında karar vermelerini ve harekete geçmelerini zorlaştırmaktadır. Krize karşı gösterilen tepkiler, kriz yaklaşımlarını belirler. Bir krizi meydana gelmeden önce tahmin etmeye çalışmak; sinyalleri takip etmek; örgütün başına gelebilecek krizleri belirlemek, hazırlıklar yapmak ve önlemler almak proaktif kriz yönetim yaklaşımının gereklilikleridir. Kriz oluştuktan sonra krizin büyüklüğünü, etki alanlarını belirlemek; kriz geliştiği esnada krizi yönetmeye yönelik adımları belirlemek ise reaktif kriz yönetim yaklaşımının unsurlarıdır. Kriz ortamının olumsuz etkileri düşünüldüğünde, krizi yönetmenin zorlaşacağı ve alınan kararların sert ve saldırgan olacağı düşünülmektedir. Bazı liderler krizleri reddeder ve örgütün yenilmez olduğuna inanırlar. Bu liderlerin, krizlerden ciddi hasarlar alması kaçınılmazdır. Elbette tüm krizler hazırlanmaya elverişli değildir. Fakat kriz sinyallerini önceden alabilen bir örgüt, erken müdahale sayesinde daha az etkilenecektir. Proaktif ve reaktif kriz yönetimi kriz yönetim süreciyle ilişkilendirildiğinde, kriz öncesi alınan önlemler proaktif kriz yönetimini; kriz sırasında yapılan eylemler reaktif kriz yönetimini yansıtır. Literatür krizi genellikle öncesi, sırasında ve sonrasında olarak dönemlere ayırmaktadır. Kriz yönetimi beş aşamadan meydana gelir: Kriz sinyallerini algılama, krize hazırlık ve önleme, kriz hasarının sınırlandırılması ve kontrolü, krizin olumsuz etkilerinin sınırlandırılması, kriz sonrası öğrenme. Kriz yönetimi de tıpkı örgütün yönetimi biçimi gibi liderin kararlarının ve yaklaşımının sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple, organizasyonun krize karşı tutumunu çoğunlukla liderlik stili belirlemektedir. Örgüt, alt yönetimden krize dair alınan bir sinyalin lidere ulaştırabileceği bir yönetim anlayışında krize hazırlıklı olabilir. Bu durumda bir örgütün kriz yönetim yaklaşımını belirleyecek olan faktörlerin arasında liderlik stili de yer almaktadır. İnşaat sektörü ve kriz ilişkisi incelendiğinde, doğası gereği sektörün krize yatkın olduğu görülmektedir. Yüksek maliyetler, uzun süreli ve katı sözleşmeler, malzeme tedarik ağının çok geniş olması gibi sebeplerden ötürü sektör her an ciddi krizlerle karşı karşıya kalmaya eğilimlidir. Bunun yanında araştırmalar, inşaat sektöründe yöneticilerin, geleneksel yönetim anlayışının kriz yönetimi konusunda olumsuz etkilere yol açtığını göstermektedir. Geleneksel yönetim anlayışının sonucu olarak, krizlerin yok sayıldığı, kriz yönetim uygulamalarının zaman ve maliyet kaybı olarak olarak görüldüğü belirlenmiştir. Ayrıca inşaat sektöründe kriz algısı, ekonomik veya tasarım, paydaş uyuşmazlığı, iş kazası gibi daha bilindik problemler üzerine kurgulanmıştır. Küresel salgınlar, bir örgütün başına gelebilecek kriz türlerinin içinde literatürde sıralanmaktadır. Fakat yakın zamana kadar bunun üzerine araştırma bulunmamaktadır. Covid-19 krizinin dünyanın her yerinde derinden etkilediği sektörlerden biri de inşaat sektörüdür. Virüs enfekte olmuş kişinin ağzından ve burnundan saçılan küçük partiküller yoluyla bulaşır. Tıbbi anlamda çalışmaları tamamlanmayan bu hastalık için karantina ve kapanma önlemleri alınmıştır. Çeşitli sektörlerde evden çalışma uygulamasına geçilmekle birlikte inşaat sektörü gibi, saha çalışması ve üretim üzerine kurulu sektörlerde evden çalışma mümkün olmamıştır. Bu yüzden faaliyetler zaman zaman durma noktasına gelmiştir ve alternatif çözümler sadece ofis çalışanları için mümkün olmuştur. Kriz yönetimi, yönetim stratejilerine entegre edilmiş bir süreçtir; bu yüzden bir örgütün kriz yönetim yaklaşımlarındaki karar vericinin lider olduğu söylenebilir. Liderin krize ve kriz yönetimine bakış açısı diğer tüm yönetim süreçleri gibi liderin stilinden etkilenecektir. Bu çalışmada, inşaat firmalarının karar vericilerinin liderlik stilini ölçmek amacıyla Tannenbaum ve Schmidt liderlik doğrusu eğrisinden yararlanılmıştır. Otokratik lider, ikna edici, danışmacı ve katılımcı lider stillerinin özellikleri belirtilmiştir. Bu liderlik stillerinin karşılaştırılma yöntemi, karar verme mekanizmasında astların dahli veya merkezi karar mekanizmasındaki yerlerinin belirlenmesidir. Karar verme merkeziyetine göre liderlik stili ile, inşaat kriz yönetim uygulamaları arasındaki ilişki incelenmiştir. Mevcut küresel salgın krizi Covid-19 temel alınarak; bu kriz öncesinde ve kriz sırasında yapılan eylemlerin hangi kriz yönetim yaklaşımına yatkın olduğu incelenmiştir. Ayrıca küresel salgın etkilerinin ortadan kalkmasından sonra, liderlerin nasıl hareket etmeyi planladığı da sorulmuştur. Bu araştırma aşağıdaki sorulara cevap aramıştır: -İnşaat firmalarının küresel salgın gibi nadir görülen krizlere karşı hazırlığı mevcut mudur? -İnşaat firmalarının kriz yönetim yaklaşımı ve yöntemleri nelerdir? -Nadir görülen bir kriz türü olan küresel salgından sonra, inşaat