Geri Dön

Distributional investigation of some frequent turkish derivational affixes for exploring their semantics

Türkçedeki yüksek frekanslı yapım eklerinin semantiğinin keşfi için dağılımsal incelenmesi

  1. Tez No: 682521
  2. Yazar: GİZEM NUR ÖZDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN CEM BOZŞAHİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Enformatik Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 78

Özet

Türkçe gibi sondan eklemeli dillerde türetme işlemi çoğunlukla ekin kelimenin sonuna getirilmesi ile gerçekleştirilir. Türevsel soneklerin birçoğu belirgin bir anlamsal içerik taşır ve bunları temsil etmek soru cevaplama gibi uygulamalarda önemli bir role sahiptir. Bu tezde amacımız, Türkçe'nin türevsel morfolojisinin dağılımsal ve semantik yapısını türevsel soneklerin kelime temsillerini kümeleyerek ve bunların altında yatan anlambilimsel özellikleri analiz ederek incelemektir. Sonek vektörleri, türetilmiş sözcüğün kök formunun vektörünün kendi kelime vektöründen çıkarılmasıyla elde edilmiştir. Kelime vektörlerini elde etmek için önceden eğitişmiş bir kelime temsili modeli, bu vektörleri kümelemek için ise birden fazla denetimsiz kümeleme algoritması farklı parametreler ile kullanılmıştır. Varsayımımız, eğer bir türevsel ek kategorisi bir veya daha fazla kümeye hakim olmayı başarırsa, dağılımsal vektör uzayında bu ekin güvenilir temsillerini elde etmenin mümkün olduğudur. Sonuçlarımız, birçok Türkçe türevsel ek kategorisinin bu yeteneğe sahip olduğunu göstermektedir. Oluşturulan kümelerin anlamsal yapısı soneklerin seçtiği tematik roller, köklerin ve türemiş kelimelerin sahip olabileceği UCCA etiketleri ve UD ilişkileri açısından analiz edilmiştir.

Özet (Çeviri)

In agglutinating languages such as Turkish, the process of derivation is mostly performed by adding suffixes at the end of words. Most of the derivational suffixes carry a distinctive semantic content and representing them has an important role in computational tasks, such as question answering. In this thesis, we aim to explore the structure of some frequent Turkish derivational suffixes in distributional vector space by clustering word embedding vectors of them and analyzing their underlying semantic properties. Suffix vectors are obtained by subtracting the vector of the base form of the derived word from the derived word's word vector. We used a pre-trained word embedding model for obtaining word vectors and multiple unsupervised clustering algorithms with different parameters for clustering them. Our assumption is if a derivational suffix category manages to dominate one or more clusters, it is possible to obtain reliable representations of it in the distributional vector space. Our results show that many Turkish derivational suffix categories have this capability. We analyzed the underlying semantic structure of the generated clusters in terms of the thematic roles the suffixes are selecting, the UCCA labels and the UD relations the stem and the derived word can get.

Benzer Tezler

  1. Farklı yönergelerle verilen çoktan seçmeli testlerde yanıtlama davranışlarının incelenmesi

    Investigation of answering behaviors in multiple choice tests which were applied with different directions

    DUYGU KOÇAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMAY ÇOKLUK

  2. Farklı statik yükleme hızlarının doğaltaşların mekanik özelliklerine etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effect of different static loading speeds on the mechanical properties of natural stones

    MERTCAN ÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMÜR ACAROĞLU ERGÜN

  3. Yürüyen merdivenlerde olan kazaların araştırılması ve irdelenmesi

    Research and investigation of accidents in escalators

    HASAN FATİH ÇINAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEVAT ERDEM İMRAK

  4. Ailevi akdeniz ateşi hastalığında hastalığın şiddeti ve amiloidozis gelişimi ile mutasyonların ilişkisinin araştırılması

    The investigation of the correlation between the severity of the disease and the development of amyloidosis and the mutations in the familial mediterranean fever

    BERK BAŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    NefrolojiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAYRİYE SAYARLIOĞLU

  5. Dikey dalan sıvı jeti için farklı jet çıkış geometrilerinin havalandırma miktarına etkisinin sayısal olarak incelenmesi

    Investigation of the different nozzle geometries for vertical plunging water jet air entrainment with numerical methods

    BURAK ALP KARAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YAKUP ERHAN BÖKE

    DR. ZAFER GEMİCİ