firmalarının kriz yönetim yaklaşımlarında değişiklikler beklenmekte midir? -İnşaat firmaları liderlerinin liderlik stilleri ve kriz yönetim yaklaşımları arasında bağlantı bulunmakta mıdır? İnşaat sektöründe aktif faaliyet gösteren, küçük ve orta ölçekli firmaların kurucularına ve üst yöneticilerine yönelik hazırlanan anket çalışması ile saha çalışması yürütülmüştür. Saha çalışması kriz yönetim uygulamalarının düzeyinin belirlenmesi, liderlik stilinin tespit edilmesi ve yanıtlayıcılar hakkında genel bilgi sorularıyla beraber üç bölümden oluşmaktadır. Yanıtlayıcıların, kriz yönetimi uygulamalarına dair ifadeleri Likert ölçeğine göre değerlendirmeleri istenmiştir. Sorular cevaplanırken, Covid-19 pandemisi öncesi, sırasında ve sonrası olarak değerlendirmesi beklenmiştir. Açık uçlu sorular ile, ifadelerin haricinde uygulanan diğer yöntemlerin belirtilmesi istenmiştir. Veriler değerlendirilmeden önce anket çalışmasına güvenilirlik analizi ve normalite testleri uygulanmıştır. Nicel veriler değerlendirilirken, kriz yönetim uygulamalarıyla liderlik stilleri arasında korelasyon analizi yapılmıştır. Bunun yanında, liderlik stillerinin kriz yaklaşımlarıyla ilişkileri korelasyon analizi ile irdelenmiştir. Korelasyon analizine göre: -Proaktif kriz yönetim yaklaşımlarıyla liderlik stilleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. -Reaktif kriz yönetim yaklaşımlarıyla liderlik stilleri arasında anlamlı (pozitif) bir ilişki tespit edilmiştir. -Kriz sonrası planlamalarla liderlik stilleri arasında anlamlı (pozitif) bir ilişki tespit edilmiştir. Yanıtlayıcıların, %36.4 oranıyla büyük çoğunluğu katılımcı lider özelliği göstermiştir. Kriz yönetim uygulamalarında, kriz sinyallerinin algılanması aşaması ortalamanın altında kalmıştır (2,82/5,00). Krize hazırlık ve önleme aşaması 3,28/5,00; kriz hasarının sınırlandırılması aşaması 3,01/5,00; krizin olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması aşaması 3,28/5,00 ile ortalamanın üzerindedir. Kriz sonrası planlama ise, 3,88/5,00 ile en yüksek düzeydedir. Nicel veriler ve açık uçlu soruların cevapları birlikte incelendiğinde, ankete katılan inşaat firmalarının nadir görülen krizlere karşı hazırlıklı olduğu görülmüştür. Kriz yönetim yaklaşımlarının ise duruma göre değiştiği söylenebilir. Tecrübe edilmiş krizlere karşı proaktif kriz davranışları gösteren yanıtlatıcı inşaat firmalarının, geleneksel olmayan krizlere karşı ise hazırlıklı olduğu tespit edilmiştir. Reaktif kriz davranışlarının ise, literatürde beklenildiği gibi sert ve agresif olmadığı; çalışanlarla ve paydaşlarla iyi ilişkilerin gözetildiği; yenilikçi arayışların sürekli devam ettirildiği belirlenmiştir. Yaşanan Covid-19 krizinden sonra, yanıtlayıcı inşaat firmaların planlamalarına bakıldığında; firmaların bundan sonra yaşanacak geleneksel olmayan ve nadir krizlere karşı hazırlıklı olmasının muhtemel olduğu görülmektedir. İnşaat firmalarının kriz yaklaşımları ve liderlik stilleri arasındaki ilişki incelendiğinde, anket katılımcılarından elde edilen bulgulara göre aşağıdaki bulgular elde edilmiştir: -Katılımcı liderlerin, tecrübe edilmiş ve sık karşılaşılan krizlere karşı sinyal algılama aşamasında ve hazırlık/önleme aşamasında çaba gösterdiği söylenebilir. -Katılımcı liderlerin, kriz meydana geldiğinde agresif ve sert tepkilerden kaçındığı söylenebilir. -Katılımcı liderlerin, krizleri yok saymak yerine çözüm geliştirmeye ve mevcut durumu korumaya çabaladığı söylenebilir. -Katılımcı liderlerin, krizlerden fırsatlar yaratmak için çaba gösterdiği söylenebilir. -Katılımcı liderlerin, deneyimlerden öğrenmeye ve tecrübe ile gelişim göstermeye açık olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
A crisis is a situation that threatens the existence and resources of the organization, creates an environment of stress among employees with the pressure of time and uncertainty, requires quick decision-making and action, and carries risks and hidden opportunities. Past researches classified crises in different ways as human-caused and nature-caused; sudden, cumulative, and periodic; economic, informational, psychopathic actions, physical, reputational, man-made, and natural disasters. Causing the crisis in addition to internal factors such as management, personnel, faulty work; it is also caused by external factors such as earthquakes, global epidemics, fluctuating market conditions. Crises cause negative effects on organizations such as stress; time pressure, conflict, and centralization of decisions. The crisis atmosphere complicates for organizations to make timely decisions and take action. Responses to crisis determine crisis approaches. Trying to predict a crisis before it occurs; following signals; identifying crises that may happen to the organization, making preparations and taking precautions are the requirements of a proactive crisis management approach. Determining the impact of a crisis after it has occurred; determining stages of crisis while it develops is a reactive crisis management approach. Considering the negative effects of a crisis environment, it is thought that it will be difficult to manage the crisis, and decisions taken will be hard and aggressive. Some leaders reject crises and believe the organization is invincible. It is inevitable that these leaders will suffer serious damage from the crises. Of course, not all crises are conducive to preparation. However, organizations that can detect crisis signals early will be less affected. Proactive and reactive crisis management is associated with the crisis management process, pre-crisis measures include proactive crisis management; actions were taken during a crisis reflect reactive crisis management. Crisis management consists of five stages: perception of crisis signals, crisis preparation, and prevention, limiting and controlling crisis damage, limiting negative effects of the crisis, post-crisis learning. Crisis management emerges as a result of the leader's decisions and approach, just like the management style of the organization. For this reason, leadership style will determine the attitude of the organization towards the crisis. The organization can be prepared for a crisis in a management approach where a signal about the crisis can reach the leader from the lower management. In this case, leadership style is among the factors that will determine an organization's crisis management approach. The construction sector is prone to crisis due to its nature. The construction industry tends to serious crises due to high costs, long-term and rigid contracts, and a wide material supply network. Researches argue that the traditional management approach of managers in the construction sector is effective in crisis management. As a result of the traditional management approach, it has been determined that the crises are ignored and the crisis management practices are seen as a waste of time and cost. In addition, perception of crisis in the construction sector is based on more familiar problems such as economical, design flaws, stakeholder conflict, and work accidents. Global pandemics are specified in the literature among the types of crises that can affect an organization. However, recent crisis management studies are uninterested in pandemics. The covid-19 crisis has deeply affected all sectors around the world, and one of these seriously damaged sectors is the construction sector. The virus can spread from an infected person's mouth or nose in small liquid particles. Medical researchers are insufficient so governments take measure as lockdown. However, homeworking is impossible in sectors based on fieldwork and production, such as the construction sector. Therefore, Activities slow down and alternative solutions such as homeworking are only possible for office workers. Stages of crisis management for the construction sector and which actions can be followed at these stages that organized helping with past researches. These actions were also used as evaluation criteria in the fieldwork. Identified actions constituted survey. The leader's perspective on crisis and crisis management will be affected by the style of a leader like all other management processes. In this study, decision-makers of construction companies were evaluated with Tannenbaum and Schmidt leadership line for determining leadership style. Characteristics of autocratic, persuasive, advisory, and participatory leader styles are stated. Method of comparison these leadership styles involve that level of participation of subordinates decision making. Leadership style's effects on construction crisis management practices according to decision-making centrality have been examined. Based on the current global pandemic crisis Covid-19; It has been examined which crisis management approach is suitable for the actions taken before and during this crisis. It was also asked how the leaders planned to act after the effects of the global pandemic disappeared. This research sought answers to the following questions: -Are construction companies prepared for rare crises such as the global pandemic? -What are the crisis management approaches and methods of construction companies? -After the global epidemic, which is a rare type of crisis, is it expected to change the crisis management approaches of construction companies? -Is there a connection between the leadership styles of construction company leaders and their crisis management approaches? A survey was conducted for the founders and top managers of small and medium-sized companies active in the construction industry. The survey consists of three parts, including determining the level of crisis management practices, determining the leadership style, and general information questions. The fieldwork consists of three parts, including determining the level of crisis management practices, determining the leadership style, and general information about the respondents. Respondents were asked to rate the statements about crisis management practices according to the Likert scale. While answering the questions, it was expected to be evaluated as before, during and after the Covid-19 pandemic. With open-ended questions, it was requested to indicate other methods applied apart from expressions. Before the data were evaluated, reliability analysis and normality tests were applied to the survey study. While evaluating the quantitative data, correlation analysis was made between crisis management practices and leadership styles. In addition, the relations of leadership styles with crisis approaches were examined by correlation analysis. According to the correlation analysis: -No significant relationship was found between proactive crisis management approaches and leadership styles. -A significant (positive) relationship was found between reactive crisis management approaches and leadership styles. -A significant (positive) relationship was found between post-crisis planning and leadership styles. The majority of the respondents, 36.4%, showed participatory leadership characteristics. In crisis management practices, the perception of crisis signals remained below the average (2.82/5.00). Crisis preparation and prevention phase 3.28/5.00; crisis damage limitation phase 3.01/5.00; The phase of eliminating the negative effects of the crisis is above the average with 3.28/5.00. Post-crisis planning, on the other hand, is at the highest level with 3.88/5.00. When the quantitative data and the answers to the open-ended questions are examined together, it is seen that the construction companies particioating in the survey are prepared for rare crises. It can be said that crisis management approaches change according to the situation. It has been determined that responder construction companies that show proactive crisis behaviors against experienced crises are prepared for non-traditional crises. On the other hand, reactive crisis behaviors were not harsh and aggressive as expected in the literature; It was determined that good relations with employees and stakeholders are maintained, innovative searches are constantly being continued. After the covid-19 crisis, looking at the plans of the responder construction companies; It is seen that companies are likely to be prepared for the unconventional and rare crises to be experienced from now on. When the relationship between crisis approaches and leadership styles of construction companies was examined, the following findings were obtained according to the findings obtained from the survey participants: -It can be said that participatory leaders make an effort against experienced and frequently encountered crises in the signal detection phase and in the preparation/prevention phase. -It can be said that participatory leaders avoid aggressive and harsh reactions when a crisis occurs. -It can be said that participatory leaders try to develop solutions and preserve the current situation rather than ignoring the crises. -It can be said that participatory leaders strive to create opportunities from crises. -It can be said that participatory leaders are open to learning from experience and developing with experience.
Benzer Tezler
- Makro-ekonomik kriz ortamında küçük ve orta ölçekli inşaat şirketlerinin uyguladıkları yönetim yaklaşımları
Managerial approaches of small and medium sized construction firms in macro-economic crises
SELİM ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
İnşaat MühendisliğiBülent Ecevit Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SERDAR ULUBEYLİ
- TÜRK YAPIM PROJELERİNDE ÇEVİK PROJE YÖNETİMİ ARAÇLARINDAN SCRUM'IN UYGULANABİLİRLİĞİNİN VAKA ÇALIŞMALARIYLA İNCELENMESİ
AN ANALYSIS OF THE APPLICABILITY OF SCRUM – AN AGILE PROJECT MANAGEMENT TOOL IN TURKISH CONSTRUCTION PROJECTS THROUGH CASE STUDIES
MELİKE CESUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELÇİN FİLİZ TAŞ
- Yapım sürecinde fiziksel olmayan israfların yönetimine yönelik süreç analiz modeli
Process analysis model towards management of non-physical wastes in the construction process
GİZEM CAN
Doktora
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELÇİN FİLİZ TAŞ
- Covıd-19 pandemisi ve sonrasında inşaat projelerinde risklerin algısı ve yönetimi
Perception and management of risks in construction projects during and after the covi̇d-19 pandemic
HOZIFA ABDELSALAM ASAAD IBRAHIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşaİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER GİRAN